Mùa Tết sắp đến, bên cạnh niềm vui sum vầy, nhiều người lao động cũng háo hức chờ đón các khoản thưởng cuối năm. Tuy nhiên, không phải mọi khoản thưởng đều phải nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Hiểu rõ các quy định về miễn thuế sẽ giúp người lao động tránh mất quyền lợi và chủ động trong kế hoạch tài chính.
1. Các khoản thưởng không mang tính chất tiền lương, tiền công được miễn thuế
Theo khoản 2 Điều 3 Luật Thuế TNCN 2007 (sửa đổi 2012), thu nhập chịu thuế bao gồm tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tương tự. Ngược lại, các khoản thưởng không thuộc tiền lương, tiền công thông thường sẽ được miễn thuế.
Cụ thể, những khoản thưởng được miễn thuế TNCN dịp Tết bao gồm:
- Tiền thưởng kèm danh hiệu do Nhà nước phong tặng: chiến sĩ thi đua toàn quốc, cấp Bộ, ngành, tỉnh/thành phố; chiến sĩ tiên tiến, lao động tiên tiến…
- Các hình thức khen thưởng từ cơ quan, tổ chức chính trị – xã hội: giấy khen, bằng khen, kỷ niệm chương, huy hiệu, giải thưởng công nhận thành tích…
- Tiền thưởng kèm giải thưởng quốc gia hoặc quốc tế do Nhà nước công nhận.
- Tiền thưởng cho sáng chế, cải tiến kỹ thuật, phát minh được cơ quan có thẩm quyền chứng nhận.
- Tiền thưởng phát hiện, khai báo hành vi vi phạm pháp luật với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
- Các khoản này không liên quan đến kết quả làm việc hàng ngày, nên được pháp luật quy định miễn thuế.
2. Thưởng từ kết quả công việc thông thường vẫn chịu thuế
Khoản 1 Điều 104 Bộ luật Lao động 2019 nêu rõ, thưởng có thể là tiền, tài sản hoặc các hình thức khác, dựa trên kết quả sản xuất, kinh doanh và mức độ hoàn thành công việc.
Tuy nhiên, theo điểm e khoản 2 Điều 2 Thông tư 111/2013/TT-BTC, các khoản thưởng dưới mọi hình thức – dù tiền mặt hay hiện vật – vẫn thuộc thu nhập chịu thuế, trừ các trường hợp đặc biệt đã nêu ở trên.
Điều này có nghĩa là nếu người lao động nhận thưởng bằng hiện vật mà không thuộc các trường hợp miễn thuế, khoản thưởng đó vẫn phải khai thuế TNCN.
3. Thu nhập từ tiền lương, tiền công được miễn thuế TNCN
Ngoài các khoản thưởng đặc biệt, pháp luật cũng quy định một số thu nhập từ tiền lương, tiền công được miễn thuế, gồm:
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công của thuyền viên Việt Nam làm việc cho các hãng tàu nước ngoài hoặc tàu Việt Nam tham gia vận tải quốc tế.
- Thu nhập từ hoạt động khai thác thủy sản xa bờ: bao gồm chủ tàu, cá nhân có quyền sử dụng tàu và người làm việc trên tàu.
- Thu nhập từ nhiệm vụ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được quy định tại khoản 3 Điều 71 Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2025, áp dụng từ 01/10/2025.
- Thu nhập từ nhân lực công nghiệp công nghệ số chất lượng cao theo khoản 3 Điều 49 Luật Công nghiệp công nghệ số 2025 (hiệu lực từ 01/01/2026), bao gồm:
- Thu nhập từ dự án công nghiệp công nghệ số trong khu công nghệ số tập trung;
- Thu nhập từ dự án nghiên cứu, phát triển sản phẩm công nghệ số trọng điểm, chip bán dẫn, hệ thống trí tuệ nhân tạo;
- Thu nhập từ các hoạt động đào tạo nhân lực công nghiệp công nghệ số.
- Những khoản thu nhập này được miễn thuế TNCN trong thời hạn 5 năm kể từ ngày ký hợp đồng đầu tiên với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam.
4. Lưu ý quan trọng để tránh mất quyền lợi
Người lao động nên phân biệt rõ giữa thưởng mang tính chất lương, tiền công và thưởng kèm danh hiệu, giải thưởng đặc biệt để khai thuế đúng.
Các khoản thu nhập được miễn thuế cần có chứng nhận, quyết định hoặc giấy tờ xác nhận từ cơ quan có thẩm quyền.
Trường hợp nhận thưởng bằng hiện vật, nếu không thuộc danh sách miễn thuế, vẫn phải tính giá trị hiện vật để nộp thuế TNCN.
Hiểu đúng về các khoản thưởng miễn thuế giúp người lao động lập kế hoạch tài chính dịp Tết hiệu quả, đồng thời tránh vi phạm pháp luật về thuế.
Tết đến không chỉ là dịp nghỉ ngơi, sum vầy mà còn là thời điểm người lao động nhận các khoản thưởng cuối năm. Các khoản thưởng kèm danh hiệu, giải thưởng quốc gia – quốc tế, sáng chế, phát minh hoặc phát hiện vi phạm pháp luật được miễn thuế, trong khi thưởng theo kết quả công việc vẫn chịu thuế.
Nắm rõ quy định về miễn thuế TNCN giúp người lao động tránh mất quyền lợi, khai báo thuế đúng và tận hưởng niềm vui trọn vẹn trong dịp Tết 2025.
