Trong cuộc sống hàng ngày, chuyện người quen hỏi vay tiền không phải hiếm, bởi ai cũng có lúc rơi vào khó khăn tài chính. Thế nhưng, vay mượn tiền bạc lại là vấn đề nhạy cảm, dễ ảnh hưởng đến tình cảm giữa hai bên. Người xưa từng nói: “Đụng đến tiền là tổn thương tình cảm” – bởi cho vay thì lo không đòi được, mà từ chối thì sợ mất lòng.
Nhiều người từng rơi vào cảnh khó xử: không cho vay thì mang tiếng vô tâm, mà cho vay rồi không được trả lại thì bức xúc, khó mở lời. Vậy nên, khi có ai đó hỏi vay tiền, thay vì quyết định vội vàng, hãy bình tĩnh đặt ra 3 câu hỏi quan trọng để bảo vệ cả ví tiền lẫn mối quan hệ. Đó là những câu hỏi gì? Cùng tìm hiểu!
1. Hỏi rõ số tiền và mục đích vay
Khi ai đó hỏi vay tiền, đừng vội vàng đồng ý chỉ vì nể nang, cũng đừng từ chối ngay một cách cứng nhắc. Trước tiên, hãy hỏi họ cần vay bao nhiêu và để làm gì. Tiền bạc là mồ hôi công sức, vì vậy cần cân nhắc kỹ lưỡng: liệu số tiền đó có nằm trong khả năng tài chính của bạn không và mục đích vay có chính đáng không?
Nếu số tiền họ yêu cầu quá lớn, ảnh hưởng đến sự ổn định tài chính của bạn, thì dù thân thiết đến đâu cũng nên cân nhắc từ chối. Tương tự, nếu mục đích vay là để tiêu xài, mua sắm xa xỉ hay – tệ hơn – là cờ bạc, thì tuyệt đối không nên cho vay. Ngược lại, nếu họ thực sự gặp khó khăn như bệnh tật, tai nạn… bạn có thể hỗ trợ trong khả năng, bởi giúp người lúc hoạn nạn là điều đáng quý.
2. Đánh giá nhân phẩm của người vay
Trước khi mở hầu bao, hãy tự hỏi: người này có đáng tin không? Có giữ chữ tín trong các mối quan hệ trước đây không? Nếu họ là kiểu người sống buông thả, tiêu hoang, hay hứa nhưng không giữ lời, thì dù nói ngọt đến mấy, bạn cũng nên dứt khoát từ chối. Cho người thiếu uy tín vay tiền chẳng khác nào "ném tiền qua cửa sổ".
Ngược lại, nếu đó là người sống có trách nhiệm, luôn sòng phẳng và giữ lời hứa, thì khi họ thực sự cần, bạn có thể cân nhắc giúp đỡ. Bởi "giúp đúng người đúng lúc" mới là sự tử tế khôn ngoan.
3. Hỏi rõ thời hạn trả tiền
Một sai lầm phổ biến khi cho vay tiền là ngại thỏa thuận rõ ràng về thời hạn trả nợ, thậm chí không lập giấy tờ vay mượn. Nhiều người nghĩ đơn giản: "Cho vay rồi, chắc họ sẽ trả khi có tiền". Nhưng thực tế không đơn giản như vậy – có người vay rất nhanh, nhưng trả thì chây ì. Khi được hỏi, họ thường trả lời mơ hồ như: "Sắp trả rồi", "Chờ thêm chút nữa"… khiến bạn rơi vào thế bị động.
Việc không xác định rõ thời hạn trả tiền không chỉ làm tăng rủi ro mất tiền mà còn ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính cá nhân, đặc biệt nếu bạn cần dùng đến khoản tiền đó trong tương lai gần. Vì thế, trước khi cho vay, hãy thỏa thuận cụ thể thời điểm hoàn trả, tốt nhất nên lập giấy vay với đầy đủ thông tin: số tiền, thời hạn trả, lãi suất (nếu có) để tránh những rắc rối không đáng có về sau.
