Dân gian tin rằng, mồ mả tổ tiên có liên quan đến sự thăng trầm thịnh suy của các thế hệ mai sau. Vì vậy, một năm 3 lần, con cháu thường đến mộ phần ông bà tổ tiên thăm viếng, cúng tế và dọn dẹp sửa sang, để ông bà tổ tiên yên lòng nơi chín suối và phù hộ cháu con bình an, may mắn.
Ai không nên đi tảo mộ dịp Tết thanh minh?
Theo quan niệm dân gian, có năm người không nên đi tảo mộ dịp Tết Thanh Minh này đó là: người không có quan hệ huyết thống với gia đình, người già ốm, trẻ nhỏ, người con rể và cuối cùng là phụ nữ có thai.
Năm người sẽ không đi viếng mộ trong dịp Tết Thanh Minh năm nay
(1) Trẻ em dưới 7 tuổi và người già trên 80 tuổi
Có một phong tục dân gian nói rằng: trẻ em dưới 7 tuổi không nên đến nghĩa trang, nơi có âm khí nhiều. Trẻ em từ 0 đến 3 tuổi không thích hợp đến nghĩa trang vì trường khí trẻ còn quá yếu. Nhưng trường hợp thật sự cần phải đi thì ít nhất phải mặc áo dài đỏ trên người, một là để báo hỷ với tổ tiên, để tổ tiên biết có thêm con cháu, thêm niềm vui cho gia đình; thứ hai là để xua đuổi tà và không để những thứ không tốt xâm phạm. Ngoài ra nên mang theo những thứ có dương khí mạnh và có tác dụng đuổi tà như tỏi và hương liệu.
Còn những người trên 80 tuổi, do từ trường người già đã rất yếu nên sau khi tảo mộ dễ gặp vấn đề về thể chất, nên không thích hợp đi.
(2) Phụ nữ mang thai
Việc phụ nữ mang thai đi tảo mộ, thăm viếng mộ là không phù hợp, vì không thích hợp với thai nhi mới sinh mà phải tiếp xúc quá sớm với những thứ như vậy. Tuy nhiên, trong trường hợp thai phụ thực sự cần phải đi tảo mộ, viếng mộ, thì nên quấn bụng bầu của mình bằng một tấm vải đỏ, và mang theo những thứ có thể đuổi tà như tỏi và hương liệu.
(3) Những người không khỏe
Những người có thể trạng tương đối yếu như người bị cảm lạnh, người bệnh nặng, người mới khỏi bệnh nặng, người vừa phẫu thuật xong thường dễ hấp thụ trường khí xấu nếu đi tảo mộ vào thời điểm này.
(4) Những người đang đối mặt với việc chia tài sản gia đình
Những người đang tranh cãi về việc phân chia tài sản trong gia đình thì nên tránh đi tảo mộ. Theo phong tục dân gian là tránh chọc giận tổ tiên, theo khoa học thì khi bạn tích tụ oán hận trong lòng sẽ dễ bị hút từ trường âm mạnh hơn, sẽ không phù hợp để đi tảo mộ.
(5) Con rể đều không đi thăm mộ
Đây không phải là sự chối bỏ con rể mà là sự xem xét những phong tục truyền thống sâu sắc và quan niệm xã hội. Trong di sản văn hóa, quan niệm gia đình đóng vai trò quyết định. Gia đình là sợi dây gắn kết máu thịt và tình cảm, đồng thời là nơi nuôi dưỡng tinh thần và niềm tin. Hoạt động hiến tế là một trong những nghi lễ quan trọng nhất trong gia đình, mang theo sự ngưỡng mộ và tưởng nhớ tổ tiên, đồng thời cũng thể hiện sự gắn kết, lực hướng tâm giữa các thành viên trong gia đình.
Theo quan niệm truyền thống, con rể tuy đã trở thành người trong gia đình nhưng vẫn là người ngoài cuộc và có quan hệ huyết thống tương đối xa với gia đình. Vì vậy, trong thời điểm thờ cúng tổ tiên trang trọng và thiêng liêng này, việc tham gia vào các hoạt động cúng tế của gia đình là không phù hợp. Điều này không có ý coi thường hay phân biệt đối xử với con rể mà thể hiện sự tôn trọng và duy trì truyền thống, phong tục gia đình.
Con rể không nên thăm mộ dịp tết Thanh minh
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là con rể không có địa vị trong gia đình. Trong xã hội hiện đại, với sự cởi mở và tiến bộ dần của các quan niệm, vai trò, địa vị của con rể trong gia đình cũng ngày càng được thừa nhận và coi trọng.
Chúng ta nên nhìn nhận vai trò, địa vị của con rể trong các hoạt động tế tự của gia đình bằng cái tâm cởi mở và bao dung. Chúng ta không chỉ nên tôn trọng phong tục truyền thống và quan niệm xã hội mà còn phải chú ý đến những thay đổi và tiến bộ của xã hội hiện đại. Chỉ bằng cách này chúng ta mới có thể duy trì truyền thống gia đình đồng thời giúp gia đình tỏa ra sức sống mới và sức sống mới trong xã hội hiện đại.
Ngoài 5 người trên không thích hợp với việc tảo mộ, những người không phải người trong gia đình, kể cả bạn bè nam nữ hoặc cấp dưới của cấp trên cũng không thích hợp đến tảo mộ.
Những điều cần lưu ý khi đi viếng mộ
Khi tham gia quá trình viếng mộ, ngoài việc chú ý đến danh tính và vai trò của những người tham gia, còn cómột số điều cần lưu ý:
Tảo mộ là phải có thái độ cần trang trọng, cung kính, kỵ huý nhất là cười nói, mắng mỏ, chạy nhảy lung tung trong nghĩa trang.
Còn việc sờ mó, nói bậy, tự ý giẫm đạp lên mộ người khác, bình phẩm về thiết kế nghĩa trang, chân dung bia mộ, tiểu tiện, chụp ảnh trong nghĩa trang,… đều là những hành động tuyệt đối không nên làm.
Những lời nói tục tĩu này, không những không tôn trọng người đã khuất mà còn có thể tạo thành trường khí xấu và dễ gây họa hoạn.
Trong Lễ hội Thanh Minh đặc biệt năm 2024 này, chúng ta phải chú ý hơn đến việc kế thừa văn hóa truyền thống và vun đắp sự gắn kết gia đình. Bằng cách tuân theo những phong tục và truyền thống chúng ta không chỉ có thể thể hiện tốt hơn lòng kính trọng và tưởng nhớ tổ tiên mà còn thúc đẩy sự hòa thuận và đoàn kết trong gia đình.
