Khoai tây là thực phẩm phổ biến toàn cầu, giàu vitamin C, kali và chất xơ. Tuy nhiên, hàm lượng tinh bột cao khiến nhiều người lo ngại về nguy cơ tăng cân và ảnh hưởng đến sức khỏe chuyển hóa. Các nghiên cứu cho thấy tác động của khoai tây đối với cân nặng phụ thuộc chủ yếu vào cách chế biến và vị trí của nó trong khẩu phần hàng ngày.
Khoai tây thành “kẻ phá dáng” khi bị chiên rán, chế biến sâu
Khi khoai tây được làm thành khoai chiên, snack hay các sản phẩm chế biến sâu, những lợi ích dinh dưỡng ban đầu gần như biến mất.
Mật độ năng lượng tăng gấp 3 lần:Trong quá trình chiên, nước bị thay thế bằng dầu, khiến năng lượng tăng từ 0,87 kcal/g ở khoai luộc lên 3,2 kcal/g ở khoai chiên.
Vitamin giảm mạnh: Nhiệt độ cao phá hủy gần như hoàn toàn vitamin C và nhóm B, khiến món ăn giàu năng lượng nhưng nghèo dinh dưỡng.
Làm xấu cấu trúc bữa ăn: Thực phẩm chiên thường đi kèm lượng muối và dầu mỡ cao, dễ “chiếm chỗ” của những món lành mạnh hơn.
Một nghiên cứu của Đại học Harvard, theo dõi hơn 200.000 người trong nhiều thập kỷ, chỉ ra: ăn thêm 3 phần khoai tây chiên mỗi tuần có thể làm tăng 20% nguy cơ mắc tiểu đường tuýp 2. Vì vậy, khoai chiên nên được xếp vào nhóm thực phẩm cần hạn chế nghiêm ngặt.
Khoai tây thành “bạn tốt” khi chế biến thanh đạm
Ngược lại, khoai tây hấp, luộc, nướng ít dầu và giữ nguyên vỏ phát huy trọn vẹn lợi ích dinh dưỡng.
Gây no lâu: Một củ khoai 150 g cung cấp khoảng 3 g chất xơ và lượng tinh bột kháng cao, giúp kiểm soát khẩu phần hiệu quả.
Giàu kali: Một củ khoai cỡ vừa chứa khoảng 620 mg kali—cao hơn cả chuối—hỗ trợ ổn định huyết áp và cân bằng điện giải.
Năng lượng thấp: Khoai luộc chỉ chứa khoảng 0,87 kcal/g, thấp hơn nhiều so với khoai chiên, phù hợp với người đang kiểm soát cân nặng.
Làm sao để khoai tây trở thành thực phẩm có lợi?
Các chuyên gia khuyến cáo:
Ưu tiên hấp – luộc – nướng ít dầu để giảm năng lượng thừa.
Xếp khoai tây vào nhóm tinh bột chính: khi ăn 150–200 g khoai, nên giảm tương ứng nửa đến một bát cơm.
Luân phiên với ngũ cốc nguyên hạt và các loại đậu để tăng giá trị dinh dưỡng khẩu phần.
Hạn chế khoai tây chiên: mật độ năng lượng cao gấp 3–4 lần khoai luộc, chỉ nên dùng như món ăn vặt không thường xuyên.
Dù giàu dinh dưỡng, khoai tây có thể trở thành “kẻ địch” hay “bạn tốt” trong quá trình giảm cân tùy thuộc vào cách chế biến. Lựa chọn phương pháp nấu phù hợp và kiểm soát khẩu phần sẽ giúp khoai tây trở thành một phần của chế độ ăn lành mạnh và hỗ trợ duy trì cân nặng bền vững.
