Trong văn hóa thờ cúng của người Việt, việc chọn số lượng đồ lễ, đặc biệt là trái cây, luôn có những quy tắc nhất định. Một trong những điều được quan tâm là việc chọn số lượng quả dâng lên bàn thờ, và người Việt thường có thói quen thắp hương bằng số lượng quả lẻ như 1, 3, 5, 7 hoặc 9. Vậy tại sao lại có phong tục này? Liệu thắp số chẵn có mang ý nghĩa gì không?
1. Ý nghĩa của số lẻ trong thờ cúng
Trong quan niệm văn hóa phương Đông, số lẻ (1, 3, 5, 7, 9) thường được coi là biểu tượng của sự sinh sôi, phát triển và mang lại may mắn. Người ta tin rằng số lẻ là đại diện cho tính "dương", tức là nguồn năng lượng của sự sống, sinh trưởng, và sự lưu thông của khí. Do đó, khi thắp hương hoặc dâng lễ bằng số lẻ, người ta mong muốn cầu xin cho mọi việc hanh thông, sức khỏe dồi dào, gia đình hòa thuận và công việc thuận lợi.
Ngoài ra, số lẻ cũng được xem là chưa hoàn thiện, tượng trưng cho sự liên tục và trường tồn. Trong các nghi lễ thờ cúng, dâng lễ bằng số lẻ mang ý nghĩa rằng con cháu luôn tiếp tục dâng hương, dâng lễ để duy trì lòng thành kính và gắn kết với tổ tiên, thần linh. Điều này thể hiện sự tôn trọng và biết ơn đối với các vị thần bảo hộ gia đình.
2. Tại sao kiêng số chẵn?
Ngược lại, số chẵn (2, 4, 6, 8) thường được coi là biểu tượng của sự "âm", mang tính kết thúc hoặc tĩnh tại, và không khuyến khích sự phát triển. Do đó, trong thờ cúng, số chẵn thường không được ưa chuộng vì nó gợi nhớ đến sự đầy đủ, kết thúc và không còn sự phát triển nữa. Điều này đi ngược lại mong muốn của con người khi dâng lễ, vì họ luôn cầu mong sự sinh sôi, nảy nở trong cuộc sống, gia đình và công việc.
Một số người còn cho rằng số chẵn thường được dùng trong các lễ tang, lễ cúng giỗ hoặc các nghi lễ liên quan đến người đã khuất. Vì thế, khi thắp hương vào các dịp khác như ngày rằm, mùng 1, lễ Tết, người ta kiêng kỵ dâng lễ với số lượng chẵn.
3. Thắp hương với số chẵn có ảnh hưởng gì không?
Tuy quan niệm số chẵn có những ý nghĩa nhất định, nhưng điều này không phải là quy tắc bắt buộc. Có nhiều gia đình không quá quan trọng số lượng lẻ hay chẵn khi thắp hương, mà tập trung vào tấm lòng thành kính và sự chân thành của mình. Điều quan trọng nhất trong thờ cúng không phải là số lượng lễ vật, mà là sự tôn trọng và biết ơn đối với tổ tiên và thần linh.
Tóm lại, việc thắp hương với số lẻ hay chẵn đều mang những ý nghĩa riêng, nhưng theo truyền thống văn hóa Việt, người ta thường ưu tiên số lẻ vì nó tượng trưng cho sự phát triển và may mắn.
*Thông tin mang tính tham khảo