Liên quan đến vụ người dân xã Kim Thượng, huyện Tân Sơn, Phú Thọ lo lắng bị nhiễm HIV nghi do sử dụng dịch vụ y tế của một y sĩ, PGS-TS Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS, Bộ Y tế, bước đầu có nhận định về vấn đề này.
Theo ông Long, sau chuyến làm việc tại xã Kim Thượng và tỉnh Phú Thọ, căn cứ vào báo cáo của Sở Y tế tỉnh Phú Thọ cho thấy trường hợp nhiễm HIV đầu tiên được phát hiện tại xã Kim Thượng là từ năm 2012.
Trong những năm gần đây, số người nhiễm HIV mới được phát hiện và số người tử vong do AIDS tại địa bàn xã Kim Thượng ngày càng gia tăng. Sau đó, ngành y tế Phú Thọ đã gấp rút triển khai nghiên cứu, làm xét nghiệm HIV và phát hiện 42 người bị nhiễm HIV tại xã này, trong đó ít tuổi nhất là 1 cháu bà 18 tháng, cao tuổi nhất là cụ già 80 tuổi.
Đại diện Cục Phòng, chống HIV/AIDS đến thăm người dân tại xã Kim Thượng.
Trong số người nhiễm HIV được phát hiện có những người đã chuyển sang giai đoạn AIDS. Ngoài ra, từ năm 2015 đến nay đã có năm người tử vong vì AIDS. Những thông tin này cho thấy tình hình nhiễm HIV tại xã Kim Thượng đã xảy ra từ lâu. Có thể đây là một điểm dịch HIV tích lũy đã lâu, nay qua triển khai xét nghiệm HIV rộng rãi mới phát hiện được.
Qua nhận định sơ bộ cho thấy tình hình dịch HIV ở đây được coi là khá nghiêm trọng. Tỉ lệ nhiễm HIV cao hơn khoảng 2,5 lần so với mức trung bình toàn quốc, cần có biện pháp kiểm soát dịch ngay.
Trước nghi vấn về khả năng lây nhiễm HIV do sử dụng chung bơm kim tiêm khi tiêm chích do y sĩ Th. (Trung tâm Y tế huyện Tân Sơn, Phú Thọ) gây ra, Cục trưởng Nguyễn Hoàng Long cũng cho hay những thông tin đó chưa có cơ sở để kết luận.
Nhiễm HIV là nhiễm một bệnh mãn tính. Một người từ khi nhiễm HIV đến khi chuyển sang giai đoạn AIDS thường trung bình sau 5-7 năm. Do vậy, với những người đã bị AIDS và tử vong tại xã Kim Thượng chứng tỏ dịch HIV ở đây cũng đã có từ rất lâu và tích lũy qua nhiều năm chứ không phải là mới xảy ra nhiễm HIV gần đây.
“Có người nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS nhưng mới đi khám bệnh lần đầu tại y sĩ tư nhân trên địa bàn sáu tháng trước đây. Như vậy, không thể kết luận việc lây nhiễm HIV là do y sĩ trong vùng dùng chung bơm kim tiêm”, ông Long nói.
Ông Nguyễn Hoàng Long cho biết: Trước tình hình trên, Cục đã làm việc với tỉnh Phú Thọ và chỉ đạo ngành y tế tỉnh Phú Thọ thực hiện ngay việc thông báo kết quả xét nghiệm HIV cho những người không may bị nhiễm HIV; tư vấn, giải thích, hỗ trợ để điều trị ngay bằng thuốc ARV miễn phí cho những người nhiễm HIV trong xã.
Một bệnh nhân nhiễm HIV từ trước khi đi khám bệnh tại nhà y sĩ Th.
Đồng thời, ngành y tế tỉnh Phú Thọ cần tổ chức mở rộng xét nghiệm HIV miễn phí cho người dân trong vùng và các khu vực khác của tỉnh Phú Thọ nếu có nhu cầu; tăng cường tuyên truyền để nâng cao kiến thức cho nhân dân trong vùng về phòng, chống HIV/AIDS.
Bộ Y tế đã yêu cầu Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương làm đầu mối tiến hành điều tra khảo sát nhằm tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tỷ lệ lây nhiễm HIV cao tại xã Kim Thượng. Nghiên cứu này cũng cần phải có thời gian vài tháng để thực hiện.
Cục Phòng, chống HIV/AIDS khuyến cáo: HIV/AIDS là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm nhưng không đáng sợ nếu có hiểu biết đúng về bệnh này. Lây nhiễm HIV hoàn toàn có thể phòng tránh được thông qua các biện pháp dự phòng như: tình dục an toàn, sử dụng bao cao su, sử dụng bơm kim tiêm sạch, điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế (như Methadone)… Khi không may bị nhiễm HIV thì phải tham gia điều trị ARV ngay để đảm bảo sức khỏe cho bản thân, đồng thời giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho người thân và cộng đồng.
Nếu một người nhiễm HIV mà được điều trị bằng thuốc ARV sớm và tuân thủ điều trị thì vẫn có thể sống khỏe mạnh và có tuổi thọ tương đương người không nhiễm HIV. Hơn nữa, điều trị ARV sẽ giúp giảm tải lượng vi rút HIV trong máu và có thể giảm đến 95% khả năng lây nhiễm HIV cho vợ hay bạn tình qua quan hệ tình dục.
Hiện nay, việc điều trị bằng thuốc ARV rất đơn giản. Thuốc ARV được cấp miễn phí tại bệnh viện huyện hoặc trạm y tế xã. Người nhiễm HIV có thể lĩnh thuốc hàng tháng về uống tại nhà; khi ổn định có thể ba tháng đến cơ sở y tế lĩnh thuốc một lần…
