Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải sinh ngày 25.12.1933; quê quán huyện Củ Chi, Thành phố Hồ Chí Minh. Ông là một trong những nhà lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước ở chặng đường đầu của công cuộc Đổi mới-Phát triển đất nước. Trong thời gian làm Thủ tướng, ông Phan Văn Khải là người tích cực và quyết tâm xây dựng thể chế theo tinh thần đổi mới, phát huy khả năng của mọi thành phần kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân, đi đôi với mở cửa, hội nhập quốc tế.
Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải (ảnh TTXVN)
- Từ năm 1947-1954: Tham gia phong trào kháng chiến chống Pháp tại miền Nam.
- 1954-1960: Tập kết ra miền Bắc, làm công tác nông thôn.
- 1960-1965: Học tập tại Trường ĐH Kinh tế quốc dân (Liên Xô trước đây)
- 1965-1972: Công tác tại Uỷ ban Kế hoạch Nhà nước.
- 1973-1975: Công tác tại Uỷ ban Thống nhất của Chính Phủ.
- 1976-1978: Uỷ viên Ban chấp hành Đảng bộ, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Kế hoạch TP HCM.
- 1979-6.1985: Uỷ viên thường vụ Ban chấp hành Đảng bộ, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân, kiêm chủ nhiệm Uỷ ban Kế hoạch TP HCM.
- 7.1985-8.1989: Phó bí thư thành uỷ, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân TP HCM.
- 3/1989-8.1991: Chủ nhiệm Uỷ ban kế hoạch Nhà nước.
- Được bầu làm Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá VIII.
- Tháng 3.1982: Được bầu làm Uỷ viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương.
- Năm 1984: Được bầu làm Uỷ viên chính thức Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam.
- Được bầu làm Uỷ viên Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt Nam và được Ban chấp hành trung ương bầu làm Uỷ viên Bộ Chính trị tại Đại hội VII và VIII.
- Tháng 9.1992: Được bầu làm Phó thủ tướng Chính phủ.
- Tháng 9.1997: tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa X, ông được bầu làm Thủ tướng Chính phủ.
Trong gần hai nhiệm kỳ của Thủ tướng Phan Văn Khải, những luật căn bản trong thời kỳ đầu của quá trình đổi mới và mở cửa được xây dựng.
Chính phủ nhiệm kỳ Thủ tướng Phan Văn Khải được đánh dấu bằng việc ban hành Luật Doanh nghiệp đồng thời bãi bỏ hàng trăm loại "giấy phép mẹ," "giấy phép con"; trải qua nhiều vòng đàm phán gay go trong tiến trình Việt Nam gia nhập WTO...Ồng là Thủ tướng Việt Nam thăm Hoa Kỳ vào năm 2005.
Thủ tướng Phan Văn Khải đã được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng, Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng (năm 2014) để ghi nhận những cống hiến của đồng chí trong sự nghiệp cách mạng.
Hàng loạt các tờ báo nổi tiếng như ABC News, New York Times, Washington Post, Fox News, AP (Mỹ), Daily Mail, Reuters (Anh), Straitstimes (Singapore),… đã đưa tin về việc nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải từ trần ở tuổi 85.
Cơ quan thông tấn AP - dẫn lại lời của chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan – viết cố Thủ tướng Khải là một trong những thủ tướng “cởi mở với cải cách” nhất của Việt Nam.
AP còn khẳng định: “Ông Khải giám sát sự phát triển kinh tế nhanh và ổn định nhất của Việt Nam trong 9 năm tại nhiệm từ năm 1997 tới năm 2006”.
Đồng tình với quan điểm này, tờ Straitstimes nhận định giai đoạn mà cố Thủ tướng Phan Văn Khải tại nhiệm là “một thời kỳ cải cách khiến Việt Nam trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất Nam Á”.
Ngoài ra, tờ báo của Singapore còn dẫn lại lời của AFP rằng: “Ông Khải đã ghi tên mình vào lịch sử khi là nhà lãnh đạo Việt Nam thời hậu chiến đầu tiên ghé thăm Washington vào năm 2005 – một chuyến đi đặt dấu mốc quan trọng, giúp gắn kết mối quan hệ giữa hai nước từng là kẻ thù”.
Trong khi đó, BBC cũng đã dẫn lời của các nhà nghiên cứu về hai nhiệm kỳ thủ tướng của ông Phan Văn Khải:
"Là Thủ tướng, ông rất coi trọng các chuyên gia tư vấn, ông đã lập ra Ban Nghiên cứu của Thủ Tướng và chính ông đã yêu cầu các chuyên gia ở Ban này xem xét các văn bản quan trọng như Nghị Định, quyết định đầu tư. Trước khi ký, ông chịu nghe lời khuyên can, thảo luận thẳng thắn và chân thành của các chuyên gia.
Ông đã chuyển giao một nền kinh tế tăng trưởng ổn định tốc độ tăng trưởng cao, lạm phát được kiểm soát, hội nhập quốc tế, ngoại thương phát triển, bội chi ngân sách và nợ công được kiểm soát. Ông xứng đáng được coi là một Thủ tướng có công lao lớn, đóng góp quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam", ông Lê Đăng Doanh - Thành viên Ban Nghiên cứu của Thủ Tướng Võ Văn Kiệt và Phan Văn Khải (1993-2006).
"Trong khi những nhà cải cách tiền nhiệm đã nỗ lực mở cửa kinh tế Việt Nam, Thủ tướng Phan Văn Khải có chỗ đứng trong lịch sử nhờ tài năng lèo lái chính trị phức tạp trong quan hệ thương mại Mỹ - Việt.
Chính trong nhiệm kỳ của ông, Việt Nam rất có thể dễ dàng khép cửa, đi theo hướng khác sau khi xảy ra tranh chấp thương mại cá ba sa, các cuộc bỏ phiếu thất bại ở quốc hội Mỹ làm chậm lại việc thông qua thỏa thuận thương mại song phương Mỹ - Việt. Quyết tâm của ông Khải với thị trường tự do đã đặt Việt Nam ở trong vị thế may mắn như hôm nay", ông Regina Abrami - Trưởng khoa nghiên cứu quốc tế, Viện Lauder, Mỹ.
