Cho trẻ bú sữa
Các chuyên gia khuyến khích mẹ nên cho trẻ bú sữa trong giờ đầu tiên khi chào đời. Nhưng mẹ không nên cho con bú quá nhiều, chỉ nên cho con bú khoảng 7-10ml sữa, thường sẽ bằng lượng sữa non mà mẹ có ngay sau khi sinh, bởi dạ dày của bé lúc này chỉ có kích thước rất nhỏ. Cứ sau 2,5h, mẹ nên cho bé bú một lần đầu để hạ đường huyết, tránh trường hợp để bé khóc mới cho bé bú.
Ngoài ra, trẻ sơ sinh không cần thêm bất cứ loại nước nào để súc miệng, chỉ cần bú mẹ trực tiếp là đủ chất dinh dưỡng thiết yếu. Vì vậy, mẹ nhớ ăn đủ chất cần thiết để sữa đủ chất cho bé bú nhé.
Đánh rắm
Đây là việc làm cần thiết cho những mẹ sinh mổ, bởi sau sinh con, trong ổ bụng còn chứa rất nhiều hơi bên trong do khoảng trống của bào thai đã chào đời để lại. Việc đánh rắm – tình trạng hơi thoát ra ngoài trong quá trình lên men của các chất bã trong ruột già rất quan trọng sau khi sinh mổ. Đánh rắm chứng tỏ quá trình tiêu hóa đã hoạt động lại và hoạt động tốt. Nó giúp mẹ hạn chế tình trạng bị dính ruột. Vì vậy, những mẹ đã sinh xong mà vẫn chưa đánh răm được thì chứng tỏ hệ tiêu hóa chưa thể hoạt động lại bình thường, không thể ăn uống như trước khi chuyển dạ được.
Chăm sóc mẹ sau sinh thường
Giờ đầu tiên sau khi sinh, các bà mẹ được theo dõi dấu hiệu sinh hiệu, được ăn cháo hoặc uống sữa ngay một khi không có ý kiến khác của bác sĩ. Mẹ được nằm đầu không kê gối cao trong vòng 8 giờ đầu, nằm nghỉ ngơi hoàn toàn sau 6 - 8 giờ. Trường hợp mẹ có dùng biện pháp đẻ không đau trong lúc sinh thì có thể vận động sau 1 ngày, nếu không có thể xoay trở mình, nghiêng phải, nghiêng trái sau đó có thể vận động sớm sau 6 giờ.
Sang ngày hôm sau, mẹ cần tắm toàn thân ngay bằng nước ấm sạch, nên sử dụng vòi hoa sen và thời gian tắm nhanh, không quá 20 phút, nhằm giúp cơ thể được vệ sinh tốt, trên mặt da các lỗ chân lông được hô hấp thông thoáng, tránh gây nhiễm trùng da.
Chế độ ăn
Bà mẹ được ăn cơm ngay sau 2 - 4 giờ sinh thường, các món ăn, cần nấu chín và nóng, tập trung là thịt, trứng với số lượng nhiều hơn bữa ăn hàng ngày, thức ăn đi kèm là rau luộc chín và canh nấu chín có hầm giò heo hoặc thịt bò, thịt gà. Sau mỗi bữa ăn cần tráng miệng trái cây tươi chín như: đu đủ, chuối, thanh long, vú sữa… có thể kèm các loại chè đậu nấu, ăn nóng.
Sau sinh, hiện tượng sản dịch ra mỗi ngày và sẽ giảm dần vào các ngày sau đó. Ngày đầu tiên sau sinh, sản dịch ra nhiều, trung bình thấm 4 - 5 băng vệ sinh, bà mẹ cần thay băng vệ sinh ngay sau khi băng đã thấm sản dịch, không nên băng vệ sinh quá 6 giờ vì điều đó có thể gây chậm liền vết may tầng sinh môn, có thể có nguy cơ làm vi trùng vùng âm đạo phát triển gây nhiễm trùng. Trong thời gian nằm viện, bà mẹ có các nữ hộ sinh chăm sóc rửa vệ sinh âm hộ sáng và chiều.
Chăm sóc bầu vú
Ngay sau sinh giờ đầu tiên, em bé cần được bú mẹ ngay, sau khi lau sạch đầu vú và nặn bỏ giọt sữa đầu, dưới sự hỗ trợ các nữ hộ sinh, mặc dù sữa đầu có nhưng số lượng rất ít, nhưng động tác cho bé bú, giúp cho sự bài tiết sữa về nhanh hơn do phản xạ mút của bé từ đầu vú, sẽ kích thích tuyến sữa tiết sữa. Mặt khác trong 3 ngày đầu, sữa mẹ gọi là sữa non, có hàm lượng dinh dưỡng và hàm lượng kháng thể rất cao, khi bé lãnh hội được nguồn sữa mẹ sau này sẽ không bị các bệnh dị ứng hay những bệnh lặt vặt thông thường.