Nghị định số 226/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Nghị định số 101/2024 của Chính phủ, liên quan đến điều tra cơ bản đất đai, đăng ký và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, cũng như quản lý Hệ thống thông tin đất đai.
Quy định mới về đăng ký biến động đất đai và quyền lợi của người dân
Nghị định số 226/2025/NĐ-CP bổ sung khoản 12 tại Điều 18, quy định việc đăng ký biến động đất đai và tài sản gắn liền với đất (như chuyển nhượng, tách thửa, cấp đổi giấy chứng nhận) đối với hộ gia đình, cá nhân khi tiến hành đo đạc lại kích thước các cạnh, diện tích thửa đất.
Cụ thể, tại thời điểm tiếp nhận đầy đủ hồ sơ, nếu cơ quan giải quyết thủ tục không nhận được văn bản xử phạt vi phạm hành chính về hành vi lấn chiếm đất, và người sử dụng đất cam kết không lấn, chiếm đất hoặc nhận chuyển quyền thêm diện tích, thì ranh giới thửa đất sẽ được xác định không thay đổi so với ranh giới đã được cấp giấy chứng nhận (sổ đỏ) trước đó. Quy định này khắc phục tình trạng nhiều sổ đỏ trước đây được cấp theo bản đồ không chính quy hoặc kê khai, đồng thời giảm phiền hà cho người dân.
Một điểm mới đáng chú ý là hộ gia đình, cá nhân được phép ghi nợ toàn bộ tiền sử dụng đất khi cấp sổ đỏ lần đầu cho đến lúc chuyển quyền sử dụng, thay vì giới hạn 5 năm như trước. Thời hạn nợ tiền sử dụng đất được tính đến khi người sử dụng đất thực hiện quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp hoặc góp vốn bằng quyền sử dụng đất, và bắt buộc phải thanh toán đủ số tiền còn nợ trước khi thực hiện các quyền này.
Trường hợp tặng cho hoặc thừa kế quyền sử dụng đất, người nhận là hộ nghèo, hộ cận nghèo hoặc người thừa kế vẫn được tiếp tục ghi nợ.
Quy định mới giúp giảm áp lực tài chính cho hộ gia đình, cá nhân, tránh tình trạng tiền nợ tăng cao do áp dụng bảng giá đất mới tại thời điểm thanh toán. Người dân chỉ cần trả nợ khi có nhu cầu khai thác giá trị kinh tế từ mảnh đất, như bán, chuyển nhượng hoặc thế chấp. Điều này đặc biệt thuận lợi cho nhóm thu nhập thấp, mang lại quyền lợi thực tiễn và linh hoạt hơn cho người dân.
