Trong lịch sử khảo cổ học, từ khi lăng mộ Tần Thủy Hoàng được phát hiện, nó đã trở thành một trong những khám phá vĩ đại nhất của Trung Quốc và cả nhân loại.
Khám phá đầu tiên: Quy mô lăng mộ bắt đầu hiện rõ
Lăng mộ Tần Thủy Hoàng được xây dựng từ năm 247 TCN, mất 39 năm mới hoàn thành. Đây là một trong những lăng mộ lớn nhất và được thiết kế hoàn hảo nhất trong số các lăng mộ cổ đại ở Trung Quốc.
Từ những năm 1960, các nhà khảo cổ Trung Quốc đã tiến hành khảo sát và đo đạc lăng mộ. Kết quả cho thấy khu vực lăng mộ chiếm diện tích khoảng 8 km². Lăng có hình dạng gần vuông, với chiều dài đông-tây là 345 mét, chiều rộng bắc-nam là 350 mét và cao 76 mét. Ngoài ra, lăng còn có nhiều ngôi mộ phụ xung quanh.
Khám phá thứ hai: Bí mật của địa cung
Năm 1996, một nhóm khảo cổ gồm các nhà khoa học Trung Quốc và Đức đã sử dụng công nghệ MRI hiện đại nhất thời bấy giờ để tiến hành quét quy mô lớn lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Kết quả quét đã hé lộ nhiều bí mật về lăng mộ mà trước đây chưa từng được biết đến.
Kết quả cho thấy các bức tường của địa cung dày hơn 4 mét và được bảo tồn nguyên vẹn. Bên trong địa cung, các quan tài, đồ tùy táng đều được giữ nguyên trạng suốt hơn 2.000 năm mà không bị xâm phạm hay tổn hại do thiên nhiên.
Điều đặc biệt là trong quá trình xây dựng lăng mộ, các nhà thiết kế đã sử dụng một lượng lớn thủy ngân để bảo vệ thi hài Tần Thủy Hoàng cũng như ngăn chặn trộm mộ và bảo vệ các vật phẩm quý giá. Thủy ngân được phát hiện chảy lan rộng trong lăng, tạo thành một lớp bảo vệ tự nhiên nhưng cũng gây khó khăn lớn cho việc khai quật, vì nếu không cẩn thận, có thể gây hư hỏng không thể khắc phục đối với các hiện vật.
Khám phá thứ ba: Khu vực vũ khí
Mặc dù chưa thể tiến hành khai quật khu vực trung tâm, nhóm khảo cổ đã quyết định khai quật hố tùy táng K9801, cách lăng mộ chính khoảng 200 mét. Đây là hố tùy táng lớn nhất từng được phát hiện, với chiều dài khoảng 130 mét và rộng hơn 100 mét, diện tích khoảng 13.000 mét vuông.
Sau khi khai quật, các chuyên gia phát hiện đây là khu vực chứa vũ khí, với hàng vạn áo giáp và miếng giáp được chế tác công phu. Một bộ giáp hoàn chỉnh cần khoảng 600 miếng giáp và mất từ 345 đến 400 ngày để chế tác, cho thấy công nghệ quân sự thời Tần đã rất phát triển.
Khám phá tiếp theo: Quy mô toàn diện của lăng mộ
Năm 2002, các nhà khảo cổ Trung Quốc tiếp tục tổ chức một cuộc khảo sát quy mô lớn, với sự hỗ trợ của công nghệ tiên tiến hơn. Kết quả lần này đã xác định được toàn bộ quy mô của lăng mộ Tần Thủy Hoàng, với diện tích lên tới 56 km², tương đương 78 lần kích thước của Tử Cấm Thành.
Các chuyên gia cũng xác định được vị trí và kích thước của các khu vực tùy táng và mộ phụ. Tuy nhiên, một trong những trở ngại lớn trong việc khai quật là lượng thủy ngân khổng lồ trong lăng. Theo khảo sát, thủy ngân được phân bố không đều trong lăng mộ, và tổng lượng có thể lên đến hàng chục tấn. Điều này đặt ra câu hỏi về cách người xưa có thể sản xuất lượng lớn thủy ngân như vậy chỉ trong 39 năm, trong khi điều kiện sản xuất thời đó rất hạn chế.
Ngoài ra, lăng mộ còn được xây dựng trên chín lớp đất nện, tạo thành một cấu trúc giống kim tự tháp với phần đỉnh là hình chóp vuông.
Lăng mộ Tần Thủy Hoàng đã tồn tại hơn 2.000 năm và quá trình khai quật, nghiên cứu đã kéo dài hơn 60 năm nhưng vẫn còn rất nhiều bí ẩn chưa được giải mã. Những phát hiện mới chỉ là phần nổi của tảng băng chìm và còn nhiều sự thật đang chờ được các thế hệ chuyên gia tiếp tục khám phá.
Chúng ta không thể không khâm phục trí tuệ và tài năng của người xưa khi xây dựng nên một công trình vĩ đại như lăng mộ Tần Thủy Hoàng. Những gì chúng ta biết hiện nay chỉ là một phần nhỏ, và còn vô số bí mật vẫn đang chờ đợi được khám phá.
