Việc thờ cúng ông bà tổ tiên là một tín ngưỡng vô cùng quan trọng trong đời sống văn hóa của người Việt. Mỗi gia đình đều thể hiện lòng thành kính và sự cẩn trọng khi sắp xếp ban thờ, chuẩn bị lễ vật và thực hiện các nghi lễ thờ cúng.
Trong quá trình bố trí không gian thờ cúng, không ít câu hỏi được đặt ra, như việc đặt lọ hoa trên bàn thờ bên trái hay bên phải là đúng, hay bàn thờ cần có những vật phẩm gì...
Lọ hoa trên bàn thờ nên đặt bên trái hay bên phải?
Theo truyền thống, vị trí đặt lọ hoa trên bàn thờ phụ thuộc vào số lượng bình hoa mà gia chủ sử dụng.
Khi chỉ có một bình hoa
Nếu chỉ có một bình hoa, nên tuân thủ nguyên tắc "đông bình, tây quả", tức là đặt bình hoa ở phía đông, còn trái cây đặt ở phía tây. Đây là cách bài trí bàn thờ được áp dụng từ lâu, dựa trên nguyên lý tự nhiên, khi mặt trời mọc ở phía đông và lặn ở phía tây, cây cối phải đơm hoa rồi mới kết trái. Vì vậy, trong thờ cúng, bình hoa sẽ được đặt ở phía đông và mâm ngũ quả ở phía tây.
Nếu chỉ có một bình hoa, nên tuân thủ nguyên tắc "đông bình, tây quả", tức là đặt bình hoa ở phía đông, còn trái cây đặt ở phía tây.
Hướng xác định trên bàn thờ là từ trong nhìn ra, bên trái của ông bà (bên tả) sẽ là phía đông, còn bên phải (bên hữu) là phía tây. Bàn thờ gia tiên thường đặt ở giữa nhà, theo hướng nam. Khi đặt bình hoa bên trái (phía đông), gió đông hay đông nam sẽ mang hương hoa nhẹ nhàng lan tỏa khắp không gian thờ cúng, còn đĩa trái cây sẽ được bày ở bên phải (phía tây) để tiện lợi hơn.
Khi có hai bình hoa
Nếu bàn thờ có không gian rộng, gia chủ có thể đặt hai bình hoa đối xứng ở hai bên, tạo sự cân đối. Khi đó, mâm ngũ quả sẽ được đặt ở giữa bàn thờ, phía trước bát hương, giúp tạo vẻ trang trọng và hài hòa. Tuy nhiên, tùy vào kích thước và không gian của bàn thờ mà gia chủ có thể chọn bình hoa lớn hay nhỏ, ít hoa hay nhiều hoa sao cho phù hợp.
Ý nghĩa của các loại hoa cúng trên bàn thờ
Hoa hồng đỏ
Hoa hồng đỏ không chỉ là biểu tượng của tình yêu và hạnh phúc mà còn mang ý nghĩa cát tường. Với mùi hương nhẹ nhàng và dễ chịu, hoa hồng đỏ rất thích hợp để dâng lên bàn thờ, thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với tổ tiên.
Hoa mai
Hoa mai, đặc biệt là loài hoa nở vào mùa xuân, được sử dụng phổ biến trong dịp Tết Nguyên đán ở miền Nam. Nhánh mai vàng trên bàn thờ không chỉ thể hiện lòng tri ân với ông bà, cha mẹ mà còn mang lại không khí xuân ấm áp. Hoa mai vàng còn tượng trưng cho sự phú quý và thịnh vượng.
Hoa mai, đặc biệt là loài hoa nở vào mùa xuân, được sử dụng phổ biến trong dịp Tết Nguyên đán ở miền Nam.
Hoa cúc vàng
Hoa cúc vàng là một trong những loài hoa thờ cúng phổ biến nhất nhờ màu sắc tươi sáng và khả năng giữ được lâu. Nó không chỉ mang ý nghĩa về lòng hiếu thảo mà còn biểu trưng cho sự trường tồn vĩnh cửu, thể hiện sự kính trọng và tưởng nhớ tới tổ tiên.
Hoa sen
Hoa sen với vẻ đẹp thanh tao và mùi hương trong lành là biểu tượng của Phật giáo, cũng rất thích hợp để dùng trong các nghi lễ thờ cúng. Hoa sen mang trong mình ý nghĩa về sự thuần khiết, trong sạch, đồng thời cũng thể hiện sức mạnh của niềm tin, ý chí và nghị lực kiên cường.
