Khắp mọi miền đất nước, Việt Nam sở hữu khá nhiều loại quả rừng với cái tên có phần kỳ lạ nhưng mang lại hương vị thơm ngon và nhiều lợi ích cho sức khỏe. Một trong những cái tên đáng chú ý trong số đó chính là trái mây rừng.
Theo nghiên cứu, cây mây rừng, hay còn được biết đến với tên gọi mây gai, là loài thực vật phân bố chủ yếu tại các quốc gia Đông Nam Á. Ở Việt Nam, chúng thường mọc hoang dại ở những vùng núi cao. Quả mây có kích thước nhỏ, thường mọc thành chùm với hàng trăm quả, vỏ ngoài giống như những lớp vảy chồng lên nhau. Dù nhìn vào có vẻ "khó chinh phục", nhưng thực tế thì lớp vỏ của quả mây rừng lại rất mỏng. Chỉ cần ngắt phần đỉnh nhọn ở đầu quả, bạn sẽ dễ dàng bóc lớp vỏ này để lộ phần thịt bên trong chia thành ba nhánh.
Bên cạnh "roi mây", quả mây rừng đã trở thành một món ăn vặt đầy kỷ niệm, gắn liền với bao thế hệ 8X và 9X tại những vùng quê. Khi còn xanh, quả mây mang hương vị chua chát đặc trưng, tạo cảm giác kích thích vị giác. Đến khi chín, màu vàng rực rỡ của nó báo hiệu một sự chuyển mình: vị chua dịu thanh và ngọt ngào hòa quyện, trong khi vị chát giảm dần, để lại dư vị tinh tế, đúng với đặc trưng của những loại trái cây mọc hoang dại trong thiên nhiên.
Quả mây rừng không chỉ có thể thưởng thức ngay, mà còn có thể được bóc vỏ và xóc với muối ớt, tạo thành một món snack cực kỳ hấp dẫn. Nhiều người còn sáng tạo bằng cách mang quả mây rừng về ngâm với rượu, tạo ra loại rượu mây đặc sắc. Rượu này thường có màu đỏ rực rỡ, với hương vị chua nhẹ hòa quyện cùng sự cay nồng, khiến nó trở thành một lựa chọn được yêu thích cho những ai mê đồ uống độc đáo.
Trong những năm gần đây, mây rừng đã trở nên phổ biến hơn, nổi lên như một đặc sản độc đáo được rao bán trên các trang mạng xã hội với mức giá khoảng 40.000 đồng cho mỗi kilogram.
Chị Ngọc Anh, một cư dân ở Đắk Nông, chia sẻ: "Hơn mười năm trước, trái mây rừng rất phong phú. Chỉ cần một buổi vào rừng, mỗi người có thể dễ dàng thu hoạch tới chục kilogram. Thế nhưng, gần đây, diện tích rừng đã giảm đáng kể, dẫn đến sự suy giảm số lượng cây mây. Giờ đây, để tìm được mây rừng, chúng tôi phải le lói vào những khu vực núi cao, và nếu gặp được cây mọc dày, có thể hái được khoảng 5-6 kg trái, còn không thì chỉ khoảng 3-4 kg mỗi ngày."
Chị Ngọc Anh cho biết, trái mây có mặt suốt cả năm, nhưng thời điểm phong phú nhất là vào tháng 6 và tháng 7. Thân cây mây thường cao với nhiều gai sắc nhọn xung quanh, chính vì vậy việc hái quả bằng tay gặp không ít khó khăn, đòi hỏi phải sử dụng liềm để cắt lấy trái.
Tại TP.HCM, quả mây rừng trở thành một món ăn vặt ưa thích của nhiều chị em văn phòng. Người ta thường thưởng thức trái mây bằng cách chấm với muối hoặc lắc cùng muối tôm, tạo nên sự kết hợp hoàn hảo với đủ các vị chua, cay, mặn, ngọt và chút chát, mang đến một trải nghiệm ẩm thực hấp dẫn và kích thích vị giác.
Ngoài việc bán mây tươi, trên các trang thương mại điện tử còn rất nhiều địa chỉ cung cấp quả mây khô để ngâm rượu. Đối với một kg quả mây tươi đã được rửa sạch, bạn có thể ngâm với khoảng 2-3 lít rượu. Còn với quả mây rừng khô, một kg có thể ngâm cùng 5 lít rượu. Sau khoảng 3 tháng, bạn đã có thể thưởng thức loại rượu thơm ngon này.
Mây rừng không chỉ giúp điều trị táo bón và chứng khó tiêu mà còn rất hữu ích cho sức khỏe mắt. Với hàm lượng beta-carotene vượt trội hơn cả xoài, dưa hấu và cà rốt, loại dưỡng chất này được xem là tiền chất của vitamin A, chính vì vậy, mây rừng thường được ứng dụng trong việc hỗ trợ điều trị một số bệnh lý liên quan đến thị lực.