Xã Nhơn An, thuộc thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định, nổi bật là trung tâm của nghề trồng mai vàng tại miền Trung. Nơi đây tập trung hàng nghìn hộ gia đình chuyên canh tác mai, mỗi năm đóng góp hàng triệu cây mai vàng cho thị trường, đặc biệt là trong những dịp Tết Nguyên Đán.
Ngoài những chậu mai nhỏ được bày bán phổ biến, Nhơn An còn có nhiều nghệ nhân sở hữu những cây mai cổ thụ quý hiếm, có giá trị lên tới hàng tỷ đồng, khiến những người yêu thích cây cảnh không thể rời mắt. Các gốc mai này không chỉ thể hiện tay nghề điêu luyện mà còn chứa đựng nhiều câu chuyện văn hóa và truyền thống địa phương.
Từ thuở xa xưa, người dân miền Nam đã coi hoa mai vàng là biểu trưng của mùa xuân, tượng trưng cho khởi đầu mới với hy vọng về một năm đầy tài lộc và thịnh vượng. Với ý nghĩa phong thủy sâu sắc, hoa mai vàng đã trở thành lựa chọn ưa thích của nhiều người để trang trí, làm phong phú thêm cho không gian sống của họ. Trong những ngày Tết, những cây mai đồng loạt nở rực rỡ, tạo nên một bức tranh tươi sáng, bên cạnh đó, các lễ hội hoa mai cũng được tổ chức, mang đến cho du khách và những người yêu thích cây cảnh cơ hội thưởng thức những kiệt tác đặc sắc, với dáng vẻ độc đáo.
Trong những ngày Tết, những cây mai đồng loạt nở rực rỡ, tạo nên một bức tranh tươi sáng
Ông Nguyễn Xuân Hà, một trong những nghệ nhân trồng mai vàng danh tiếng tại An Nhơn, được biết đến nhờ đôi bàn tay khéo léo của mình. Ông đã lai tạo ra nhiều giống mai vừa đẹp, vừa độc đáo về hình dáng, đồng thời có sức sống mạnh mẽ, được các tay chơi cây cảnh đánh giá cao.
Trong vườn mai của mình, ông Hà sở hữu khoảng 3.000 chậu, với tuổi thọ từ 7 năm đến hàng chục năm, nhiều cây có giá trị lên tới vài trăm triệu đồng. Để tạo ra một cây bonsai đẹp mắt, ông chia sẻ rằng đó là một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ và mất nhiều thời gian.
Theo ông Hà, việc uốn nắn và tạo dáng cho mai vàng không hề đơn giản. Người trồng cần phải có sự kiên nhẫn và tâm huyết. Ông chia sẻ: "Tôi thường mua lại những cây mai bị hỏng, mà người khác không còn muốn giữ. Sau đó, tôi cắt tỉa toàn bộ cành, chỉ giữ lại phần gốc rồi trồng lại và chờ đợi chúng ra chồi non. Đến lúc đó, tôi có thể thoải mái thỏa sức sáng tạo những kiểu dáng mới mẻ, tuy nhiên, để có được sản phẩm hoàn hảo, quá trình này cần nhiều thời gian và công sức."
Tại lễ hội mai vàng diễn ra ở An Nhơn vào năm 2023, một gốc mai vàng cổ thụ của nghệ nhân Nguyễn Văn Nhất (55 tuổi, cư trú tại phường Nhơn Thành, TX An Nhơn) đã được định giá lên tới 3,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, chủ nhân không bán cây mai quý giá này, thể hiện sự trân trọng đối với sản phẩm mà ông đã dày công chăm sóc.
Ông Nguyễn Văn Nhất chia sẻ rằng ba năm trước, ông đã đầu tư 350 triệu đồng để sở hữu gốc mai cổ thụ này. Khi mới mang cây về, quá trình chăm sóc vô cùng vất vả; nếu không cẩn thận, cây có thể héo hoặc chết. Mọi công việc từ bón phân, tưới nước, đến phun thuốc kích thích rễ đều cần được thực hiện một cách tỉ mỉ.
Mọi công việc từ bón phân, tưới nước, đến phun thuốc kích thích rễ đều cần được thực hiện một cách tỉ mỉ
"Gốc mai này đã hơn 100 tuổi, với hệ thống rễ vững chắc và thân cây gồ ghề thể hiện vẻ cổ kính. Cành lá của nó phát triển đều đặn khiến nhiều người yêu thích. Mặc dù đã có nhiều đề nghị mua với giá lên tới hàng tỷ đồng, nhưng tôi vẫn chưa quyết định bán," ông Nhất cho biết thêm.
Cùng trong lĩnh vực trồng mai, ông Đỗ Văn Phẩm cũng đạt được thu nhập từ 300 đến 500 triệu đồng mỗi năm nhờ cây cảnh này. Từ một gia đình có hoàn cảnh khó khăn, giờ đây ông đã xây dựng được ngôi nhà khang trang cho gia đình.
Trong vườn nhà ông Phẩm có hàng trăm chậu mai vàng, mỗi cây đều có giá trị cao, từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng. Ông chia sẻ rằng niềm đam mê với cây cảnh bắt đầu từ khi ông 20 tuổi. Ban đầu, ông cũng trồng mai vàng để bán vào dịp Tết, nhưng doanh thu rất thấp. Sau một thời gian nản chí chuyển sang nghề khác, đam mê đã trở lại khi ông tình cờ biết đến một người bạn mua gốc mai với giá trị tương đương một chỉ vàng. Từ đó, ông quyết định trở lại với nghề trồng mai, nhưng phải đợi đến 10 năm sau mới có thể thu hoạch.
Trong vườn nhà ông Phẩm có hàng trăm chậu mai vàng, mỗi cây đều có giá trị cao, từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng
Theo chia sẻ của ông Phẩm, để thu hút được nhiều khách hàng, ông đã không ngừng học hỏi và sáng tạo nhằm đưa ra những kiểu dáng bonsai mai độc đáo và ấn tượng. Những tác phẩm của ông thường mang hình dạng giống như các loài vật hoặc có bộ đế đầy sáng tạo, độc lạ. Ông cũng chú trọng đến yếu tố phong thủy khi tạo dáng cho cây, nhằm mục đích mang lại tài lộc và vận may cho gia chủ.
Trong vườn mai có giá trị lên đến tỷ đồng của ông, nổi bật nhất là hai cây mai ngũ phúc được đặt trang trọng hai bên cửa ra vào. Ông tâm sự rằng vào năm 2022, có người từng đề nghị mua cặp cây này với giá 140 triệu đồng, nhưng ông vẫn quyết định giữ lại vì quá yêu quý chúng. Ông nhận thấy rằng nhiều khách hàng có nhu cầu sở hữu cặp mai này chính bởi dáng vẻ mang đến ý nghĩa phong thủy tốt lành và tài lộc cho gia đình.
