Bộ Tài chính quy định một loạt các khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân tại Thông tư 111/2013. Trong đó, đáng chú ý hai trường hợp cá nhân được miễn thuế khi bán nhà, đất.
Mua bán giữa người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng
Theo điểm a khoản 1 Điều 3 Thông tư 111/2013 của Bộ Tài chính, thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản (bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai, công trình xây dựng hình thành trong tương lai theo quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản) sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân trong một số trường hợp.
Cụ thể là chuyển nhượng giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi; cha chồng, mẹ chồng với con dâu; bố vợ, mẹ vợ với con rể; ông nội, bà nội với cháu nội; ông ngoại, bà ngoại với cháu ngoại; anh chị em ruột với nhau. Trường hợp bất động sản do vợ hoặc chồng tạo lập trong thời kỳ hôn nhân được xác định là tài sản chung của vợ chồng, khi ly hôn được phân chia theo thỏa thuận hoặc do tòa án phán quyết thì việc phân chia tài sản này thuộc diện được miễn thuế.
Bán căn nhà, thửa đất duy nhất
Cá nhân phát sinh thu nhập khi chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở trong trường hợp người chuyển nhượng chỉ có duy nhất một nhà ở, quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam sẽ được miễn thuế khi đáp ứng ba điều kiện.
Thứ nhất, cá nhân chỉ có duy nhất quyền sở hữu một nhà ở hoặc quyền sử dụng một thửa đất ở (bao gồm cả trường hợp có nhà ở hoặc công trình xây dựng gắn liền với thửa đất đó) tại thời điểm chuyển nhượng, cụ thể như sau:
- Việc xác định quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở căn cứ vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
- Trường hợp chuyển nhượng nhà ở có chung quyền sở hữu, đất ở có chung quyền sử dụng thì chỉ cá nhân chưa có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở nơi khác được miễn thuế; cá nhân có chung quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở còn có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở khác không được miễn thuế.
- Trường hợp vợ chồng có chung quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở và cũng là duy nhất của chung vợ chồng nhưng vợ hoặc chồng còn có nhà ở, đất ở riêng, khi chuyển nhượng nhà ở, đất ở của chung vợ chồng thì vợ hoặc chồng chưa có nhà ở, đất ở riêng được miễn thuế; chồng hoặc vợ có nhà ở, đất ở riêng không được miễn thuế.
Thứ hai, cá nhân có quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở tính đến thời điểm chuyển nhượng tối thiểu là 183 ngày. Thời điểm xác định quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở là ngày cấp sổ hồng. Riêng trường hợp được cấp lại, cấp đổi thì thời điểm xác định quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở được tính theo thời điểm cấp sổ hồng trước khi được cấp lại, cấp đổi.
Cuối cùng là cá nhân phải chuyển nhượng toàn bộ nhà ở, đất ở. Trường hợp cá nhân có quyền hoặc chung quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất ở duy nhất nhưng chuyển nhượng một phần thì không được miễn thuế cho phần chuyển nhượng đó.
Các loại thuế phải đóng khi mua bán nhà đất
Thuế trước bạ
Thuế trước bạ là khoản tiền mà chủ sở hữu tài sản phải đóng khi đăng ký quyền sử dụng đất. Theo quy định tại khoản 1 Điều 7 Nghị định 45/2015/NĐ-CP của Chính Phủ, mức thuế trước bạ với đất được tính theo công thức sau:
Thuế trước bạ = (Giá đất) x (Diện tích đất) x (0.5%)
Thuế thu nhập cá nhân
Theo quy định hiện hành, người bán đất phải chịu trách nhiệm nộp thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, pháp luật không cấm việc hai bên thỏa thuận với nhau và trong trường hợp được đồng ý, người mua đất có thể là người chịu trách nhiệm nộp thuế.
Các chi phí khác
Ngoài những chi phí đã đề cập, còn có một số khoản phát sinh liên quan đến việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất như: Phí công chứng việc lập hợp đồng chuyển nhượng (tính theo mức giá được niêm yết tại các văn phòng công chứng), phí thẩm định cấp quyền sử dụng đất (tương đương 0,15% giá trị của việc chuyển nhượng), phí cấp mới giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, và phí đo vẽ lại thửa đất,...
