Việt Nam sở hữu một hệ sinh thái biển phong phú với khoảng 11.000 loài sinh vật biển, trong đó bao gồm nhiều loài độc đáo mà không phải ai cũng biết đến. Một trong những loài đó là cá bò giáp, còn được gọi là cá bò đá.
Cá bò giáp sinh sống chủ yếu ở khu vực nước nông. Vào mùa mưa, chúng thường ẩn mình trong những hốc đá, sống thành từng nhóm và thường tìm nơi trú ẩn dưới các lớp rong biển. Tại Việt Nam, loài cá này có thể được tìm thấy ở các vùng biển của miền Trung và một số tỉnh miền Nam, thể hiện sự đa dạng và phong phú của hệ sinh thái biển nơi đây.
Theo thông tin từ người dân địa phương, cá bò giáp thường ẩn náu trong các rặng san hô, khiến cho việc đánh bắt chúng trở nên khó khăn hơn so với nhiều loài cá khác. Đặc điểm nổi bật của loài cá này chính là lớp da dày và cứng, giống như một chiếc áo giáp, điều này cũng là lý do vì sao chúng được gọi là cá bò giáp.
Về hình dáng bên ngoài, cá bò giáp có thân hình thon dài, hơi dẹt và hình thoi. Phần đầu của chúng cũng dẹt, với miệng nhỏ nhưng rất nhọn và hơi lồi lên trên. Cá trưởng thành có trọng lượng từ 2kg đến 4kg, với chiều dài cơ thể dao động từ 15cm đến 25cm, tạo nên một hình ảnh độc đáo và thú vị trong thế giới động vật biển.
Hiện nay, cá bò giáp đang được bày bán trên các chợ mạng và một số cửa hàng hải sản với giá khoảng 500.000 đồng mỗi kg. Anh Phúc, một cư dân ở Nha Trang, chia sẻ rằng thịt cá bò giáp có màu trắng, chắc thịt và hương vị ngọt ngào, tương tự như thịt gà, nổi bật với mùi thơm quyến rũ. Trước đây, người dân ven biển thường dành loài cá này để đãi khách quý hoặc gửi tặng cho người thân ở xa.
Trong số các loại cá bò, thịt cá bò giáp được xem là ngon nhất, với giá trị cao và có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như hấp, nướng nguyên con, nướng với muối ớt, om hoặc nấu lẩu. Trong vài năm trở lại đây, nhờ sự phát triển của ngành du lịch, cá bò giáp đã trở thành một đặc sản nổi tiếng, thu hút nhiều du khách đến để thưởng thức.
Tại các nhà hàng và quán ăn ở vùng biển, cá bò giáp thường được đưa vào thực đơn, nhưng khách hàng thường phải đặt trước vì không phải lúc nào cũng có sẵn.
Khi được nướng, cá bò giáp dễ dàng bóc lớp vỏ dày, để lộ ra thịt trắng thơm ngon bên trong. Một trải nghiệm tuyệt vời là cho vào một miếng bánh tráng một ít thịt cá cùng với rau thơm, xoài và dưa chuột, sau đó cuốn lại và chấm với nước mắm chua ngọt, mang đến hương vị vô cùng hấp dẫn và mới lạ.
Đối với món canh chua cá bò giáp, không cần phải cầu kỳ trong chế biến nhưng vẫn rất thơm ngon. Sau khi được làm sạch, cá sẽ được cắt thành từng lát dày khoảng 5-6 cm và ướp với nước mắm cùng các loại gia vị để gia tăng hương vị. Món canh chua có thể kết hợp với nhiều loại rau, củ hay quả khác nhau tùy theo sở thích của mỗi người. Nhiều đầu bếp chọn măng tre, cà chua hoặc khế để nấu kèm, tạo thêm sự phong phú cho món ăn. Đặc biệt, đầu cá bò giáp mang lại cảm giác giòn, mềm như sụn, làm cho món ăn trở nên thú vị hơn bao giờ hết.
Cá bò giáp được biết đến với hàm lượng dinh dưỡng phong phú, cung cấp nhiều acid amin thiết yếu như leucine và lysine. Ngoài ra, loại cá này còn chứa các khoáng chất quan trọng như sodium và potassium, cùng với lượng đạm dồi dào. Bên cạnh đó, cá bò giáp cũng cung cấp nhiều vitamin như A, E, B1, và B12, cùng với omega-3 và DHA, rất có lợi cho sức khỏe não bộ và thị giác. Những lợi ích dinh dưỡng này khiến cá bò giáp trở thành một lựa chọn hấp dẫn trong chế độ ăn uống hàng ngày.