Theo Bộ luật Dân sự 2015 và Thông tư 04/2020/TT-BTP hướng dẫn Luật Hộ tịch, giấy khai sinh – văn bản pháp lý đầu tiên và quan trọng nhất của một cá nhân – phải thể hiện đầy đủ các thông tin: họ tên, giới tính, ngày tháng năm sinh, quê quán, quốc tịch, dân tộc, cùng thông tin về cha mẹ.
Ngoài ra, khoản 1 Điều 14 Luật Hộ tịch 2014 (có hiệu lực từ 01/01/2016) quy định rõ: mỗi công dân Việt Nam khi đăng ký khai sinh sẽ được cấp số định danh cá nhân gắn liền với họ và tên. Chính vì vậy, việc đặt tên cần tuân thủ những nguyên tắc nhất định, tránh những cái tên vi phạm pháp luật.
5 loại tên bị cấm khai sinh ở Việt Nam
1. Tên bằng tiếng nước ngoài
Luật quy định tên công dân Việt Nam phải sử dụng tiếng Việt hoặc tiếng dân tộc thiểu số tại Việt Nam. Vì thế, những tên như Elizabeth, Ronaldo, Maradona… sẽ không được chấp nhận trong giấy khai sinh. Cha mẹ muốn đặt tên mang hơi hướng quốc tế có thể chọn cách phiên âm gần giống bằng tiếng Việt, nhưng không được ghi nguyên gốc.
2. Tên bằng ký tự hoặc số
Tên gọi phải được viết bằng chữ cái, không được phép sử dụng số, dấu hiệu đặc biệt hay ký tự lạ. Ví dụ: Nguyễn @, Lê $, Trần 123… đều bị cấm. Quy định này nhằm đảm bảo sự nghiêm túc, dễ hiểu và thuận tiện khi sử dụng trên giấy tờ hành chính, học tập và giao dịch xã hội.
3. Tên xâm phạm quyền, lợi ích của người khác
Đây là trường hợp hiếm gặp nhưng được pháp luật quy định rõ. Những cái tên mang tính chất xúc phạm, nhạo báng người khác hoặc dễ gây tổn hại đến nhân phẩm, danh dự của cá nhân đều không được chấp nhận.
4. Tên không phù hợp với truyền thống, bản sắc dân tộc
Tên gọi là một phần văn hóa. Vì vậy, những cái tên bị cho là phản cảm, không đúng thuần phong mỹ tục, đi ngược lại giá trị truyền thống sẽ bị xem xét từ chối khi đăng ký khai sinh. Việc đánh giá sẽ dựa trên từng trường hợp cụ thể do cơ quan hộ tịch quyết định.
5. Tên quá dài
Pháp luật hiện chưa có quy định cụ thể về độ dài tối đa của tên, nhưng trên thực tế, tên quá dài gây khó khăn trong quản lý và sử dụng giấy tờ. Trước đây, từng có đề xuất giới hạn tên không quá 25 ký tự, tuy chưa được thông qua nhưng các cơ quan hộ tịch vẫn thường khuyến nghị cha mẹ không đặt tên vượt quá 3–4 chữ.
Vi phạm đặt tên có thể bị phạt đến 5 triệu đồng
Theo Điều 37 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, người vi phạm quy định về đăng ký khai sinh có thể bị xử phạt hành chính từ 1 đến 5 triệu đồng. Ngoài ra, giấy khai sinh đã cấp có tên sai quy định có thể bị hủy, buộc đăng ký lại.
Trong một số trường hợp, hành vi cố ý làm sai lệch nội dung giấy khai sinh (tẩy xóa, sửa chữa, sử dụng giấy tờ giả…) còn có thể bị xử lý bổ sung, bao gồm cả tịch thu giấy tờ vi phạm.
