“Tầm sơn bản bất vi thân mưu, đại bán đa nhân phú quý cầu. Khẳng tín nhân gian hảo phong thủy, sơn đầu bất tại tại tâm đầu”. Đây là bài thơ “Tiền nhân phu” của cư sĩ Đông Hồ thời nhà Minh, diễn nghĩa: Tìm núi bản chất không vì mưu đồ thân nhân, mà đa phần là vì phú quý. Tin chắc là nơi phong thủy tốt, nhưng nó nằm tại tâm chứ không nằm tại núi.
Tìm nơi phong thủy tốt để an táng
Chuyện cũ kể rằng: Vào thời nhà Thanh, có một phú ông họ Từ ở huyện Hấp, tỉnh An Huy, chuẩn bị chôn cất người thân của mình nên đi khắp nơi tìm kiếm nơi phong thủy tốt. Ông tìm được một thầy phong thủy, nhưng dù họ lặn lội khắp núi rừng mà vẫn không tìm được một nơi phong thủy bảo địa. Có một lần tình cờ đi ngang qua nhà một người tiều phu, thầy phong thủy nói: “Nơi đây có nhiều núi bao bọc, là nơi phong tàng khí tụ, thực sự là một nơi phong thủy tốt”. Từ Ông nghe xong liền hỏi: “Thế thì tại sao gia đình ở đây lại nghèo khó thế này?” Thầy phong thủy đáp: “Mảnh đất này chỉ thích hợp với âm trạch, không thích hợp với dương trạch”.
Từ Ông đã ủy thác một người đến gặp người tiều phu, và nói rằng muốn mua mảnh đất mà họ đang sống. Ông lão tiều phu nói: “Miếng đất này là của tổ tiên chúng ta để lại, dù có trả thêm bao nhiêu tiền cũng không bán được”. Trong gia đình Từ Ông có một vị thực khách họ Chu (vào thời cổ đại, gửi thân vào những gia đình quyền quý, vì chủ nhân mà bàn công chuyện, gọi là thực khách), là người lắm mưu mô, giỏi ăn nói, đã cố gắng đi thuyết phục người tiều phu một lần nữa, cuối cùng cũng không thể thuyết phục được ông lão.
Khi người họ Chu chuẩn bị rời đi, ông ta nhìn thấy một tiểu nữ có khuôn mặt thanh tú đang gánh củi vào cổng. Họ Chu hỏi: “Đây có phải là viên minh châu trong nhà ông không?” Ông lão tiều phu đáp: “Vợ chồng già của tôi không có con trai, chỉ có một đứa con gái này”. Họ Chu liền hỏi cô gái đã xuất giá chưa? Ông già trả lời chưa.
Sau khi họ Chu trở về, liền nói với Từ Ông: “Có một cách. Trong gia đình ông ấy có một người con gái tầm tuổi con trai thứ ba của ngài, nếu cưới cô bé về làm con dâu của ngài, thì có thể đắc được mảnh đất ấy”. Từ Ông nói: “Gia đình ông lão chỉ là tiều phu, làm sao có thể làm thông gia với gia đình tôi được!” Họ Chu nói: “Ngài hà tất phải câu nệ thủ cựu vậy, sau khi mảnh đất này lấy được rồi, thì việc lưu hay bỏ con bé kia, chẳng phải đều do ngài sao?”
Vì vậy, Chu lại được phái đến làm mai mối, lúc đầu người tiều phu cự tuyệt với lý do thân phận bất xứng, nhưng rồi họ Chu đi đi lại lại tới bốn lần, ngon ngọt dỗ dành, cuối cùng đối phương đồng ý. Đến cuối năm, nhà họ Từ vội vàng tổ chức hôn sự, giúp hai người thành hôn. Nhà họ Từ dù không muốn có hôn sự này, nhưng lại có những mưu mô khác; còn gia đình nhà tiều phu thì cả đời nghèo khó, do vậy họ cũng không biết lễ nghi quy cách nghi thức của hôn lễ, cũng không kén chọn, chỉ cần con gái mình lấy được chồng tốt, họ liền nguyện tâm.
Sau khi hai gia đình kết thân, Từ Ông nói với thân nhân người đốn củi: “Gia đình tôi còn rất nhiều phòng trống, hay là cả nhà ông chuyển đến đây, nữ nhi vừa kết hôn, vẫn có thể tương kiến cha mẹ ngày đêm, cũng đỡ tịch mịch hơn ở đây”. Lão tiều phu cảm động, e con gái đau lòng, hai vợ chồng liền cùng chuyển đến nhà Từ gia.
Ban đầu, Từ Ông tỏ vẻ đon đả với họ như thể những người bạn. Sau khi đã chín muồi, Từ Ông nhìn thấy cơ hội đã đến, liền nói chuyện về mảnh đất này một lần nữa. Lão tiều phu không chút phàn nàn, vui vẻ nói: “Từ khi chúng ta trở thành thân gia, căn nhà dột nát của chúng tôi hiện nay không có người ở, vậy hãy coi nó là lễ vật tặng ông”.
Từ Ông cuối cùng đã có được mảnh đất trong mơ. Ông ta chọn ngày lành và tìm thầy phong thủy để động thổ, đào một cái hố, sau khi đào sâu mấy thước thì đào được một tấm bia đá không lành lặn với dòng chữ: “Cư thử tuyệt, táng thử cát”. Lúc đó ông ta mới ngộ ra lời thầy phong thủy đã nói là chân thực, đây là mảnh đất hợp âm trạch chứ không hợp dương trạch.
Phong thủy thay đổi do tâm
Một vài năm sau khi Từ gia hạ táng tại mảnh đất đó, tài phú của họ gia tăng từng ngày. Từ Ông chu cấp cho con trai trưởng học hành theo đường công danh, làm đến huyện lệnh ở Thiểm Tây; con trai thứ hai cũng đỗ lục thủ trong kì thi hương. Kết quả là chỉ một bước Từ gia đã thành thân phận quan chức địa phương. Người con trai thứ ba – con rể của người tiều phu, thì trái lại rượu chè, cờ bạc, đón gái điếm từ phong nguyệt trường về làm vợ bé. Người vợ cả – con gái nhà tiều phu, chỉ cần hơi có ý kiến về việc này thì cậu ta liền trở mặt không nhận thân phận, quan hệ vợ chồng giữa hai người rất không hạnh phúc.
Con gái của người tiều phu sau đó đã nói với cha mẹ chồng về chuyện này, nhưng Từ Ông không chỉ không quản, mà còn nói: “Mày sinh ra là con gái nhà nghèo, kiến thức nông cạn, công tử nhà đại gia nay ngủ Đông mai ngủ Tây là chuyện bình thường, tam thê tứ thiếp cũng là bình thường, làm sao có thể tương bỉ với con nhà nông dân chưa giá thú đây?
”Cô vợ bé nghe được chuyện lại càng làm phách không kiêng nể, ngày nào cũng nói chuyện phòng the trước mặt chồng, rồi bịa đặt ra những sự tình nhằm vu hãm nàng vợ cả. Con gái của lão tiều phu bị vu hãm không cách nào thanh minh, trong tâm vô cùng u uất, ít lâu sau đã qua đời. Người mẹ già của cô thập phần thống khổ trước cái chết của con gái mình, sau đó cũng qua đời. Cuối cùng, lão tiều phu bị đuổi ra khỏi nhà, ông trở về nơi ở cũ và khóc lóc thảm thiết dưới ngôi mộ mới của nhà họ Từ, cuối cùng chết trong phẫn uất và bi thương. Cả nhà người tiều phu đã bị người ta hại chết bi thương như vậy.
Vài ngày sau, có một trận mưa giông, gió bão rất lớn. Một tia sét đã đánh trúng ngôi mộ nhà họ Từ, quật mộ lên và làm vỡ quan tài trong mộ. Sau khi Từ Ông phát hiện sự cố, ông ta đã cho sửa lại quan tài và chôn cất lại. Lần này đào lên, ông ta lại nhận được một tấm bia bị vỡ có ghi: “Nghĩa tắc cát, bất nghĩa tắc tuyệt” – nguyên lai là cùng một bia đá trước đây nhưng dòng chữ trên được ghi ở mặt sau.
Ngày cải táng, người con trai thứ ba bạo tử. Đến năm thứ hai, người con trai thứ hai đến Bắc Kinh để tham gia Lễ bộ thí, nhưng cậu ta đã bị tai nạn và chết trên đường đi. Người con trai cả vốn là quan chức ở Thiểm Tây, đã chiếm hữu phi pháp quân lương, bị trừng phạt và kết án tử hình. Từ Ông không còn gì để nương tựa trong những năm tháng cuối đời, mất nhà mất cửa và chết trong đau khổ.
Còn vị thực khách họ Chu, một lần tình cờ đi ngang qua mộ Từ Ông, nhìn thấy lão tiều phu chắp tay làm lễ rồi chuyển thân mà nhập, ngôi nhà cũ vẫn còn chỗ đó, ông ta bàng hoàng, sợ hãi bỏ chạy về nhà kể lại chuyện vừa thấy với gia đình, chưa kịp nói xong bỗng hét lên: “Lão tiều phu lại đến rồi!”, nói xong thổ ra máu mà chết.
Qua câu chuyện trên có thể thấy, dù là nơi phong thủy bảo địa, thì cũng cần phải có phúc đức, có nhân nghĩa thì mới có tác dụng. Người không có phúc đức, không có nhân nghĩa, dù có tìm được phong thủy bảo địa thì cũng vô ích mà thôi.
