(Đời sống) – Dù có tới hàng chục lực lượng có thể tham gia vào quá trình ngăn chặn khoáng sản xuất lậu, gà thải nhập lậu, nhưng hàng năm vẫn hàng chục triệu tấn quặng vượt biên, hàng ngàn con gà “đầu trọc” được đưa về nước
Để một chuyến quặng có thể ra khỏi nội địa và vượt biên để xuất lậu phải trải qua sự kiểm soát của cả chục lực lượng khác nhau, nhưng mỗi năm nước ta vẫn có hàng chục triệu tấn quặng đủ các loại xuất lậu sang Trung Quốc.
Có thể liệt kê ra đây các lực lượng có thể tham gia ngăn chặn xuất quặn lậu, như: Hải quan, Biên phòng, Công an, Cảnh sát biển, Cảnh sát giao thông, Thanh tra Giao thông vận tải, Thuế, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Thanh tra Bộ công thương, chính quyền địa phương…
Điển hình là việc mới đây Hiệp hội Thép VN công bố số liệu thống kê nhập khẩu quặng sắt của Hải quan Trung Quốc (TQ) cao gấp đôi cả về số lượng và giá cả so với thống kê xuất khẩu quặng sắt của Hải quan VN.
 |
| Những chuyến xe siêu trường, siêu trọng chở đầy quặng nối nhau qua biên giới và hàng ngàn con gà "đầu trọc" nườm nượp về nước nhưng hơn chục lực lượng chức năng vẫn không phát hiện ra. |
Như năm 2012, Hải quan VN báo chỉ xuất hơn 23.000 tấn quặng sắt với giá 46 USD/tấn sang TQ, trong khi số liệu này của Hải quan TQ là nhập hơn 1,7 triệu tấn quặng sắt với giá trung bình 92 USD/tấn từ VN.
Năm 2011, số liệu của Hải quan TQ công bố, nước này nhập gần 2,9 triệu tấn quặng sắt từ Việt Nam với giá 106 USD/tấn. Trong khi đó, Hải quan VN thống kê chỉ xuất sang TQ 1,3 triệu tấn quặng sắt với giá trung bình chỉ 52 USD/tấn.
Với than, theo số liệu TS. Nguyễn Thành Sơn cung cấp, riêng 6 tháng đầu năm 2013, đã có hơn 2 triệu tấn than được xuất lậu sang TQ.
Theo các chuyên gia, tình trạng xuất lậu quặng thô còn diễn ra phổ biến với các loại quặng khác như: Đồng, titan, thiếc, kẽm, chì…
Với số lượng lớn như thế thì không thể nói việc xuất lậu được các đối tượng buôn lậu che giấu một cách tinh vi, đi đường rừng núi, tiểu ngạch nên khó kiểm soát được.
Tương tự là với gà thải loại nhập lậu từ Trung Quốc (còn gọi là gà đầu trọc) để tới được Hà Nội phải qua không hơn 150km (qua Lạng Sơn), hơn 320km từ Móng Cái (Quảng Ninh), qua địa bàn của ít nhất là 3 tỉnh, với hệ thống kiểm soát dày đặc, của ít nhất 10 lực lượng khác nhau, nhưng nó vẫn chạy được về các chợ của Hà Nội, thậm chí đi các tỉnh khác xa hơn về phía Nam.
10 lực lượng có thể tham gia kiểm soát nhập lậu gà gồm: Hải quan, Biên phòng, Công an, Cảnh sát giao thông, Cảnh sát biển, Quản lý thị trường, Thuế, Kiếm dịch, Canh sát môi trường, Chính quyền địa phương…
Chúng ta thử đưa ra một thống kê nhỏ thế này, nếu đi từ Móng Cái về Hà Nội, đầu tiên phải qua biên giới, gồm lực lượng Biên phòng, Hải quan, kiểm dịch, thú y (nếu đi đường biển có thêm cảnh sát biển, sông thì có cảnh sát giao thông đường thủy).
Vào nội địa thì trước tiên là công an từ Bộ tới phường, xã; qua mỗi tỉnh đều có hai trạm kiểm dịch, thú y ở hai cửa ngõ vào tỉnh (qua 5 tỉnh là có 9 trạm kiểm dịch, ở cổng chợ có kiểm dịnh và bảo vệ cần phải qua mới được vào bán, tổng cộng là là 10 chốt), cảnh sát giao thông từ Bộ tới huyện đều có thể chặn xe kiểm tra và phối hợp lực lượng xử lý; Quản lý thị trường của Bộ và các tỉnh; Vào chợ thì trước tiên phải qua bảo vệ chợ, tới kiểm dịch của chợ, Ban quản lý chợ…
Đấy là chưa kể thời gian qua lực lượng liên ngành, ban chỉ đạo vệ sinh an toàn thực phẩm thường xuyên đi thanh, kiểm tra tại các địa phương, các chợ…
Ấy thế nhưng, gà đầu trọc vẫn tràn về Hà Nội và các tỉnh lân cận để tiêu thụ, với số lượng không hề nhỏ, với giá bán cao gấp 2, 3 lần giá gốc, mà theo lý giải của các lực lượng chức năng là vì lợi nhuận nên các đối tượng buôn lậu liều lĩnh, bất chấp tất cả vẫn cứ buôn, cũng không rõ giá thành này có hay không và được cộng bao nhiêu loại “phí, thuế”? Để biện minh cho sự không ngăn chặn được thì các lực lượng thường nói “vì ham lợi, các đối tượng buôn lậu thường sử dụng nhiều cách thức tinh vi để qua mặt lực lượng chức nắng”.
Trên đây chỉ là những liệt kê theo sự hiểu biết nông cạn của người viết, còn thực tế mỗi con gà đầu trọc phải qua hàng chục thậm chí hàng trăm cửa ải để tới mâm cơm mỗi gia đình.
Thật đáng khen cho hàng triệu tấn quặng, những con gà kia, sự luồn lách, che giấu để qua mặt hàng chục lực lượng chức năng mới tài giỏi làm sao!
- Phạm Thanh
