Từ ngày 1/7/2025, Luật Đất đai 2024 chính thức có hiệu lực thi hành. Theo đó, hàng loạt quy định mới liên quan đến cấp Sổ đỏ, giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất và giải quyết tranh chấp sẽ được triển khai đồng loạt trên cả nước. Người dân, doanh nghiệp cần cập nhật kịp thời để thực hiện đúng quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
UBND cấp xã chính thức được cấp Sổ đỏ cho người dân
Một trong những điểm mới đáng chú ý là lần đầu tiên UBND cấp xã được trao quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (Sổ đỏ) trong một số trường hợp cụ thể, theo quy định tại Điều 18 Nghị định 151/2025/NĐ-CP.
Cụ thể:
- Đối tượng: Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định, không tranh chấp, phù hợp quy hoạch và không vi phạm pháp luật về đất đai.
- Thời gian giải quyết: Không quá 3 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ – rút ngắn đáng kể so với quy trình cấp Sổ đỏ trước đây ở cấp huyện.
Điểm mới này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tại địa phương, giảm áp lực cho cấp huyện và đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận.
Thẩm quyền đất đai được phân cấp mạnh mẽ xuống cấp xã
Theo Điều 5 và Điều 10 Nghị định 151, Chủ tịch UBND cấp xã được trao quyền quyết định nhiều nội dung liên quan đến sử dụng đất:
- Giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất cho cá nhân và cộng đồng dân cư.
- Phê duyệt phương án sử dụng đất, bồi thường - hỗ trợ - tái định cư, cũng như thông báo và quyết định thu hồi đất.
- Giải quyết tranh chấp đất đai tại địa phương trong trường hợp các bên không có giấy tờ và không đủ điều kiện khởi kiện ra Tòa án.
Điều này thể hiện tinh thần phân quyền, phân cấp mạnh mẽ của Luật Đất đai mới, nhằm rút ngắn thủ tục hành chính, giải quyết nhanh tại chỗ và tăng cường vai trò của chính quyền cấp cơ sở.
Không còn yêu cầu xác nhận “không tranh chấp” khi cấp Sổ đỏ
Một điểm đáng chú ý khác là từ 1/7/2025, khi làm Sổ đỏ, người dân không còn phải nộp xác nhận đất không tranh chấp từ địa phương như trước. Theo khoản 4 Điều 18 Nghị định 151, cơ quan cấp Sổ đỏ sẽ tự xác minh thông tin qua cơ sở dữ liệu và kiểm tra thực tế.
Quy định này giảm gánh nặng giấy tờ, hạn chế tình trạng cán bộ gây khó dễ hoặc yêu cầu thêm thủ tục không cần thiết.
Doanh nghiệp làm thủ tục đất đai trực tiếp tại xã
Từ ngày 1/7/2025, doanh nghiệp thực hiện các dự án quy mô nhỏ như:
- Góp đất, thuê đất hoặc chuyển mục đích sử dụng đất
- Thực hiện dự án nông nghiệp, cụm dân cư, khu tái định cư quy mô nhỏ
... có thể làm việc trực tiếp với UBND cấp xã, thay vì phải thông qua cấp huyện hoặc tỉnh như trước. Trường hợp doanh nghiệp được miễn toàn bộ tiền thuê đất, UBND cấp xã có quyền giải quyết các thủ tục từ đầu đến cuối.
Đây là động thái tích cực trong cải cách thủ tục hành chính, giúp doanh nghiệp tiếp cận đất đai dễ hơn, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Cấp tỉnh và huyện cũng phân định lại thẩm quyền rõ ràng hơn
Ngoài việc phân quyền xuống cấp xã, Luật Đất đai và các nghị định kèm theo cũng quy định rõ thẩm quyền của UBND cấp huyện và cấp tỉnh:
- Chủ tịch UBND tỉnh được quyết định các trường hợp giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất đối với tổ chức, cá nhân có dự án đầu tư.
- UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định sử dụng đất có mặt nước (hồ, đầm) thuộc nhiều xã, phường – trước đây do cấp huyện thực hiện.
Cảnh báo người dân: Cần chủ động cập nhật chính sách mới
Những thay đổi từ 1/7/2025 là bước chuyển lớn trong quản lý và sử dụng đất đai, hướng đến sự minh bạch, đơn giản và phân quyền hiệu quả. Tuy nhiên, để tránh bị lỡ cơ hội hoặc vướng rắc rối không đáng có, người dân cần:
Thường xuyên theo dõi thông tin chính thống từ chính quyền địa phương và các cơ quan truyền thông đáng tin cậy
- Tìm hiểu kỹ điều kiện, quy trình làm Sổ đỏ hoặc các thủ tục liên quan đến đất đai
- Không tự ý chuyển nhượng, xây dựng trái phép khi chưa nắm rõ quy định mới
- Liên hệ với cơ quan cấp xã để được hướng dẫn cụ thể theo quy định mới nhất.
Từ ngày 1/7/2025, chính sách đất đai Việt Nam bước sang một trang mới với những điều chỉnh đáng chú ý. Việc trao quyền nhiều hơn cho cấp xã sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đồng thời giúp chính sách đất đai đi vào thực tiễn hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, người dân cũng cần cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo lợi dụng chính sách mới, và luôn đảm bảo rằng mọi thủ tục đều thực hiện qua kênh chính thức, đúng pháp luật.
