Căn cước hoặc CCCD là giấy tờ tùy thân để chứng minh nhân thân của một người. Khi cơ quan chức năng cần xác định nhân thân có thể sẽ kiểm tra giấy tờ này. Một số trường hợp cơ quan chức năng cần kiểm tra Căn cước hoặc CCCD như khi CSGT thông kiểm tra xử lý vi phạm an toàn giao thông, khi công an kiểm tra cư trú, khi kiểm tra lập biên bản xử lý vi phạm hành chính, công an kiểm tra bắt quả tang tội phạm...
Lúc này giấy tờ căn cước, CCCD là cơ sở để thể hiện chứng minh nhân thân. Trong một số tình huống khẩn cấp, công an có thể mời người không có giấy tờ tùy thân về trụ sở cơ quan công an để xác minh nhân thân.
Theo khoản 1 Điều 10 Nghị định 144/2021/NĐ-CP thì:
Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 300.000 đồng đến 500.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:
a) Không xuất trình Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân, thẻ Căn cước công dân hoặc Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền;
b) Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân;
c) Không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân cho cơ quan có thẩm quyền khi được thôi, bị tước quốc tịch, bị hủy bỏ quyết định cho nhập quốc tịch Việt Nam; không nộp lại Giấy chứng minh nhân dân, Chứng minh nhân dân hoặc thẻ Căn cước công dân cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Như vậy người dân khi ra đường cần mang theo căn cước, CCCD để khi cần thì sẵn sàng xuất trình theo quy định tránh bị xử phạt.
Bộ Công an gần đây đã hoàn thiện dự thảo đề xuất sửa đổi bổ sung Nghị định 144/2021/NĐ-CP, trong đó cũng ghi rõ Cảnh cáo hoặc phạt tiền 300.000-500.000 đồng đối với các hành vi:
+ Không xuất trình thẻ Căn cước công dân, thẻ căn cước hoặc căn cước điện tử, giấy chứng nhận căn cước hoặc giấy xác nhận thông tin số CMND 9 số với số định danh cá nhân, giấy xác nhận số định danh cá nhân đã hủy với số định danh cá nhân đã xác lập lại khi có yêu cầu kiểm tra của người có thẩm quyền.
+ Không thực hiện đúng quy định của pháp luật về cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước, giấy chứng nhận căn cước; cấp căn cước điện tử.
+ Không nộp lại thẻ CCCD, thẻ căn cước hoặc giấy chứng nhận căn cước cho cơ quan thi hành lệnh tạm giữ, tạm giam, cơ quan thi hành án phạt tù, cơ quan thi hành quyết định đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Như vậy theo quy định mới thì người dân vẫn cần phải có căn cước, căn cước công dân bên mình khi ra đường nhất là khi đi xa, khi đi sang địa bàn khác.
Quy định mới không cần mang bản cứng?
Bộ Công an hiện nay đã phát triển ứng dụng VNeid để phát triển định danh điện tử. Trên đó có tích hợp thông tin căn cước/CCCD, giấy tờ đăng ký xe, bảo hiểm y tế...
Khoản 5, 6 Điều 13 Nghị định 59/2022/NĐ-CP có quy định như sau:
- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là công dân Việt Nam có giá trị tương đương như việc sử dụng thẻ Căn cước công dân trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình thẻ Căn cước công dân; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của công dân đã được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
- Việc sử dụng tài khoản định danh điện tử mức độ 2 được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử đối với chủ thể danh tính điện tử là người nước ngoài có giá trị tương đương như việc sử dụng hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế trong thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình hộ chiếu hoặc giấy tờ có giá trị đi lại quốc tế; có giá trị cung cấp thông tin trong các loại giấy tờ của người nước ngoài được đồng bộ vào tài khoản định danh điện tử để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền đối chiếu khi thực hiện các giao dịch có yêu cầu xuất trình giấy tờ đó.
Do đó thay vì phải mang theo bản cứng thì người dân có thể trình giấy tờ trên ứng dụng VneID trên điện thoại. Hiện nay hầu hết người trưởng thành đều có điện thoại thông minh. Hãy tích hợp các loại giấy tờ vào VNeID thì khi ra đường chỉ cần điện thoại có kết nối internet khi cần mở ứng dụng lên để xuất trình thay vì phải mang theo bản cứng giấy tờ này.