Đầu mùa xuân hàng năm, khu danh thắng núi Bà Đen trở thành điểm đến tín ngưỡng thu hút triệu triệu du khách từ khắp nơi trong và ngoài nước đổ về để hành hương, khám phá và tham gia vào Lễ hội Xuân núi Bà.
Lễ hội này thường bắt đầu từ ngày 4 Tết và tiếp diễn trong suốt cả tháng Giêng, là sự kiện văn hóa phản ánh sâu sắc nét đẹp truyền thống của dân tộc, cũng như là nơi thể hiện sự tự do trong việc thực hành các tín ngưỡng và tôn giáo.
Danh thắng tâm linh
Núi Bà Đen, biểu tượng tự hào của vùng Tây Ninh, Đông Nam Bộ, từ lâu đã trở thành một địa danh du lịch nổi tiếng.
Cách trung tâm Tây Ninh khoảng 11km, khu di tích núi Bà Đen, với diện tích hơn 24km2, bao gồm 3 ngọn núi là núi Bà, núi Phụng và núi Heo. Trong số đó, núi Bà là ngọn cao nhất, với đỉnh núi cao 986 mét so với mực nước biển.
Khu vực này có suối nước trong veo chảy từ đỉnh xuống chân núi, cùng với hàng trăm hang động, chùa, đền và miếu. Những hang động này, như Hang Gió, chùa Hang, động Thanh Long, và các động Ông Hổ, Ông Tà, Ba Cô, Thiên Thai, qua thời gian đã được tu sửa thành những địa điểm tôn nghiêm.
Lưng chừng núi, ở độ cao khoảng 350m, là Linh Sơn Thiên Thạch động (hay còn gọi là Điện Bà), một ngôi am cổ kính được tạo nên từ một tảng đá nhô ra tự nhiên. Tại đây, hình tượng Bà Đen được thờ tự trang nghiêm.
Điện Bà không chỉ là trung tâm của nghi lễ tôn giáo mà còn là điểm tụ hội quan trọng trong Lễ hội núi Bà Đen, cùng với các chùa Hạ và chùa Trung. Phía trên, gần đỉnh núi, là miếu Sơn Thần, nơi du khách có thể ngắm nhìn toàn bộ hồ Dầu Tiếng, một công trình thủy lợi vừa tuyệt đẹp vừa lớn của Việt Nam.
Trong khuôn viên của núi Bà Đen còn có khu vực suối Vàng hay "Ma Thiên Lãnh", tọa lạc ở phía Tây núi Phụng với hồ Chằm, đền Ông Lớn Trà Vong, nơi chứa đựng nhiều giá trị tâm linh.
Để đặt chân lên núi Bà Đen, khách thập phương phải theo một lộ trình đầy thách thức: con đường ngoằn ngoèo, quanh co giữa những dốc đứng và mép núi sườn núi, lúc khuất lấp sau làn sương mỏng, lúc hiện ra giữa không gian huyền ảo. Dọc theo tuyến đường này, du khách sẽ đi qua nhiều điểm địa danh thấm đẫm truyền thuyết và sự tích cổ xưa.
Xa xa, cánh đồng lúa bát ngát của vùng ngoại ô Tây Ninh mở rộng tới tận chân trời, những vườn mãng cầu được chăm sóc cẩn thận và những luống rau mơn mởn. Tất cả như những bức bình phong tự nhiên, làm nền để nâng cao vẻ đẹp hùng vĩ của núi Bà Đen - ngọn núi cao nhất miền Nam với độ cao 986 mét.
Từ phương xa, ngọn núi khi tỏa sáng dưới bầu trời trong xanh, khi lại mờ ảo dưới những đám mây trắng phau hoặc chìm đắm trong sương sớm. Núi Bà Đen hút hồn người lữ hành bằng vẻ đẹp huyền bí của mình, khơi gợi những câu chuyện linh thiêng và là biểu tượng văn hóa đặc sắc của Tây Ninh, miền đất của nắng và gió.
Ngọn núi cao nhất Nam Bộ này không chỉ thường xuyên được mây ôm ấp mà còn là địa điểm mơ ước cho những người yêu thích nghệ thuật nhiếp ảnh, từ nghiệp dư đến chuyên nghiệp, để săn tìm những khoảnh khắc tuyệt vời trong mây. Có lẽ chính những đặc điểm nên thơ này đã khiến núi Bà Đen còn được mệnh danh là Vân Sơn.
Quy hoạch điểm đến đặc sắc
Thủ tướng Chính phủ đã chấp thuận kế hoạch phát triển Khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen ở tỉnh Tây Ninh đến năm 2035, nhằm tận dụng tiềm năng du lịch của khu vực này.
Khu du lịch này, rộng gần 3000 hecta, nằm trải rộng qua phường Ninh Sơn và Ninh Thạnh tại thành phố Tây Ninh, cùng một phần của xã Suối Đá và xã Phan ở huyện Dương Minh Châu. Đây là một khu du lịch quốc gia được thiết kế để bảo tồn và nâng cao giá trị của các di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh, đồng thời phát triển hạ tầng du lịch hiện đại bao gồm khu vực thương mại, văn hóa, thể thao, giải trí, dịch vụ lưu trú cao cấp, và khu vực nghiên cứu khoa học và môi trường sinh thái. Mục tiêu là thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế-xã hội cho tỉnh.
Dự kiến, lượng khách tham quan sẽ đạt 5 triệu lượt vào năm 2025 và tăng lên 8 triệu lượt vào năm 2035. Đến năm 2035, dự kiến sẽ có khoảng 4.000 người làm việc trong khu vực này và dân số khu vực quy hoạch cũng sẽ là 4.000 người. Các khu chức năng sẽ chiếm khoảng 1000 hecta đất xây dựng.
Theo kế hoạch, tỉnh Tây Ninh sẽ giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa-lịch sử và cảnh quan thiên nhiên, đồng thời phát triển đa dạng hóa du lịch dựa trên việc tận dụng các lợi thế về du lịch văn hóa-tâm linh và du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí, thể thao. Mục tiêu là thu hút đầu tư, vượt qua những hạn chế của mùa vụ trong du lịch, và biến Khu du lịch quốc gia Núi Bà Đen thành một điểm đến độc đáo, chất lượng cao và cạnh tranh.
Khu du lịch này sẽ được phát triển với đầy đủ các dịch vụ du lịch, cơ sở hạ tầng kỹ thuật, và môi trường, kết nối hài hòa với không gian đô thị của thành phố Tây Ninh và khu vực xung quanh, tạo nên một khu đô thị-du lịch có dấu ấn riêng của tỉnh Tây Ninh, đóng góp vào sự phát triển của khu vực thành phố Hồ Chí Minh và toàn quốc.