Trong quan niệm dân gian và luật nhân quả của Phật giáo, “đời cha ăn mặn, đời con khát nước” không chỉ là câu nói răn dạy mà còn phản ánh quy luật báo ứng.
1. Chiếm đoạt đất đai, tài sản của người khác
Tổ tiên nếu từng dùng thủ đoạn hoặc quyền lực để lấy đất đai, nhà cửa hay của cải không thuộc về mình, dù hợp pháp trên giấy tờ nhưng bất chính về đạo lý, thì nghiệp nợ sẽ lưu lại. Hậu quả thường là con cháu gặp chuyện kiện tụng, mất mát tài sản, làm ăn dễ phá sản, hoặc liên tục gặp rắc rối pháp luật.
Theo quan niệm phong thủy, đất đai là long mạch, là nguồn sống của gia tộc. Lấy đất trái đạo nghĩa chẳng khác nào cắt phúc phần của người khác, khiến dòng họ mình hao tổn phúc đức.
2. Gây oán hận, hãm hại người hiền
Nếu tổ tiên từng vì lợi ích riêng mà vu oan, hãm hại người lương thiện, cướp đi cơ hội sống, làm tan cửa nát nhà của họ, thì oán khí sẽ tích tụ. Oán khí này có thể bám theo gia tộc, khiến con cháu dù tài giỏi cũng khó thăng tiến, bị tiểu nhân cản trở hoặc gặp biến cố bất ngờ.
Trong tâm linh, việc gieo oan trái không giải cũng như một sợi dây trói vô hình, kéo dài qua nhiều kiếp. Để hóa giải, con cháu cần tích cực làm việc thiện, hồi hướng công đức cho những người bị hại.
3. Sát sinh, tạo ác nghiệp quá nặng
Việc giết hại nhiều sinh mạng, đặc biệt là giết người, hoặc sát sinh để phục vụ lợi ích cá nhân mà không vì mục đích sinh tồn, đều tạo ra nghiệp sát rất lớn. Nghiệp này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe và tuổi thọ của người gây ra, mà còn truyền sang con cháu.
Gia đình mang nghiệp sát nặng thường có con cháu đau ốm liên miên, gặp tai nạn bất ngờ hoặc mất mát nhân mạng. Trong phong tục Việt, nhiều gia tộc phải làm lễ giải oan gia trái chủ, phóng sinh, ăn chay kỳ để giảm nhẹ nghiệp báo này.
Việc tổ tiên từng làm, dù là thiện hay ác, đều để lại dấu ấn trong vận mệnh con cháu. Nếu chẳng may nhận ra gia đình mình đang gánh nghiệp, điều cần làm là tích cực tu nhân tích đức, hành thiện, giữ tâm trong sáng, để chuyển hóa oán nghiệp thành phúc lành.
