Bảo hiểm xã hội tự nguyện là gì?
Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là hình thức bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, cho phép người tham gia tự chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với khả năng tài chính và thu nhập cá nhân.
BHXH tự nguyện mang lại quyền lợi về hưu trí và tử tuất cho người tham gia khi không còn khả năng lao động. Dưới đây là những lợi ích chính mà người tham gia BHXH tự nguyện có thể nhận được:
Quyền lợi khi tham gia BHXH tự nguyện
Hưởng lương hưu hàng tháng: Người tham gia sẽ được nhận lương hưu khi đủ tuổi và thời gian đóng BHXH theo quy định. Mức lương hưu được tính dựa trên tỷ lệ phần trăm của mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH và sẽ được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
Cấp thẻ bảo hiểm y tế: Trong suốt thời gian hưởng lương hưu, người tham gia sẽ được cấp thẻ BHYT miễn phí, giúp giảm hoặc miễn phí chi phí khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập.
Hỗ trợ kinh phí từ Nhà nước: Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng, tính theo tỷ lệ phần trăm dựa trên mức chuẩn hộ nghèo ở khu vực nông thôn, trong thời gian tối đa 10 năm.
Trợ cấp mai táng và tuất: Khi người tham gia qua đời, người lo mai táng sẽ nhận trợ cấp bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng đó. Thân nhân sẽ nhận trợ cấp tuất một lần, tính theo số năm đã đóng BHXH, mỗi năm tương đương 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Bảo hiểm xã hội một lần: Trong một số trường hợp đặc biệt như không muốn tiếp tục tham gia, ra nước ngoài định cư, hoặc mắc bệnh nguy hiểm, người tham gia có thể nhận BHXH một lần. Mức hưởng được tính theo số năm đã đóng BHXH, mỗi năm tương đương 1,5 – 2 tháng mức bình quân thu nhập tháng đóng BHXH.
Mức đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cao nhất theo quy định mới là bao nhiêu?
Luật Bảo hiểm xã hội 2024, có hiệu lực từ 1/7/2025, đã quy định mức đóng mới đối với BHXH tự nguyện. Theo Điều 36, mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng bằng 22% mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH.
Cụ thể:
Mức thu nhập làm căn cứ đóng BHXH phải nằm trong khoảng từ mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn đến 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
Công thức tính mức đóng BHXH tự nguyện hàng tháng:
Mức đoˊng BHXH/thaˊng=22%×Mức thu nhập laˋm ca˘n cứ đoˊng BHXH−Mức hoˆ˜ trợ của Nhaˋ nướcMức đoˊng BHXH/thaˊng=22%×Mức thu nhập laˋm ca˘n cứ đoˊng BHXH−Mức hoˆ˜ trợ của Nhaˋ nước
Mức thu nhập chọn đóng BHXH tự nguyện:
Mức thấp nhất: Bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Theo Nghị định 07/2021/NĐ-CP, mức chuẩn hộ nghèo hiện nay là 1.500.000 đồng/tháng, tương đương mức đóng BHXH tối thiểu:
22%×1.500.000=330.000 đoˆˋng/thaˊng22%×1.500.000=330.000 đoˆˋng/thaˊng
Mức cao nhất: Bằng 20 lần mức lương cơ sở. Hiện nay, mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP, tương đương mức đóng BHXH tối đa:
22%×20×2.340.000=10.296.000 đoˆˋng/thaˊng22%×20×2.340.000=10.296.000 đoˆˋng/thaˊng
Mức Nhà nước hỗ trợ đóng: Chính phủ quy định mức hỗ trợ dựa trên điều kiện kinh tế – xã hội, khả năng ngân sách và đối tượng tham gia. Mức hỗ trợ này giúp giảm gánh nặng tài chính và khuyến khích người dân tham gia BHXH tự nguyện.
Như vậy, người dân khi tham gia BHXH tự nguyện có thể chủ động lựa chọn mức đóng phù hợp với thu nhập, từ 330.000 đồng đến 10.296.000 đồng/tháng, được hưởng cả quyền lợi hưu trí, tử tuất và hỗ trợ từ Nhà nước.
