Theo ông Nguyễn Văn Ngọc, Cục trưởng Cục phòng, chống rửa tiền thuộc Cơ quan thanh tra giám sát NHNN cho biết, theo dự thảo NHNN đang tiến hành, đơn vị giao dịch vàng sẽ phải ghi chép rất chi tiết thông tin của người đi mua vàng. Theo đó, những giao dịch vàng từ 300 triệu đồng trở lên người mua sẽ phải xuất trình chứng minh nhân dân với đơn vị bán.
Đây là một quy định nằm trong kế hoạch giám sát các giao dịch lớn, phục vụ cho công tác phòng, chống rửa tiền.
Trước đó, NHNN cũng đã có yêu cầu các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được phép kinh doanh mua, bán vàng miếng nghiêm túc chấp hành các quy định của pháp luật về chế độ hóa đơn, chứng từ trong hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng.
NHNN đặc biệt lưu ý về việc chấp hành chế độ hóa đơn, chứng từ ở các giao dịch mua, bán vàng miếng có giá trị lớn. Cũng theo văn bản trên, từ ngày 1/8/2013, các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp được phép kinh doanh mua, bán vàng miếng thực hiện báo cáo tình hình kinh doanh mua bán vàng miếng hàng ngày.
Mặt khác, nhằm giám sát các giao dịch lớn, phục vụ cho công tác phòng chống rửa tiền, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 20/2013, quy định mức giá trị của giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo.
Theo đó, mức giá trị của giao dịch có giá trị lớn phải báo cáo là từ 300 triệu đồng, bắt đầu áp dụng từ ngày 10/6/2013. Cũng nằm trong kế hoạch giám sát các giao dịch lớn, phục vụ cho công tác phòng chống rửa tiền, ngày 31/7/2013, Ngân hàng Nhà nước có văn bản về việc báo cáo tình hình kinh doanh mua, bán vàng miếng hàng ngày.
Với quy định trên, việc giám sát hóa đơn chứng từ của các công ty vàng, ngân hàng có tính khả thi dễ thực hiện hơn bởi các hóa đơn chứng từ giao dịch hàng ngày đều có ghi chép. Tuy nhiên, với dự thảo quy định người đi mua vàng phải xuất trình chứng minh thư nêu mua 300 triệu đồng trở lên hơi thiếu thực tế.
 |
| Mua vàng trình chứng minh thư có ghi thu nhập, nghề nghiệp |
Chúng tôi không phân tích tác dụng của việc mang chứng minh thư chống rửa tiền này như thế nào mà chỉ đề cập đến việc triển khai trong thực tế. Từ trước tới nay, việc mang chứng minh thư mỗi khi ra đường là thói quen của nhiều người. Hơn nữa, Bộ Công an cũng có quy định phạt 200 nghìn đồng nếu không mang theo chứng minh thư. Tuy nhiên, cái khó không phải là việc người đi mua vàng phải vác thêm cái chứng minh thư vài gam mà việc xác định xem chứng minh thư để biết nguồn tiền đó ở đâu ra. Hơn nữa, nếu trong trường hợp người muốn mua vàng không có chứng minh thư, họ thuê người đi đường, xe ôm vào mua vàng hộ thì doanh nghiệp kê khai khách hàng như thế nào.
Nếu trong trường hợp muốn nhìn chứng minh thư mà biết ai giàu, ai nghèo để xem số tiền họ mua vàng từ đâu ra thì chỉ còn mỗi cách duy nhất, NHNN nên hợp tác với Bộ Công an ra một loại chứng minh thư mới toanh trên đó có ghi theo nghề nghiệp và thu nhập hàng tháng của người đó vào để kiểm soát chống rửa tiền.
Không phải chúng tôi đưa ra ý tưởng này cho NHNN một cách ngây ngô mà thực sự có chứng minh khoa học hẳn hoi.
Trên chứng minh thư ghi người vào mua vàng làm nghề xe ôm với mức thu nhập 4 triệu đồng/tháng. Nếu anh này mang 300 triệu đồng đi mua vàng thì chắc chắn số tiền trên có vấn đề. Hay như chứng minh thư ghi nghề nghiệp của một cán bộ nhà nước với bậc lương 2,34, anh ta mua quá nhiều vàng liền lúc thì chắc chắn số tiền này là tiền anh ta tham nhũng hoặc làm ăn phi pháp vì với bậc lương 2,34 trong thời buổi vàng đắt, điện tăng hiện nay thì ăn còn chưa đủ nói chi đến việc đi mua vàng.
Nếu trong trường hợp việc thiết kế mẫu chứng minh thư có kèm theo công việc, thu nhập trên đó thì đảm bảo ngành công an sẽ có thêm khối việc để làm vì có ai cả đời chỉ gắn bó với một công việc đâu. Có người làm nghề này được vài ba tháng lại sang nghề khác. Việc này xem ra khá hay bởi từ nay số công chức nhặt rau bí, cắt rau tôm sẽ có việc để làm đó là kiểm duyệt nghề nghiệp của nhân dân xem ai nhảy việc thực, ai nhảy việc ảo.
Với quy định trên nếu đi vào thực tế thật thì chỉ có cách thiết kế mẫu chứng minh thư nhân dân mới này mới đảm bảo được quy định có hiệu quả. Đây quả là một công đôi việc vừa chống rửa tiền, vừa tạo công ăn việc làm cho cán bộ cắp ô sáng đi, tối về.
