Từ ngày 1/1/2026, khi Luật Việc làm 2025 chính thức có hiệu lực, chính sách bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) tại Việt Nam sẽ bước sang một giai đoạn mới với nhiều thay đổi quan trọng.
Theo quy định mới, đối tượng bắt buộc tham gia BHTN được mở rộng đáng kể. Ngoài người lao động làm việc theo hợp đồng không xác định thời hạn, những người ký hợp đồng xác định thời hạn từ 1 tháng trở lên hoặc làm việc không trọn thời gian nhưng có thu nhập bằng hoặc cao hơn mức lương tối thiểu cũng sẽ phải tham gia. Đáng chú ý, các chức danh quản lý hưởng lương như thành viên hội đồng quản trị, giám đốc, tổng giám đốc, kiểm soát viên hay người đại diện phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp và hợp tác xã cũng được đưa vào diện bắt buộc.
Theo Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, với quy định này, hàng triệu lao động sẽ chính thức tham gia BHTN từ năm 2026, mở rộng đáng kể độ bao phủ an sinh xã hội, đặc biệt với nhóm lao động thời vụ, ngắn hạn hoặc linh hoạt — những người vốn dễ bị tổn thương khi mất việc hoặc giảm thu nhập.
Bên cạnh việc mở rộng đối tượng, luật mới cũng rút ngắn thời gian chờ nhận trợ cấp thất nghiệp từ 15 ngày xuống còn 10 ngày làm việc. Đặc biệt, mức hưởng trợ cấp tối đa sẽ được nâng lên bằng 5 lần mức lương tối thiểu vùng, thay vì dựa vào mức lương cơ sở như trước. Điều này giúp quyền lợi của người lao động được đảm bảo sát hơn với thu nhập thực tế, hỗ trợ tốt hơn trong giai đoạn mất việc làm.
Ở phía doanh nghiệp, quy định mới đã cụ thể và thực tế hơn so với trước đây. Nếu như trước kia, doanh nghiệp chỉ được hỗ trợ khi chứng minh “không đủ kinh phí” hoặc “gặp khó khăn do suy giảm kinh tế”, thì nay, điều kiện đã được mở rộng rõ ràng hơn. Doanh nghiệp sẽ được hưởng chính sách hỗ trợ khi có sự thay đổi cơ cấu, công nghệ; chịu ảnh hưởng bởi thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh; hoặc khi buộc phải di dời, thu hẹp sản xuất theo quyết định của cơ quan Nhà nước.
Đặc biệt, điểm mới mang tính đột phá là Chính phủ được trao quyền chủ động quyết định sử dụng kết dư Quỹ BHTN trong các tình huống khẩn cấp như khủng hoảng kinh tế, thiên tai hay dịch bệnh.
Trước đây, trong giai đoạn dịch COVID-19, việc này phải chờ nghị quyết từ Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dẫn đến thời gian phản ứng kéo dài. Với quy định mới, các gói hỗ trợ có thể được triển khai nhanh chóng, kịp thời, giúp doanh nghiệp và người lao động sớm vượt qua khó khăn, ổn định sản xuất và đời sống.
