“Bảo vật sống” nghìn năm của rừng già Việt Nam
Thông hai lá dẹt là loài thực vật cổ độc nhất vô nhị chỉ có ở Việt Nam, được ví như "sứ giả" của thời kỳ khủng long. Đáng chú ý, loài cây này hiện chỉ có duy nhất tại Việt Nam và nằm trong Sách đỏ Việt Nam. Loài cây này đã thu hút sự chú ý của các nhà thực vật học trên toàn thế giới nhờ vào vẻ đẹp và tính độc đáo của nó.
Thông hai lá dẹt là một loài cây thân gỗ quý hiếm, được coi như "báu vật" rừng ở Việt Nam. Sống ở độ cao lên đến 2.000m so với mực nước biển, giống cây này đã thích nghi với điều kiện khí hậu khắc nghiệt của vùng núi cao. Đặc biệt, thông hai lá dẹt sở hữu một vẻ đẹp độc đáo với lá hình dải mác, khác biệt hoàn toàn so với các loại thông lá kim.
Loài cây này là loài đặc hữu của Việt Nam, có nghĩa chúng chỉ sinh sống và phát triển tự nhiên tại đất nước ta thay vì được trồng rộng rãi trên thế giới. Với nguồn gen quý hiếm, thông hai lá dẹt đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn đa dạng sinh học và giữ gìn hệ sinh thái rừng.
Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân như khai thác rừng bừa bãi, biến đổi khí hậu, chúng đang đứng trước nguy cơ tuyệt chủng và được xếp vào danh sách các loài thực vật hiếm, cần được bảo vệ nghiêm ngặt.
Hiện nay, thông hai lá dẹt chủ yếu tập trung tại Vườn quốc gia Bidoup - Núi Bà, huyện Đam Rông, tỉnh Lâm Đồng. Đây là một trong những khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng nhất của Việt Nam, nơi đang nỗ lực bảo vệ và nhân giống loài cây quý hiếm này.
Tại khu vực này, quần thể thông hai lá dẹt có độ đa dạng về tuổi đời, với các cá thể từ 500-1.000 năm tuổi, thậm chí có cá thể lên đến 1.100 năm tuổi.
Ngoài quần thể chính, loài cây này còn phân bố rải rác ở một số khu vực khác như huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa), vùng giáp ranh giữa Nha Trang và rừng Đơn Dương (Lâm Đồng) và khu vực rừng thuộc Vườn quốc gia Chư Yang Sin (Đắk Lắk), góp phần làm phong phú sự đa dạng sinh học của khu vực.
Loài cây này được coi như "cây thần linh" trong rừng.
Nhiều người bất ngờ khi nhận ra tốc độ sinh trưởng chậm chạp của thông hai lá dẹt - loài cây chỉ tăng trưởng khoảng 1mm mỗi năm.
Thông hai lá dẹt có tốc độ sinh trưởng rất chậm, trung bình khoảng 1mm/năm, có nghĩa rằng một cây thông 10 tuổi chỉ có thể đạt chiều cao 15-20cm, điều này cho thấy rằng loài cây này cần nhiều năm để phát triển và đóng góp vào hệ sinh thái rừng.
Để có được những cây thông hai lá dẹt cổ thụ tại Vườn quốc gia Bidoup, chúng đã phải trải qua hàng nghìn năm phát triển.
Thông hai lá dẹt phát triển rất chậm chạp, trung bình khoảng 1mm/năm
Mặc dù đối mặt với bao biến động của thời tiết, loài cây này vẫn tồn tại mạnh mẽ, mang vẻ đẹp hoang sơ, kỳ vĩ. Chính vì vậy, nhiều người coi thông hai lá dẹt như "cây thần linh" cần được bảo vệ nghiêm ngặt.
Hiện nay, với mục tiêu phát triển bền vững, Vườn Quốc gia Bidoup - Núi Bà đang xây dựng một mô hình quản lý rừng kết hợp với du lịch sinh thái để vừa bảo vệ tài nguyên thiên nhiên vừa mang lại lợi ích kinh tế cho cộng đồng địa phương, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số.
