Theo quan niệm dân gian, Rằm tháng 7 Âm lịch hằng năm là ngày xá tội vong nhân khi Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan cho ma quỷ đi xin ăn trên dương thế. Vì thế nhiều nơi còn gọi tháng 7 là "tháng cô hồn”.
Để lý giải về nguồn gốc của tháng cô hồn trong phong tục, tập quán của người Việt Nam và hiểu đúng hơn về ngày này, phóng viên đã có cuộc trao đổi với nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh.
Ông Trịnh Sinh cho biết, nhiều người gọi Rằm tháng 7là “Tết quỷ” nhưng thật ra khái niệm này xuất phát Trung Quốc. Trong dân gian, người Việt gọi đây là dịp “Địa quan xá tội” hay “Xá tội vong nhân”.
Từ xưa người Việt thường quan niệm, con người khi sinh ra bao gồm hai phần là phần hồn và phần xác.
Khi chết đi, phần hồn vẫn còn tồn tại, người nào khi sống ăn ở hiền lương, tích đức thì được đầu thai thành kiếp khác, ngược lại người nào tạo nên nhiều nghiệp (làm việc ác) thì bị đày xuống địa ngục làm quỷ đói và chịu nhiều hình thức tra tấn.
Theo đó, cứ đến ngày Rằm tháng 7 (15-7 âm lịch), Diêm Vương cho mở Quỷ Môn Quan để ma quỷ tự do đi theo bốn hướng, thường là trở về tìm gặp bạn bè, gia đình mong được giúp đỡ để sớm siêu thoát.
Theo quan niệm dân gian, trong tháng 7 có một số điều kiêng kỵ như sau:
1. Không đi chơi đêm trong tháng cô hồn
Theo dân gian thời gian này nên hạn chế đi chơi đêm. Đây là khoảng thời gian ma quỷ ''lộng hành'' nhất là vào buổi đêm, với những người yếu bóng vía không nên đi chơi đêm trong tháng này.
2. Không tùy tiện đốt vàng mã
Dân gian quan niệm rằng trong tháng cô hồn quỷ đói rất nhiều. Chúng đều thiếu thốn mọi thứ nên lang thang khắp nơi. Nếu bạn tùy tiện đốt vàng mã có thể sẽ khiến ma quỷ vây quanh lại bạn nhiều hơn gây ảnh hưởng đến cuộc sống, vận hạn của bạn.
3. Không ăn vụng đồ cúng cô hồn
Đến rằm tháng 7 hầu hết nhà nào cũng làm mâm cỗ cúng cô hồn để ban phát đồ ăn, thức uống cho các linh hồn, quỷ đói. Theo quan niệm dân gian, đó là đồ của người âm nếu chưa cúng mà đã ăn hoặc chưa xin phép đã lấy sẽ rước họa vào thân.
4. Không nhổ lông chân trong tháng cô hồn
Dân gian cho rằng “một sợi lông chân quản ba con quỷ”, nếu nhổ lông chân trong tháng cô hồn dễ gặp phải xui xẻo, trắc trở trong cuộc sống, công việc làm ăn. Người nào càng có nhiều lông chân thì ma quỷ càng ít dám đến gần.
5. Không treo chuông gió ở đầu giường
Người xưa cho rằng việc treo chuông gió ở đầu giường trong tháng cô hồn sẽ gọi ma quỷ đến nhà. Tiếng chuông gió sẽ thu hút ma quỷ, điều này không chỉ gây ảnh hưởng đến giấc ngủ mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống thường ngày, có thể dễ bị ma quỷ quấy phá.
6. Không đứng gần cây đa, cây đề
Có câu ''quỷ gốc đa, ma gốc đề'', vào ban đêm dưới gốc cây đa, cây đề hội tụ rất nhiều âm khí. Nhất là vào tháng cô hồn tốt nhất nên kiêng đứng gần, ngồi, nằm hay trốn ở đó để tránh bị ''ma trêu quỷ hờn.
7. Không phơi quần áo vào ban đêm
Tuyệt đối nên tránh phơi quần áo vào ban đêm bởi đây là khoảng thời gian quỷ đói, hồn ma lang thang nhiều nhất. Ma quỷ nếu thấy sẽ “mượn tạm” và để lại “quỷ khí” trong các quần áo của bạn.
8. Kiêng gọi tên nhau khi đi chơi đêm
Trong tháng cô hồn, nếu đi chơi đêm cần tuyệt đối tránh gọi tên nhau. Nếu không ma quỷ sẽ ghi nhớ tên người được gọi, theo dân gian đó là điềm xấu sẽ mang lại nhiều xui xẻo.
9. Không bơi lội trong tháng cô hồn
Ma quỷ lang thang khắp nơi trong tháng cô hồn, nhất là những nơi có nước như sông suối, ao hồ... Vì vậy theo dân gian nên kiêng bơi lội trong thời gian này, nếu không cẩn thận dễ bị trẹo chân thậm chí có thể bị ''ma rủ''.
