“Cơm với cá khô” hay “cá mặn” là món ăn quen thuộc trong nhiều gia đình Việt. Tuy nhiên, phía sau hương vị dân dã ấy lại tiềm ẩn nguy cơ lớn cho sức khỏe.
Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), cá muối – thường gọi là cá khô, cá mặn, cá ướp muối – được xếp vào nhóm chất gây ung thư loại 1, cùng nhóm với thuốc lá và amiăng.
Vì sao cá mặn lại nguy hiểm?
Trong quá trình ướp muối và lên men, vi khuẩn có thể sinh ra nitrit. Khi nitrit kết hợp với protein trong cá sẽ tạo thành nitrosamine – hợp chất đã được khẳng định là tác nhân gây ung thư.
Các nghiên cứu cho thấy, ăn cá mặn thường xuyên làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng, dạ dày và thực quản gấp 2,5 lần.
Cá mặn còn chứa hàm lượng muối cao (13–18%). Ăn nhiều dễ dẫn đến cao huyết áp, tim mạch, đột quỵ.
Nếu bảo quản không đúng cách, cá mặn dễ bị nhiễm nấm mốc sinh ra aflatoxin, một loại độc tố gây ung thư gan.
Những tác hại khi ăn cá mặn lâu dài
Tăng nguy cơ ung thư vòm họng, dạ dày, thực quản.
Gây tổn thương gan và thận, có thể dẫn đến viêm gan, suy thận.
Ảnh hưởng tim mạch, do ăn quá nhiều muối làm huyết áp tăng cao.
Làm thế nào để ăn cá mặn an toàn hơn?
Các bác sĩ khuyến cáo, cá mặn không phải “chất cấm”, nhưng cần tuân thủ:
Ăn ít: Không quá 1–2 lần/tháng, mỗi lần chỉ một lượng nhỏ.
Chế biến đúng cách: Tránh chiên rán ở nhiệt độ cao, tốt nhất là hấp để giảm bớt muối. Ăn kèm rau quả giàu vitamin C như cà chua, bông cải xanh, ớt chuông… để hạn chế hình thành nitrosamine.
Bảo quản cẩn thận: Mua ở nơi uy tín, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát. Nếu cá có mùi lạ, nổi mốc xanh vàng thì nên bỏ ngay.
Đối tượng cần hạn chế tuyệt đối: Người cao tuổi, phụ nữ mang thai, bệnh nhân ung thư vòm họng.
