Theo quan niệm dân gian, Táo quân là vị thần cai quản bếp lửa, nắm các việc trong nhà. Đến ngày 23 tháng Chạp hằng năm, các Táo sẽ cưỡi cá chép để về trời, bẩm báo với Ngọc Hoàng về những chuyện liên quan đến gia đình trong năm đó.
Trong ngày 23 tháng Chạp, các gia đình sẽ chuẩn bị một mâm cúng chu đáo để tiễn các Táo.
Không ít người băn khoăn về việc nên cúng ông Công ông Táo ở đâu trong nhà mới đúng.
Đặt mâm cúng ông Công ông Táo trên bàn thờ gia tiên hay trong bếp mới đúng?
Theo quan niệm của nhiều người, ông Công là thần thổ công, cần được thờ cúng ở bàn thờ chính trong nhà; ông Táo là thần trông coi việc bếp núc nên lễ cúng tiến hành ở dưới bếp.
Ngày xưa, các gia đình thường có bàn thờ ông Táo ở trong bếp (có thể đặt cạnh bếp hoặc trên bếp). Người ta đặt bàn thờ này ở trong bếp vì ông Táo là người giữ bếp lửa, mong căn bếp luôn đỏ lửa, gia đình ấm no, hòa thuận. Khi có bàn thờ ông Táo trong bếp thì mâm cúng đương nhiên sẽ đặt ở dưới bếp.
Tuy nhiên, nhiều gia đình hiện nay không có bàn thờ ông Táo riêng biệt nên việc đặt mâm lễ cúng ông Công ông Táo ở vị trí nào sẽ phụ thuộc vào tình hình thực tiễn và quan điểm của từng nhà.
Hiện nay chưa có tài liệu nào quy định rõ ràng về việc phải đặt mâm cúng ông Công ông Táo ở đâu vì có nhiều quan điểm khác nhau về vấn đề này và đây cũng chỉ là quan điểm dân gian, có sự khác biệt ở từng nơi, từng vùng.
Vị trí đặt mâm cúng ông Công ông Táo sẽ tùy thuộc vào quan điểm của từng địa phương, từng gia đình.
Phần lớn mọi người cho rằng việc cúng bài cần sự nghiêm trang nên mâm cúng ông Công ông Táo cần đặt ở nơi trang trọng.
Gia đình có bàn thờ ông Công ông Táo riêng thì có thể bày mâm cúng ở đây. Gia đình không có bàn thờ riêng thì thực hiện ở bàn thờ thần linh hoặc gia tiên, không nên đặt trong nhà bếp. Dù có nhiều quan niệm khác nhau nhưng việc thờ cúng chủ yếu tập trung vào sự thành tâm của gia chủ.
Văn khấn ông Công ông Táo
Theo sách "Văn khấn cổ truyền Việt Nam" của Nhà xuất bản Văn hóa Thông tin, dưới đây là bài văn khấn cúng ông Công ông Táo:
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Tín chủ chúng con là... ngụ tại...
Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp, tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương, tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật. Cúi xin tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.
Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.
