Sữa đậu nành từ lâu được xem là “thức uống vàng” cho sức khỏe – vừa bổ sung đạm thực vật, vừa giúp cân bằng hormone và duy trì làn da tươi trẻ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có thể uống loại sữa này một cách an toàn.
1. Người bị bệnh thận – uống nhiều dễ “quá tải” protein
Sữa đậu nành chứa lượng protein thực vật khá cao, tương đương với sữa bò. Với người khỏe mạnh, điều này rất tốt vì giúp tăng cường sức cơ và giảm cholesterol. Tuy nhiên, với người đang mắc bệnh thận hoặc chức năng thận suy yếu, việc hấp thu lượng lớn protein sẽ khiến thận phải làm việc quá sức để lọc chất thải. Lâu ngày, tình trạng mệt mỏi, phù nề, tiểu ít, tăng ure máu có thể xuất hiện.
Khuyên dùng: Người bệnh thận chỉ nên dùng lượng nhỏ, không uống thay nước lọc, và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bổ sung thường xuyên.
2. Người bị gút hoặc có nồng độ axit uric cao
Đậu nành chứa purin – chất khi vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành axit uric. Với người khỏe mạnh, cơ thể có thể xử lý được lượng purin này, nhưng với người bị bệnh gút, purin sẽ làm tình trạng đau khớp, sưng viêm nặng hơn. Uống sữa đậu nành thường xuyên trong trường hợp này chẳng khác nào “đổ thêm dầu vào lửa”, khiến cơn gút cấp tái phát nhanh hơn.
Khuyên dùng: Người bệnh gút nên chọn các loại sữa hạt khác ít purin hơn như sữa hạnh nhân, sữa gạo lứt hoặc sữa óc chó.
3. Người có vấn đề về tiêu hóa hoặc dị ứng đậu nành
Trong sữa đậu nành có chứa oligosaccharide – loại đường khó tiêu có thể gây đầy hơi, chướng bụng, đau bụng ở người nhạy cảm. Ngoài ra, dị ứng đậu nành là tình trạng không hiếm, đặc biệt ở trẻ nhỏ hoặc người có cơ địa dị ứng. Triệu chứng có thể bao gồm ngứa da, nổi mẩn, sưng môi, khó thở.
Khuyên dùng: Nếu uống sữa đậu nành mà xuất hiện cảm giác khó chịu, nên ngừng ngay và đi khám. Không nên cố uống vì “nghĩ lành”, sẽ gây hại ngược lại.
4. Nam giới uống quá nhiều dễ mất cân bằng nội tiết
Sữa đậu nành chứa isoflavone – hoạt chất có cấu trúc tương tự estrogen (hormone nữ). Mặc dù có lợi cho phụ nữ, nhưng nếu nam giới uống quá nhiều, cơ thể có thể bị rối loạn nội tiết, dẫn đến giảm testosterone, mệt mỏi, giảm ham muốn hoặc ảnh hưởng sinh sản. Điều này không có nghĩa đàn ông không được uống sữa đậu nành, nhưng cần uống vừa đủ – khoảng 200–300ml/ngày là hợp lý.
Khuyên dùng: Nam giới nên đa dạng hóa nguồn đạm thực vật, không chỉ dựa vào đậu nành, để giữ cân bằng hormone tự nhiên.
5. Người mắc bệnh tuyến giáp – sữa đậu nành làm giảm hấp thu i-ốt
Isoflavone trong đậu nành cũng ảnh hưởng đến hoạt động của hormone tuyến giáp, làm giảm hấp thu i-ốt, yếu tố thiết yếu để tuyến giáp sản sinh hormone. Người bị suy giáp hoặc đang dùng thuốc tuyến giáp nếu uống sữa đậu nành thường xuyên có thể khiến thuốc kém hiệu quả, tình trạng mệt mỏi, tăng cân, rụng tóc dễ xuất hiện.
Khuyên dùng: Nếu vẫn muốn dùng, nên uống cách thời điểm dùng thuốc ít nhất 4–5 tiếng, và không nên uống quá 2–3 lần/tuần.
Lưu ý khi uống sữa đậu nành để hấp thu tốt nhất
-
Không uống khi đói: Axit dạ dày có thể phá hủy protein trong sữa, làm giảm giá trị dinh dưỡng.
-
Không pha với đường đỏ hoặc trứng gà sống, vì sẽ tạo chất kết tủa khó tiêu.
-
Nên uống khi sữa còn ấm, không để quá lâu ngoài nhiệt độ phòng dễ sinh vi khuẩn.
-
Tự nấu tại nhà cần đun sôi kỹ ít nhất 10–15 phút để phá hủy độc tố tự nhiên trong hạt đậu.
Sữa đậu nành là thức uống bổ dưỡng, tốt cho tim mạch, da và hệ xương, nhưng không phải ai cũng hợp. Việc sử dụng đúng người, đúng liều lượng sẽ giúp bạn hưởng trọn lợi ích mà không gặp tác dụng phụ.
