Isadora Duncan là 1 nữ vũ công ballet, người đặt nền móng cho trào lưu ballet hiện đại Mỹ. Nổi tiếng vì sắc đẹp và tài năng nhưng Isadora Duncan lại có 1 cuộc sống tình ái không kém phần lận đận. Isadora Duncan từng yêu 1 người đàn ông nhưng suốt 1 năm trời không hề nắm tay nhau.
[links()]
Cuộc hôn nhân duy nhất trong cuộc đời Isadora Duncan là với nhà thơ Nga Sergey Esenin - người kém Duncan 17 tuổi và cả hai không hề hiểu ngôn ngữ của nhau mà phải giao tiếp thông qua phiên dịch. Duncan qua đời ở tuổi 49 trong 1 tai nạn xe hơi.
Kỳ quan trên sân khấu ballet
Duncan sinh ngày 27/5/1878 tại San Francisco, California, Mỹ với tên là Angela Isadora Duncan. Ngay từ thuở nhỏ, cuộc sống của Isadora đã không được hạnh phúc. Cha cô bị phá sản và bỏ rơi mẹ Duncan cùng với cô con gái từ lúc còn đang nằm trong bụng mẹ, khiến Duncan lớn lên trong cuộc sống không cha.
Khi Isadora lên 5, cô đã được khai tăng tuổi và đưa vào trường học, khiến cô luôn cảm thấy mình lạc lõng giữa các bạn học. Trong khi có 1 cuộc sống gia đình bất hạnh ngay từ nhỏ, Duncan lại được hấp thu một dòng chảy âm nhạc và những điệu múa quyến rũ ngay từ nhỏ.
Mẹ của Isadora là 1 nghệ sĩ âm nhạc và tối tối thường chơi cho các con mình nghe những giai điệu của Bethoven, Mozart, Chopin. Duncan thuở nhỏ cũng được nghe những bài thơ John Keats, Robert Burns, William Shakespeare từ người mẹ. Tuổi thơ của Isadora vì thế tràn ngập không khí lãng mạn thiêng liêng của thi ca và âm nhạc.
Tuy nhiên, cô gái lớn lên bên bờ đại dương lại say mê những vũ điệu hơn hết cả. Hàng ngày, đứng trước biển, Duncan bị mê hoặc bởi những vũ điệu bất tận của sóng biển và sự mềm mại, quyến rũ, kỳ bí của nó tự nhiên nhiễm vào người cô gái nhỏ.
Năm 18 tuổi, Duncan cùng mẹ tới Chicago kiếm kế sinh nhai và tình cờ lọt vào câu lạc bộ Bohemia, nơi tụ hội rất nhiều văn nghệ sĩ. Kể từ đó, cuộc sống của Duncan gắn liền với những vũ điệu và văn thơ, nhạc họa.
Mùa hạ năm 1895 qua đi và cuộc sống ở Chicago trở nên khó khăn khiến Isadora quyết định lên New York để kiếm kế sinh nhai. Đó cũng là một nơi không hề dễ tìm việc. Tuy nhiên, vận may đã đến với Duncan trong lúc khó khăn nhất.
Khi ấy, ở Chicago có đoàn nghệ thuật nổi tiếng của Augustin Daly tới lưu diễn. Duncan đã tìm cách gia nhập được vào đoàn nghệt thuật này.
Năm 1898, sau đám cháy khủng khiếp ở khách sạn Windsor, thiêu huỷ mọi thứ mà Isadora có, cô đã mang theo mọi thứ thu thập được từ những quý bà hâm mộ giàu có để đi sang Anh.
Tại London, Isadora đã nghĩ ra được nhiều vũ điệu mới và không ngừng phải lòng những thi sĩ, nhạc sĩ, họa sĩ tài năng. Cô đã tạo nên được một phong cách mới vô cùng hấp dẫn. Sau khi chinh phục được London rồi, Isadora sang Paris để chinh phục cả "kinh đô ánh sáng".
Tại Paris, cô đã dày công luyện tập để sáng tạo nên vũ điệu có thể truyền cho những cử động thân thể các cảm xúc khác nhau, và đó chính là trường phái múa Duncan.
Trong nghệ thuật múa, Isadora được coi là 1 tên tuổi lớn, người sáng lập ra những vũ điệu tự do, tiền thân của nghệ thuật múa hiện đại. Những chuyến lưu diễn khắp châu Âu của Duncan đã kéo theo hàng loạt trường dạy múa ra đời tại Berlin (1904), Paris (1914), Mátxcơva (1921).
Sinh thời (và cho đến tận bây giờ), bà vẫn được các nhà nghiên cứu nghệ thuật ghi nhận là một nghệ sĩ múa thiên tài với những ảnh hưởng sâu rộng tới việc cách tân loại hình nghệ thuật này, đặc biệt là với múa ballet Nga và Tây Âu những năm đầu thế kỷ XX.
Duncan đã đưa linh hồn Hy Lạp vào các điệu múa ballet của mình tạo nên một trường phái ballet riêng, dựa trên những biểu tượng hình thể và những chuyển động tự do, phóng túng, chống lại phong cách ballet cổ điển dựa trên những chuẩn mực đã định hình.
Mối tình đầu “chay tịnh”
Hàng triệu trái tim các chàng trai trẻ, các nhà văn, nhà thơ say mê Duncan nhưng con đường tình ái của vũ nữ ballet lại bắt đầu bằng tình yêu với 1 nhà văn trẻ tại Paris tên là Andrée Baughniet. Như bất cứ chàng trai si tình nào khác, Andrée Baughniet công khai theo đuổi Duncan.
Mối quan hệ khiến nhiều người ngạc nhiên bởi Baughniet không có ngoại hình đẹp đẽ hay những lời nói yêu đương hoa mỹ. Anh khiến cô rung động bởi trí tuệ của mình. Chàng văn sĩ mặt tròn xám ngoét và đeo kính khi đó đã viết xong cuốn sách đầu tay về thi sĩ Italia thời đại Tiền Phục Hưng Petrarca và diễn giải rất hay về Oscar Wilde.
Tuy nhiên, anh chàng lại mắc một chứng đó là nhút nhát và hay ngượng nghịu như con trẻ. Cô đã yêu anh bằng trí tuệ nhiều hơn là trái tim nhưng ngày nào cũng chờ anh gõ cửa phòng mình. Rồi 2 người cùng nhau đi dạo trên những đường phố khuya khoắt dưới ánh sáng đèn khí đốt của thành Paris.
Andrée lúng túng nắm lấy tay cô, và chỉ có thế mà không có chuyện gì khác xảy ra như những người yêu nhau vẫn thường làm. Mối quan hệ lạ lùng giữa đôi thanh niên này đã kéo dài gần 1 năm và không thể vượt quá được những cái nắm tay.
Người đầu tiên không chịu được cảnh đó là Isadora. Vốn sẵn trong người sự nổi loạn và nhiều khát khao ham muốn, Duncan quyết định là người chủ động dâng hiến mình cho người tình. Mọi kế hoạch được cô chuẩn bị chu đáo.
 |
| Vũ nữ lừng danh Isadora Duncan và Andrée Baughniet |
Vào một buổi tối, sau khi kết thúc buổi biểu diễn tại 1 vũ trường, Duncan đã thuê toàn bộ vũ trường và ở lại chờ Andrée Baughniet đến đón. Trong lúc đó, Duncan bày biện sâmpanh, hoa và mặc bộ đồ múa mỏng tang, kết hoa hồng lên tóc để chờ Andrée tới.
Tiếng gõ cửa mong chờ vang lên và chàng trai trẻ bước vào. Cảnh tượng trước mắt khiến Andrée Baughniet gần như hoa mắt, chóng mặt. Trước mắt anh, Isadora Duncan gần như khỏa thân, uốn éo những điệu múa đầy khêu gợi và vẫy gọi người tình.
Andrée Baughniet há hốc miệng không nói được một lời nào rồi quay ngoắt đầu bỏ chạy. Duncan đã khóc rất nhiều sau đó, nhưng chỉ một thời gian, cô nhận ra rằng, đối với cô, những vũ điệu ballet là tất cả và dồn toàn bộ tâm huyết của mình vào sự nghiệp cao cả này.
 |
| Vũ nữ lừng danh Isadora Duncan hóa thân vào điệu múa |
Cuộc hôn nhân lạ lùng nhất thế kỷ
Trong cuộc đời của mình Duncan cũng được biết đến nhiều với tư cách vợ của nhà thơ nước Nga nổi tiếng Ryazan Sergey Esenin.
Năm 1921, Duncan tới nước Nga với ý đồ xây dựng bằng được một trường phái múa riêng. Mùa thu năm đó, tại trường quay của đạo diễn kiêm họa sĩ của Nhà hát Yakovlev, lần đầu tiên Duncan tiếp xúc với nhà thi sĩ trẻ người Ryazan Sergey Esenin.
Bấy giờ, mặc dù mới 26 tuổi song Esenin đã là một trong những tên tuổi rực sáng nhất trên thi đàn nước Nga. Ngay lập tức, hai người gắn kết với nhau. Ngày 2/5/1922, Esenin và Duncan làm thủ tục đăng ký kết hôn.
Tới ngày 10/5, họ đáp máy bay rời Moskva sang Berlin, từ đó 2 vợ chồng lần lượt ngao du nhiều nước trên thế giới. Khi đến với Esenin, Duncan đã ở vào tuổi 45.
Sau này, Duncan thổ lộ rằng, bởi trên khuôn mặt của Esenin có nhiều nét giống con trai bà, thành thử, trong tình cảm với ông, ngoài cái gọi là tình yêu, nó còn có cái gì đó gần như “tình mẫu tử”. Đó chính là lý do khiến cả hai gắn bó với nhau mà người ngoài không thể nào hiểu nổi.
Đến với nhau chóng vánh, yêu thương hết mực nhưng cả hai gặp vô vàn cản trở trong đời sống cá nhân. Esenin không biết nói tiếng Anh, còn Duncan không biết nói tiếng Nga, hai người lắm khi phải giao tiếp với nhau thông qua phiên dịch.
Không chỉ dừng lại đó, vốn là 1 thi sĩ, Esenin cũng là 1 con người có tính đồng bóng, tâm trạng luôn luôn thay đổi, sáng nắng chiều mưa. Nhiều khi vô cớ nổi cáu, anh đã nói với Isadora rất nặng lời, thậm chí thô bạo đến tàn nhẫn.
 |
| Vũ nữ lừng danh Isadora Duncan |
Nhưng có những lúc anh rất dịu dàng và dễ chịu, khiến trái tim Isadora tan thành nước. Khi cùng cô đi ra nước ngoài, nhà thơ lớn không thể chịu được khi thiên hạ đối xử với anh chỉ như phu quân của một vũ nữ vĩ đại. Nhiều kẻ ác mồm đã quả quyết rằng Esenin thích gắn sự nổi tiếng của mình với sự nổi tiếng tầm cỡ thế giới của Duncan.
Nhà thơ trữ tình vĩ đại của nước Nga cũng không ít lần dày vò vì quá khứ vinh hiển của Duncan cùng với những cuộc tình bốc lửa của bà khi viết những câu thơ: “Họ đã yêu em đến sờn mòn/ Họ đã chiều em đến nhàu nát…” để nói về mối tình với Duncan. Cuộc hôn nhân của họ chỉ tồn tại được có 1 năm.
Năm 1923, từ nước ngoài trở về, hai người chính thức chia tay nhau. Tuy nhiên, khi họ đã li dị, trong lòng Isadora vẫn lưu lại những cảm xúc hàm ơn về Esenin. Lúc nhà thơ tự sát năm 1925, Isadora đã rất đau khổ.
Hai năm sau, vào ngày 14/9/1927, Duncan qua đời trong 1 tai nạn xe hơi tại Nice (Pháp). Chiếc khăn choàng của bà đã bị cuốn vào bánh xe khiến bà bị kéo văng ra ngoài xe, chấm dứt chuỗi bi kịch về đời sống tình ái của người phụ nữ hồng nhan bạc mệnh.
- Hoàng Lê
