Trong chăn nuôi gia cầm và đời sống nông nghiệp hằng ngày, một hiện tượng thú vị khiến nhiều người thắc mắc là: Gà mái vẫn có thể đẻ trứng đều đặn, quanh năm, ngay cả khi không có gà trống trong đàn. Vậy hiện tượng này diễn ra như thế nào?
1. Gà mái đẻ trứng là một quá trình sinh lý tự nhiên – không phụ thuộc vào gà trống
Trước tiên, cần hiểu rằng gà mái vẫn sẽ đẻ trứng đều đặn ngay cả khi không có gà trống – điều này hoàn toàn bình thường và không có gì sai lệch về sinh lý.
Gà mái, giống như các loài chim khác, có một hệ thống sinh sản hoạt động theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ này sẽ tạo ra một quả trứng – bao gồm lòng đỏ (noãn) và sau đó là lòng trắng và vỏ trứng bao bọc bên ngoài. Quá trình hình thành trứng xảy ra tự nhiên khi gà mái trưởng thành, có đầy đủ dinh dưỡng và điều kiện sống thích hợp.
Điều quan trọng ở đây là: Việc hình thành và đẻ trứng của gà mái không cần đến sự tham gia của gà trống. Gà trống chỉ cần thiết nếu mục tiêu là để thụ tinh, nhằm sinh ra gà con từ trứng đó.
2. Phân biệt rõ giữa “đẻ trứng” và “thụ tinh để nở con”
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa việc gà đẻ trứng và gà ấp trứng nở ra con là một quá trình liền mạch và bắt buộc phải có gà trống. Tuy nhiên, đây là hai giai đoạn hoàn toàn khác nhau:
-
Đẻ trứng là một hiện tượng sinh lý bình thường ở gà mái. Nó giống như chu kỳ sinh sản của con người – không cần thiết phải thụ tinh, trứng vẫn được tạo ra.
-
Thụ tinh xảy ra trước khi gà mái đẻ trứng nếu có giao phối với gà trống. Trứng khi đó mới chứa phôi có khả năng phát triển thành gà con khi được ấp đủ ngày.
=> Nếu không có gà trống, gà mái vẫn đẻ trứng, nhưng đó chỉ là trứng không có phôi – không thể nở thành con.
Trong thực tế chăn nuôi lấy trứng (như ở các trang trại công nghiệp), người ta thường không nuôi gà trống trong đàn, vì mục tiêu chỉ là thu hoạch trứng để ăn, không cần sinh sản.
3. Điều gì kích thích gà mái đẻ trứng quanh năm?
Việc gà mái đẻ trứng quanh năm phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
a. Ánh sáng
Gà mái cần một lượng ánh sáng nhất định mỗi ngày (khoảng 14–16 giờ chiếu sáng) để duy trì việc sản xuất trứng đều đặn. Trong chăn nuôi công nghiệp, người ta sử dụng ánh sáng nhân tạo để “lừa” cơ thể gà mái rằng ngày vẫn còn dài, giúp chúng đẻ trứng quanh năm.
b. Dinh dưỡng
Để duy trì việc đẻ trứng liên tục, gà mái cần một chế độ ăn đầy đủ protein, canxi, vitamin và khoáng chất. Đặc biệt, canxi là thành phần không thể thiếu để hình thành vỏ trứng.
c. Tuổi sinh sản
Gà mái bắt đầu đẻ trứng từ khoảng 5–6 tháng tuổi và duy trì khả năng này trong khoảng 1,5–2 năm đầu. Sau đó, sản lượng trứng sẽ giảm dần.
4. Vậy tại sao vẫn cần gà trống trong một số trường hợp?
Gà trống không cần thiết cho việc đẻ trứng, nhưng sẽ cần nếu bạn muốn:
-
Ấp nở gà con từ trứng. Chỉ những quả trứng đã được thụ tinh bởi gà trống mới có khả năng phát triển thành phôi và nở ra gà con.
-
Duy trì nòi giống. Trong các đàn giống hoặc chăn nuôi quy mô gia đình, gà trống giữ vai trò duy trì sự đa dạng di truyền và sinh sản.
Ngoài ra, ở môi trường nông thôn, gà trống còn giúp bảo vệ đàn khỏi một số mối đe dọa, do bản tính cảnh giác và có phần hung dữ hơn gà mái.
5. Một số hiểu lầm phổ biến cần tránh
-
Hiểu lầm 1: Gà mái không có gà trống thì không thể đẻ trứng. → Sai. Gà mái vẫn đẻ đều như bình thường, chỉ là trứng không có khả năng nở con.
-
Hiểu lầm 2: Tất cả trứng đều có thể nở nếu được ấp. → Sai. Trứng chỉ nở thành gà con nếu đã được thụ tinh trước khi gà mái đẻ.
-
Hiểu lầm 3: Gà mái sẽ ngừng đẻ nếu không có gà trống trong đàn. → Không chính xác. Việc đẻ trứng phụ thuộc vào sức khỏe, tuổi, ánh sáng và chế độ ăn, không phụ thuộc vào sự hiện diện của gà trống.
Gà mái đẻ trứng là một quá trình tự nhiên và độc lập với sự thụ tinh. Chúng hoàn toàn có thể đẻ trứng quanh năm mà không cần gà trống, miễn là điều kiện nuôi dưỡng phù hợp. Tuy nhiên, nếu mục đích là để trứng nở ra gà con thì bắt buộc phải có gà trống tham gia trong quá trình giao phối để tạo phôi.
Hiểu rõ hiện tượng này sẽ giúp người chăn nuôi tối ưu hóa mục tiêu sản xuất – lấy trứng hay nhân giống – đồng thời tránh được những ngộ nhận không cần thiết trong quá trình nuôi gà.
