Nhiều trận động đất liên tiếp
Ngày 28/7 một trận động đất mạnh 5.0 độ richter đã gây ra hàng loạt các trận động đất nhỏ tiếp theo ở Kon Tum. Trong ngày 30/7 ghi nhận xảy ra 4 trận động đất ở khu vực huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum độớn từ 2.5 đến 3.1, với độ sâu chấn tiêu khoảng 8.1 đến 8.2 km, cấp độ rủi ro thiên tai cấp 0. Đến ngày 31/7 Kom tum lại tiếp tục có thêm 9 trận động đất lớn từ 2.6 đến 3.4, với độ sâu chấn tiêu khoảng 8.1 km. Các trận động đất này được đánh giá thuộc cấp độ rủi ro thiên tai cấp 0.
Giới chuyên môn cũng đưa ra dự báo động đất ở Kon Tum có thể còn kéo dài nhiều năm tiếp theo, có thể là 10 năm sau. Tuy nhiên chuyên gia cũng dự báo các trận động đất khó có khả năng lớn hơn 5.5 độ.
Vì sao Kon Tum thành tâm điểm động đất?
Theo TS Nguyễn Xuân Anh, viện trưởng Viện Vật lý Địa cầu cho biết thông thường sau các trận động đất lớn sẽ có những trận động đất có cường độ nhỏ hơn kèm theo và quy luật này lặp lại khi Kon Tum có những trận động đất mạnh trên 4 độ. Vì thế nên ngày 28/7 diễn ra trận động đất mạnh 5 độ xthì sau đó đã xảy ra một loạt trận động đất nhỏ kèm theo, liên tiếp trong vòng vài ngày và sau đó sẽ giảm dần. Sau đó một thời gian, tích tụ lại sẽ dẫn tới các trận động đất tiếp theo nhưng sẽ không có khả năng lớn hơn 5,5 độ.
Số liệu lưu trữ của Viện Vật lý địa cầu cho thấy, từ năm 1903 đến 2020, tại tỉnh Kon Tum chỉ có hơn 30 trận động đất, trận lớn nhất là 3,9 độ richter. Tuy nhiên, từ tháng 4/2021 đến nay, hàng trăm trận động đất kích thích đã xảy ra tại Kon Tum, trong đó có những trận động đất gây rung chấn diện rộng. Trận động đất diễn ra trưa ngày 28/7 vừa qua mạnh 5 độ là lớn nhất từ trươc tới nay.
Nguyên nhân dẫn tới động đất ở Kon Tum thời gian gần đây là động đất kích thích, xảy ra do quá trình tích nước của hồ chứa thủy điện tác động lên hệ thống đứt gãy hoạt động bên dưới khiến động đất xảy ra sớm hơn so với quy luật tự nhiên. Liên quan tới vận hành tích nước của hồ thủy điện sẽ dẫn tới kỳ động đất theo chu kỳ, có những thời điểm động đất xảy ra dồn dập, có thời kỳ yên tĩnh hơn.
Thời gian qua Tây Nguyên có mưa lớn nên nền địa chất yếu, trong khi động đất xảy ra ở vị trí nông khiến cảm nhận rung chấn trên mặt đất rõ hơn, vùng ảnh hưởng rộng hơn nên cảm nhận sự ảnh hưởng trên diện rộng.
Động đất ở Kon Tum được dự báo là sẽ còn tiếp diễn và gây ảnh hưởng đến ở khu vực đông dân cư và công trình trọng điểm, nhất là vùng tâm chấn. Cơ quan chức năng cần cập nhật thường xuyên để đưa ra phương án thiết kế kháng chấn cho các loại công trình từ trọng điểm, khu dân cư…
Viện Vật lý Địa cầu sẽ tiếp tục khảo sát, quan trắc, nghiên cứu chi tiết về địa chất kiến tạo và chế độ địa chấn trong khu vực tỉnh Kon Tum và lân cận. Bên cạnh đó, Viện sẽ thông báo kịp thời về hoạt động động đất đến chính quyền và người dân tại khu vực này. Hiện nay, Việt Nam đã có mạng lưới trạm quan trắc động đất từ độ lớn 3.5 trở lên. Các chuyên gia Việt Nam cũng đã xây dựng được bản đồ đánh giá nguy hiểm động đất tỷ lệ 1/1 triệu. Tuy nhiên, theo thông lệ thế giới, các quốc gia thường cập nhật số liệu mới sau 5-7 năm; đồng thời, đưa ra những phương pháp luận mới về xây dựng đo đạc, bản đồ.