NSƯT Thanh Quý sinh năm 1958 tại Hà Nội trong một gia đình đông con. Thời ấy, nhà ai cũng nghèo như nhau nhưng vì đông con nên tuổi thơ của nữ nghệ sĩ càng trở nên vất vả, cơm không đủ ăn, trời rét chị em chia nhau từng mảnh chăn.
Ước mơ từ bé của NSƯT Thanh Quý là trở thành người đưa thư hoặc một nhà địa chất để được đi nhiều nơi thế nhưng nghề chọn người, định mệnh run rủi đưa bà tới với nghệ thuật khi vừa bước vào tuổi trăng tròn 15.
Đến năm 18 tuổi, cơ duyên điện ảnh mới thật sự đến với Thanh Quý khi bà được đạo diễn Trần Vũ tin tưởng giao cho vai cô gái thanh niên trong phim "Chuyến xe bão táo". Cùng với tài năng, nhan sắc và quá trình đào tạo bài bản về diễn xuất, Thanh Quý để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng khán giả qua hàng loạt các bộ phim nổi tiếng như: "Không có đường chân trời", "Chuyện tình bên dòng sông", "Người đàn bà bị săn đuổi", "Ban mai xanh", "Luật đời", "Người phán xử"...
Hiện tại, với 50 năm tuổi nghề, hơn 50 phim điện ảnh, truyền hình đã từng tham gia, NSƯT Thanh Quý luôn tự nhủ: diễn viên là người thể hiện linh hồn tác phẩm, chỉ cần không tập trung làm tốt sẽ liên lụy cả tập thể. Bởi vậy, ngay cả trong những thời khắc khó khăn nhất, khi cuộc sống riêng bị xáo trộn, bà cũng không để ảnh hưởng tới công việc, tới vai diễn.
Ở tuổi 65, nghệ sĩ Thanh Quý vẫn là gương mặt được nhiều đạo diễn tìm đến mời vai. Còn bà, được đóng phim ở tuổi xế chiều là niềm vui và là hạnh phúc. Bởi lẽ, bà được tự do làm nghề, có tiền phụ giúp con cháu phần nào trong cuộc sống, có tiền đi du lịch vài chuyến một năm, có tiền để dành cho những lúc ốm đau.
Trên phim là vậy, NSƯT Thanh Quý lại có đường tình duyên khá lận đận. Bà đã từng hai lần kết hôn, trong đó đáng chú ý là cuộc hôn nhân thứ hai kéo dài 20 năm với họa sĩ Thành Chương, con trai nhà văn Kim Lân. Bà có một con gái với người chồng trước và nay đã lên chức bà ngoại.
Bà thừa nhận, mình chưa phải là một người mẹ đủ tốt. Đặc thù nghề diễn đi sớm về muộn, khó có một cuộc sống bình thường như những gia đình khác. Vì thế, cuộc hôn nhân đầu tiên của bà bị ảnh hưởng rất nhiều.
Hiện tại, NSƯT Thanh Quý đang sống trong một ngôi nhà nằm tại Quận Hoàng Mai (Hà Nội). Sau khi ly hôn với người chồng thứ 2, bà không có ý định đi tiếp thêm bước nữa.
Nói về sự cô đơn ở tuổi xế chiều, NSƯT Thanh Quý tâm sự trên Vietnamnet: "Đến tận bây giờ, tôi thấy nỗi cô đơn giống như một người bạn đồng hành với mình vậy. Cũng không cần thiết phải trốn tránh, vì đôi khi sự cô đơn cũng có cái thú vị của nó.
Không phải là tôi thích gặm nhấm sự cô độc mà đơn giản vì mình đã quen với nó. Với tôi, sự cô đơn cũng là một phần tự nhiên như hơi thở, nước uống hàng ngày thôi. Không ai biết trước mọi chuyện sẽ thế nào, thay đổi ra sao nhưng với tôi, cuộc sống của một người “độc thân vui vẻ” đang rất ổn".
Nhắc đến cuộc sống hiện tại, nghệ sĩ Thanh Qúy chia sẻ: "Cuộc đời con người ai chẳng mong có đôi có lứa. Nhưng đàn ông và phụ nữ vốn dĩ là hai đường thẳng song song, có phải cái bàn cái tủ đâu mà hễ lệch là kê cho vừa? Bản tính của tôi lại là người không thích bị ai chỉ đạo. Thành ra khó lắm.
Mà từ nhỏ tôi đã cảm nhận kiếp người là kiếp khổ, vì tôi luôn cảm thấy cô đơn, cô độc và bị nỗi buồn xâm chiếm. Có những cái rất vu vơ cũng buồn chứ không cứ là xảy ra với mình đâu. Tôi cứ nói đùa với mẹ là sao mẹ lại sinh con ra làm gì? Tôi nghĩ do bản năng mình quá nhạy cảm nên mới mong manh hơn người khác. Đi đâu cũng thích trốn vào một góc nào đó nhâm nhi ly cà phê, chậm rãi nhìn mọi thứ xung quanh. Nỗi buồn cứ đồng hành với tôi như một phần của cuộc sống vậy. Tôi không tìm cách loại bỏ vì tôi hiểu, cô đơn cũng là một giá trị. Một mình thì không bị ràng buộc hay cố gắng vì ai đó, chả phải rước bực vào người và cũng không làm ai khó chịu".
Bởi thế mà NSƯT tự thấy mình không phù hợp với cuộc sống hôn nhân. Nhiều năm qua nữ nghệ sĩ đã tự xác định và quen với điều đó. Nó đúng hơn là lựa chọn của một người hiểu và cảm nhận sâu sắc về bản thân, về bản chất hôn nhân. "Tôi không có nhiều đòi hỏi cho cuộc sống bản thân, cùng không mong mỏi quá nhiều về tiền bạc. Trời cho tôi được như thế này là tôi may mắn lắm rồi, chẳng đòi hỏi gì thêm nữa!", người đàn bà đẹp của màn ảnh nói với tâm thế bình yên.
