Người xưa đúc kết: 'Đàn ông sợ rắn rơi, đàn bà sợ chuột rơi' nhưng không phải ai cũng hiểu rõ ý nghĩa sâu xa của câu nói này. Vậy thực hư điều này là như thế nào?
“Đàn ông sợ rắn rơi”
"Đàn ông sợ rắn rơi" ám chỉ về nỗi sợ hãi của người đàn ông khi thấy rắn từ trên cao rơi xuống, đặc biệt là ở trong phạm vi ngôi nhà. Người xưa tin rằng đây là chính điềm báo không may mắn, có thể mang đến tai họa kinh hoàng hoặc bệnh tật cho người đàn ông trong gia đình. Rắn rơi ở đây thường được hiểu là rắn nhà, những con rắn sinh sống trong mái nhà hoặc ở các khu vực cao trong nhà, chứ không phải rắn tự nhiên rơi từ các cây cối.
Có hai loại rắn ở trong trường hợp này. Một loại rất nhạy cảm với tiếng động, khi nghe thấy tiếng người sẽ di chuyển vì thế dễ bị rơi. Loại còn lại thì khá lười biếng, ít di chuyển và ít khi rơi. Chính vì thế, việc rắn rơi vô tình từ trên cao xuống trong nhà thường được coi là dấu hiệu không lành, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và vận may của người đàn ông. Điều đáng chú ý là quan niệm này sẽ chỉ áp dụng khi chính người đàn ông nhìn thấy rắn rơi. Nếu như người khác trong gia đình chứng kiến thì điều đó không được coi là điềm xấu, nhưng hầu như trong trường hợp này không ai dám báo cho người đàn ông biết vì sợ ảnh hưởng đến anh ta.
"Chuột rơi" liên hệ sự bất an của phụ nữ
Tương tự như vậy, nửa câu sau: "Đàn bà sợ chuột rơi" thường ám chỉ đến nỗi lo lắng của người phụ nữ, đặc biệt là các bà chủ gia đình, khi thấy dấu hiệu chuột từ trên cao rơi xuống trong nhà. Người xưa tin rằng, đây chính là một điềm gở, mang lại vận rủi, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và tài lộc của người phụ nữ. Quan niệm này cũng hoàn toàn tương tự như trường hợp "rắn rơi", chỉ khi chính bà chủ của ngôi nhà nhìn thấy chuột rơi mới được xem là điềm xấu. Nếu như những người khác nhìn thấy, họ sẽ không nói cho bà chủ biết để tránh mang lại những điềm xui cho bà. Điều này cho thấy rằng cả đàn ông và phụ nữ đều có những nỗi lo riêng, cần phải hết sức thận trọng.
Ở một số nơi, người ta còn kiêng kỵ việc nhìn thấy những con chuột di chuyển trên cao trong nhà, vì đó được cho là một điềm báo không may mắn.
Giải mã ý nghĩa thực sự đằng sau quan niệm dân gian
Liệu những quan niệm "đàn ông sợ rắn rơi, đàn bà sợ chuột rơi" này có phải là mê tín dị đoan? Thực ra, nó phản ánh những quan niệm, phong tục, kinh nghiệm sống và cả những lý giải mang tính tâm linh của người xưa.
Một trong những lý giải phổ biến nhất đó là liên quan đến tiền bạc và tài sản. Người xưa cho rằng "Rắn như dây tiền, chuột như bao thóc" thể hiện cách nhìn nhận về hai loài vật này. Rắn thường được xem là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc. Trong nhiều tín ngưỡng dân gian, rắn còn được mệnh danh là "rồng nhỏ" hoặc "rắn tổ tiên". Đây là hiện thân của tổ tiên và mang lại sự bảo hộ, thịnh vượng cho cả gia đình. Ngược lại, chuột tuy thường bị xem là các loài vật phá hoại, nhưng lại thường xuất hiện nhiều ở rất nhiều những gia đình giàu có, có nhiều lương thực. Dù có vẻ tham lam nhưng chuột lại rất tính toán, chăm chỉ và cẩn trọng trong việc tích trữ thức ăn.
Từ quan niệm đó, người xưa tin rằng rắn là biểu tượng của người đàn ông, trụ cột kiếm tiền trong gia đình, còn chuột chính là biểu tượng cho người phụ nữ, giữ gìn của cải và duy trì cuộc sống gia đình. Việc rắn hay chuột tự nhiên rơi từ trên cao xuống trong nhà được coi là điềm báo không may mắn, có thể sẽ gây ra các tổn hại đến sức khỏe và tài lộc của người chủ gia đình.
Ngày nay, việc rắn và chuột xâm nhập vào nhà đã không còn phổ biến nên đã giảm thiểu đáng kể nguy cơ này. Do đó, những quan niệm dân gian về "rắn rơi" hay "chuột rơi" không còn được coi trọng như trước.
