Theo bộ phim tài liệu "Bí ẩn của những chiến binh đất nung" phát hành trên Netflix năm 2024, Triệu Cao được miêu tả như một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong lịch sử nhà Tần. Ban đầu, ông là nô tài thân cận của Tần Thủy Hoàng. Sau khi Hoàng đế băng hà, Triệu Cao tiếp tục đóng vai trò then chốt, hỗ trợ Nhị thế Hoàng đế Hồ Hợi lên ngôi, và sau này là Tần Tam thế đế Doanh Tử Anh.
Tuy nhiên, chính những âm mưu xảo quyệt và lòng tham vô độ đã khiến Triệu Cao nhiều lần phản bội chủ nhân. Kết cục của ông không hề tốt đẹp. Là một gian thần khét tiếng trong lịch sử nhà Tần, Triệu Cao đã góp phần đẩy triều đại hùng mạnh này vào tình cảnh thù trong giặc ngoài. Chỉ trong vòng 3 năm sau khi Tần Thủy Hoàng băng hà, triều đại nhà Tần đã đi đến diệt vong.
Chính những âm mưu xảo quyệt và lòng tham vô độ đã khiến Triệu Cao nhiều lần phản bội chủ nhân
Xuất thân thấp kém
Theo "Sử ký" của Tư Mã Thiên, trong phần "Mông Điền liệt truyện," Triệu Cao được miêu tả là người thuộc họ xa của gia tộc Triệu, tức là có quan hệ họ hàng ở đời thứ ba với Tần Thủy Hoàng. Ông có nhiều anh em đều sinh ra trong cung, nhưng gia đình Triệu Cao không may mắn khi mẹ ông bị kết án tử và cả gia đình phải đảm nhận những công việc hèn mọn qua nhiều thế hệ.
Nhận thấy Triệu Cao có sức khỏe và tài năng trong việc xử lý các vấn đề hình sự, Tần Thủy Hoàng đã bổ nhiệm ông làm Trung xa phủ lệnh. Sau đó, Triệu Cao trở thành người thầy của hoàng tử út Hồ Hợi, giúp hoàng tử xử lý các vấn đề pháp lý.
Mặc dù phần lớn các tài liệu lịch sử đều miêu tả Triệu Cao là một hoạn quan, nhưng cũng có những nghiên cứu cho rằng điều này chưa đủ căn cứ để kết luận chắc chắn.
Theo "Sử ký," Triệu Cao từng phạm tội nặng và bị Hoàng đế giao cho Mông Nghị xử lý. Mông Nghị, không dám trái luật, đã kết án tử hình cho Triệu Cao và xóa tên ông khỏi danh sách hoạn quan. Tuy nhiên, Tần Thủy Hoàng sau đó nhận thấy Triệu Cao chăm chỉ làm việc nên đã ân xá và phục hồi chức quan cho ông.
Sau này, Triệu Cao dần trở thành một nô tài thân cận của Tần Thủy Hoàng, được giao nhiệm vụ quan trọng giữ ngọc tỉ truyền ngôi. Trong chuyến tuần du cuối cùng về phía đông, Tần Thủy Hoàng đã cho Triệu Cao đi cùng với Thừa tướng Lý Tư và hoàng tử Hồ Hợi. Chính Triệu Cao là người đầu tiên phát hiện ra cái chết của Hoàng đế và tiếp nhận di chiếu truyền ngôi từ Tần Thủy Hoàng.
Sau này, Triệu Cao dần trở thành một nô tài thân cận của Tần Thủy Hoàng, được giao nhiệm vụ quan trọng giữ ngọc tỉ truyền ngôi
Hãm hại Phù Tô và Mông Điềm, bức tử Lý Tư và Hồ Hợi
Sau khi Tần Thủy Hoàng qua đời, Triệu Cao đã cấu kết với Thừa tướng Lý Tư để làm giả di chiếu, lập Hồ Hợi lên ngôi vua. Đồng thời, họ cũng tạo ra một tờ chiếu giả khác, buộc tội hoàng tử Phù Tô - người được Tần Thủy Hoàng chọn làm người kế vị - và danh tướng Mông Điềm, ép cả hai phải chết.
Nhận được chiếu chỉ, Phù Tô không hay biết chuyện, đã tuân lệnh tự sát. Mông Điềm, không chịu khuất phục, bị giam lỏng tại Dương Châu. Triệu Cao không dừng lại ở đó. Sau khi Hồ Hợi lên ngôi, ông ta tiếp tục xúi giục Hoàng đế giết Mông Nghị, em trai của Mông Điềm, và đến Dương Châu ép Mông Điềm tự sát.
Vì mưu đồ của Triệu Cao, hoàng tử Phù Tô - người được Tần Thủy Hoàng chọn làm người kế vị - đã phải tự sát trong oan khuất. Danh tướng Mông Điềm cũng chịu chung số phận bi thảm, ra đi trong uất hận.
Không dừng lại ở đó, Triệu Cao tiếp tục xúi giục Nhị thế Hoàng đế Hồ Hợi tiêu diệt anh chị em ruột và các trọng thần trung thành của Tần Thủy Hoàng để củng cố quyền lực cho bản thân. Triệu Cao còn đưa ra mưu kế để Hồ Hợi chỉ cần ngồi trong cung cấm, không cần lâm triều, tạo điều kiện cho hắn chiếm đoạt hết quyền hành trong triều đình.
Thừa tướng Lý Tư, nhận thấy mối nguy hại, đã cố gắng can ngăn nhưng chỉ khiến Hồ Hợi nổi giận. Triệu Cao nhân cơ hội này buông lời gièm pha, vu khống rằng Lý Tư có ý định tự lập làm vương, khiến Hoàng đế mất niềm tin vào vị Thừa tướng trung thành.
Không lâu sau, Lý Tư dâng thư tố cáo Triệu Cao và Nhị thế Hoàng đế Hồ Hợi, nhưng Hồ Hợi không thèm nghe, giao Lý Tư cho Triệu Cao xét xử. Lý Tư bị ép nhận tội phản nghịch và bị xử tử vào tháng 7 năm 209 TCN.
Triệu Cao xúi giục Nhị thế Hoàng đế Hồ Hợi tiêu diệt anh chị em ruột và các trọng thần trung thành của Tần Thủy Hoàng để củng cố quyền lực cho bản thân
Sau cái chết của Lý Tư, Triệu Cao được phong làm Trung thừa tướng, tước An Vũ hầu, nắm toàn bộ quyền lực quốc gia. Tuy nhiên, năm 209 TCN, Trần Thắng và Ngô Quảng khởi nghĩa ở Đại Trạch chống lại nhà Tần. Trần Thắng tự xưng là Trương Sở vương, kéo theo sự nổi dậy của nhiều nước chư hầu thời Chiến Quốc.
Triệu Cao nhiều lần giấu kín việc nhà Tần thua trận, đến khi không thể che giấu được nữa, hắn ép Hồ Hợi tự sát. Mặt khác, Triệu Cao lập Doanh Tử Anh lên ngôi và cầu hòa với Lưu Bang để được xưng vương ở Quang Trung.
Tuy nhiên, âm mưu của Triệu Cao không thành khi Doanh Tử Anh cũng có mưu đồ riêng. Tần Tam thế đế đã sai người giết chết Triệu Cao cùng với ba họ nhà hắn. Triệu Cao mất năm 207 TCN, thọ khoảng 50 tuổi, không rõ nơi chôn cất.
Những ngày tháng dưới sự thao túng của Triệu Cao, triều đình nhà Tần rơi vào cảnh suy thoái trầm trọng. Nội bộ lục đục, ngoại bang tấn công không ngừng nghỉ. Nhà Tần, từng hùng mạnh và uy nghi, giờ đây không còn sức chống đỡ trước những biến cố dồn dập. Chỉ 40 ngày sau khi Triệu Cao qua đời, vương triều này chính thức sụp đổ, khép lại một chương đen tối trong lịch sử Trung Hoa.
