Mặc dù sinh sống trong một vùng đất khó khăn, nhưng anh nông dân Nông Văn Hoàn, sinh năm 1980, luôn mang trong mình tư duy năng động và sáng tạo, dám nghĩ dám làm. Anh không chỉ mong muốn thoát nghèo cho bản thân mà còn khao khát giúp người dân vùng cao cùng thoát nghèo và làm giàu từ mô hình trồng dâu nuôi tằm.
Năm 2012, với sự hỗ trợ từ chương trình hợp tác quốc tế giữa huyện Bảo Lạc và huyện Nà Po, Quảng Tây (Trung Quốc), năm nông dân ở Bảo Lạc đã được cử sang Trung Quốc học hỏi kinh nghiệm trồng dâu nuôi tằm. Từ đó, 11 hộ dân ở xóm Phiêng Mòn đã tham gia vào mô hình này.
Câu nói “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn” luôn thúc đẩy anh Hoàn. Anh nhận thấy mô hình trồng dâu nuôi tằm có tiềm năng kinh tế cao và đã quyết định sang Trung Quốc để tìm hiểu thêm. Năm 2013, anh đầu tư mua 25.000 hom giống dâu để trồng trên 0,75 ha đất của gia đình.
Với quyết tâm mạnh mẽ, anh Hoàn đã sang Trung Quốc mua giống tằm về nuôi. Tuy nhiên, khởi đầu không suôn sẻ khi trong 8 lứa tằm đầu tiên, anh chỉ thu hoạch được 2 lứa với hơn 140 kg kén. 6 lứa còn lại không đạt do thiếu kinh nghiệm và tằm bị bệnh. Dù vậy, thu nhập 15 triệu đồng từ việc bán 140 kg kén khiến anh không nản lòng. Anh tiếp tục sang Trung Quốc mời chuyên gia hướng dẫn kỹ thuật nuôi tằm. Đến năm 2015, anh đã nuôi được 12 lứa tằm, đạt thu nhập 120 triệu đồng. Các năm sau, anh nuôi 2 vụ mỗi năm, với 10-12 lứa tằm, bình quân đạt từ 70 đến 90 kg kén/lứa.
Nhận thấy nhiều diện tích trồng dâu tại huyện Bảo Lạc bị bỏ hoang, anh Hoàn đã quyết tâm nghiên cứu và phát triển giải pháp ươm giống tằm con, thiết kế dụng cụ nuôi tằm để không phụ thuộc vào giống từ Trung Quốc.
Sau nhiều năm học hỏi và áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, vào năm 2023, sản lượng kén thu được bình quân đạt 1.700 - 2.000 kg/ha, giá trị sản phẩm khoảng 185 - 250 triệu đồng/ha/năm, gấp 17,8 lần so với trồng ngô.
Quyết tâm làm giàu, anh đã thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp 118 vào năm 2019 với vốn điều lệ 1,5 tỷ đồng, chuyên cung cấp giống cây con và thu mua kén tằm. Ban đầu chỉ có 7 thành viên, nhưng đến nay HTX đã phát triển lên 9 thành viên. Diện tích vườn ươm giống cây dâu hiện đã mở rộng lên 3 ha với 9 triệu cây; ươm khoảng 7.000 hộp giống tằm, cung cấp cho khoảng 600 hộ.
Năm 2022, HTX đã bao tiêu khoảng 160 tấn kén; năm 2023 là 240 tấn; và 7 tháng đầu năm 2024 đạt khoảng 130 tấn kén với giá bình quân 190 nghìn đồng/kg. Tổng doanh thu từ việc bán kén ước đạt 100,7 tỷ đồng, bình quân mỗi hộ có doanh thu hơn 167,8 triệu đồng.
Đặc biệt, tổng doanh thu của HTX đạt 45 tỷ đồng/năm, lợi nhuận hơn 1,8 tỷ đồng/năm, tạo việc làm cho 24 lao động thuộc hộ nghèo với thu nhập bình quân 70 triệu đồng/năm. HTX cũng đóng bảo hiểm xã hội cho 4 thành viên và nộp thuế, góp phần vào phúc lợi xã hội với hơn 150 triệu đồng/năm.
Với những đóng góp to lớn cho kinh tế địa phương, năm 2024, anh Hoàn vinh dự nhận danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc" từ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam.