Tổng cục Thống kê (GSO) vừa công bố chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 5.2018 tăng 0,55% so với tháng trước, là tháng 5.2018 có CPI tăng cao nhất trong 6 năm trở lại đây. Nguyên nhân chính để đẩy giá tiêu dùng tăng cao là do xăng tăng giá 2 lần trong tháng 5.2018.
Trong đó, nhóm giao thông có mức tăng cao nhất là 1,72%, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,88%, nhóm nhà ở, điện nước và vật liệu xây dựng tăng 0,34%; thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,1%... các nhóm khác như: Đồ uống và dịch vụ du lịch tăng ở mức nhẹ dưới 0,1%.
Trong tháng 5 chỉ có duy nhất nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,14%. Nguyên nhân chính gây ra việc tăng giá của nhiều nhóm mặt hàng tăng giá trong tháng 5.2018 do giá xăng dầu liên tục được điều chỉnh tăng.
Giá xăng tăng liên tiếp 2 lần trong tháng đã khiến cho chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 5 tăng cao nhất trong 6 năm
Theo bà Đỗ Thị Ngọc, Vụ trưởng Vụ Thống kê, các nguyên nhân làm tăng CPI tháng 5 năm 2018 là do giá thịt lợn tăng cao sau một thời gian dài thua lỗ nhiều hộ chăn nuôi phải ngừng nuôi. Hiện nay nguồn cung thịt lợn ra thị trường chủ yếu từ các công ty chăn nuôi có quy mô lớn.
Bên cạnh đó, giá thức ăn chăn nuôi tăng cao do giá nhập nguyên liệu thô như ngô, lúa mỳ, vitamin, khoáng chất tăng làm cho giá thịt lợn tăng 5,85% so với tháng trước, đóng góp làm tăng CPI chung 0,25%.
Cùng với đó, kỳ nghỉ lễ 30/4 và 1/5 kéo dài nên nhu cầu ăn uống ngoài gia đình và du lịch tăng cao làm cho giá các mặt hàng này tăng hơn so với tháng trước. Giá xăng dầu điều chỉnh tăng vào ngày 8/5/2018 và ngày 23/5/2018, tổng cộng giá xăng A95 tăng 1.010 đồng/lít, giá xăng E5 tăng 1.010 đồng/lít, giá dầu diezen tăng 960 đồng/lít nên bình quân tháng 5/2018 giá xăng dầu tăng 3,68% so với tháng trước, đóng góp làm tăng CPI chung 0,16%.
Giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,29% chủ yếu ở mặt hàng xi măng tăng trung bình khoảng 10.000 đồng/tấn do giá nguyên liệu đầu vào tăng.
Ngoài ra, thời tiết nắng nóng nên nhu cầu tiêu dùng điện và nước tăng làm cho giá điện sinh hoạt tăng 0,95% và giá nước sinh hoạt tăng 0,52%.
Một nguyên nhân nữa làm tăng CPI là từ ngày 1/5/2018 giá gas trong nước điều chỉnh tăng 10.000đồng/bình 12kg, tăng 2,85% so với tháng 4/2017 do giá gas thế giới bình quân tháng 5/2018 công bố ở mức 502,5 USD/tấn, tăng 30 USD/tấn so với tháng trước. Thời tiết thay đổi nên nhu cầu mua sắm các thiết bị làm mát tăng cao.
Giá hoa quả tươi giảm lại là 1 nguyên nhân kìm hãm đà tăng của CPI
Bên cạnh các nguyên nhân làm tăng CPI, còn có một số nguyên nhân kiềm chế CPI tháng 5/2018. Cụ thể, giá một số loại quả tươi, quả chế biến giảm như giá xoài giảm 1,16%; giá quả có múi giảm 0,03%; giá các loại quả tươi khác giảm 0,08% do nguồn cung dồi dào. Giá nhà ở thuê giảm 0,25% do nhu cầu thuê nhà của sinh viên vào dịp nghỉ hè giảm.
Cũng theo Tổng cục Thống kê, đồng USD tăng mạnh ở những ngày đầu tháng sau đó giảm nhanh chóng do chỉ số CPI tháng 4/2018 so tháng 3/2018 của Mỹ chỉ tăng 0,2%, không tăng như kỳ vọng ở mức 0,3% nên giới đầu tư lo ngại Cục Dự trữ liên bang Mỹ chưa tăng lãi suất cơ bản vào tháng 6 tới.
Trong nước, với lượng dự trữ ngoại tệ dồi dào cùng với cơ chế điều hành tỷ giá linh hoạt của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nên giá Đô la Mỹ trong nước có xu hướng giảm nhẹ, giá bình quân ở thị trường tự do tháng này quanh mức 22.790 VND/USD.
Chỉ số giá tiêu dùng bình quân 5 tháng đầu năm 2018 tăng 3,01% so với bình quân cùng kỳ năm 2017. Cùng đó lạm phát cơ bản tháng 5.2018 tăng 0,11% so với tháng trước và tăng 1,37% so với cùng kỳ năm trước.
Tháng 5, lạm phát chung có mức tăng cao hơn lạm phát cơ bản. Điều này phản ánh biến động giá do yếu tố thị trường có mức tăng cao, đó là giá lương thực, giá xăng dầu. Lạm phát cơ bản 5 tháng đầu năm 2018 so với cùng kỳ ở mức 1,34% phản ánh chính sách tiền tệ vẫn đang điều hành ổn định.
Trước biến động giá cả khiến chỉ số giá tiêu dùng CPI tăng cao, sáng 29.6 Ban chỉ đạo điều hành giá của Chính phủ đã tổ chức cuộc họp dưới sự trủ trì của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ. Tại cuộc họp Phó Thủ tướng đã chỉ đạo cần bình tĩnh xử lý, bảo đảm mức tăng của CPI dưới 4% trong năm 2018 và phải tập trung quyết tâm tìm các giải pháp điều hành ứng phó với các tác động của thị trường bên ngoài tới giá cả trong nước.
Đại diện Tổng cục Thống kê (Bộ KHĐT) đề nghị liên bộ Tài chính – Công Thương tiếp tục sử dụng hiệu quả quỹ bình ổn xăng dầu, đồng thời Bộ Công Thương chỉ đạo Tập đoàn Điện lực VN (EVN) tiết kiệm chi phí sản xuất để giữ vững giá bán lẻ điện bình quân như hiện nay…
Theo Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, chúng ta có thể hoàn toàn kiểm soát được CPI dưới mức 4% trong năm 2018. Đồng thời, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ ổn định mức giá đối với các mặt hàng do nhà nước quản lý, tiếp tục rà soát để giảm giá đối với các mặt hàng có khả năng giảm như thuốc chữa bệnh, vât tư y tế, tiếp tục rà soát các trạm thu phí BOT đã quyết toán để giảm giá phí đường bộ cho người dân…
