Làm tổ là bản năng của tất cả các loài động vật, trong đó phải kể đến sự khéo léo tuyệt vời của loài chim trong tự nhiên. Chỉ với chiếc mỏ nhỏ bé, mà với sự khéo léo của mình chúng có thể xây được một "căn nhà" rất xinh đẹp, chắc chắn.
Tuy nhiên, bạn có thấy và thắc mắc rằng tổ chim thường hướng lên trời, vậy nếu gặp mưa thì có sợ ướt hết hay không? Tại sao chúng không làm theo cách khác để ngăn mưa gió.
Lý do đầu tiên: Thoát nước nhanh chóng
Trong cuộc sống hoang dã, các loài chim phải đối mặt với khắc nghiệt của bốn mùa trong những điều kiện khí hậu thay đổi, và nước mưa là thứ phổ biến.
Chức năng chính của tổ chim là cung cấp một ngôi nhà ấm áp và an toàn cho chim non, vì vậy chim cần phải đánh đổi nhiều thứ để đảm bảo bên trong tổ được khô ráo. Việc bố trí hướng lên trên của tổ cho phép nước mưa chảy ra khỏi tổ một cách thuận lợi mà không tích tụ trong tổ, không những vậy, việc hướng lên trên cũng làm tăng sự khô thoáng nhanh chóng, từ đó đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của các thế hệ chim tiếp theo.
Lý do thứ 2: Bảo vệ chim non khỏi kẻ săn mồi
Ngoài tự nhiên, trong các môi trường sinh thái như đất ruộng, rừng rậm, có rất nhiều thiên địch của chim như sóc, cáo, mèo... Những con vật này liên tục kiếm ăn và tìm kiếm con mồi, và vị trí hướng lên của tổ chim làm giảm sự chú ý của chúng.
Khi những kẻ săn mồi nhìn thấy tổ chim, chúng thường kiểm tra bề mặt của tổ trước, nếu tổ chim hướng lên trên, chúng sẽ bối rối và không chắc chắn, rất khó xác định vị trí và lối vào thực sự của tổ chim. Điều này sẽ góp phần bảo vệ chim non khỏi việc tấn công của kẻ thù.
Lý do thứ 3: Thuận tiện cho việc điều hòa không khí
Trong môi trường hoang dã, nhiệt độ dao động là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt là vào mùa hè và mùa đông. Hướng tổ được chim xây dựng hướng lên trên có thể giảm bớt ánh nắng trực tiếp, nhờ đó có thể giữ nhiệt độ bên trong tổ tương đối ổn định. Vào mùa hè, điều này giữ cho chim không bị quá nóng trong mùa hè nhiệt độ cao và không quá lạnh vào mùa đông, nó giữ cho chim có nhiệt độ phù hợp trong mọi thời tiết.
Vậy nếu trời mưa to gió lớn, chúng sẽ bảo vệ chim non như nào?
Các loài chim có các đặc điểm thể chất cho phép chúng đối phó với mưa. Chúng có lớp lông bao phủ toàn bộ cơ thể, những chiếc lông này được chia thành nhiều loại và có chức năng khác nhau. Lông trên cơ thể chim thường có đặc tính chống thấm nước giúp nước lướt qua lông nhanh chóng mà không thấm vào da chúng. Ngoài ra, lông của chim giữ cho cơ thể chúng ấm áp và khô ráo, giúp chúng khỏe mạnh và thoải mái khi đi mưa.
Chim có một số hành vi và thủ thuật đặc biệt để đối phó với mưa. Một số loài chim dùng mỏ rỉa lông để giữ cho chúng khô ráo và gọn gàng. Chúng sử dụng cấu trúc đặc biệt của mỏ để làm sạch và làm mịn lông để nước không bị mắc kẹt trên cơ thể. Hành vi này giúp chúng duy trì khả năng điều nhiệt tốt và khả năng bay.
Một số loài chim cũng chọn môi trường sống thích hợp để trú ẩn và che mưa. Ví dụ, cây và đá là những nơi lý tưởng cho chim trú mưa. Những tán cây cung cấp bóng mát và bảo vệ, cho phép các loài chim trốn mưa. Và một số loài chim cũng biết chọn phần nhô ra của đá để cư trú khi trời mưa, để tránh bị thấm nước mưa và duy trì sự cân bằng thân nhiệt. Không những vậy, một số cũng biết tận dụng làm tổ trong các hốc cây để bảo vệ tộ khỏi ảnh hưởng của thời tiết và kẻ thù.
Những con chim cũng sẽ tìm kiếm những đồ vật khác để làm nơi trú mưa tạm thời. Một số loài chim sử dụng lá cây, đặc biệt là những cây lớn và rậm rạp, làm cấu trúc giống như chiếc ô để trú mưa. Chúng sẽ đứng dưới những chiếc lá và dùng lá che thân để giữ khô ráo. Trí thông minh và sự sáng tạo này cho phép các loài chim tìm ra một số cách giải quyết trong điều kiện thời tiết bất lợi.
Hành vi thông minh ở chim: Sự khéo léo trong thiết kế tổ và sự nhạy cảm của chim với thời tiết
Hãy nói về sự khéo léo thiết kế của tổ chim. Trong mùa sinh sản, chim xây tổ với nhiều hình dạng và cấu trúc khác nhau để ấp trứng và bảo vệ con non. Ví dụ, chim Ác là thường xây tổ hình tròn bằng cành cây và ngọn cỏ, chúng giấu khéo léo vị trí tổ trong tán cây và không dễ bị kẻ săn mồi phát hiện. Mặt khác, chim Bồ Câu thích xây tổ trên vách đá để giữ an toàn cho con non. Một số loài chim cũng chọn xây tổ giữa các tảng đá hoặc cây cao để tránh những kẻ săn mồi trên cạn.
Cấu trúc của tổ chim cũng khá tinh tế. Tổ của các loài khác nhau sử dụng các vật liệu khác nhau, một số sử dụng đất sét và nước bọt để xây dựng, số khác sử dụng cành cây và lông vũ. Những chiếc tổ này được thiết kế không chỉ để cách nhiệt tốt và bảo vệ khỏi mưa, mà còn mang đến một môi trường thoải mái cho chim non sinh sống. Ví dụ, một số loài chim sống mối trường mặt nước sẽ lót bên trong tổ bằng lông mềm để giữ ấm và thoải mái cho con non.
Sự nhạy cảm với thời tiết của các loài chim này cũng rất đáng kinh ngạc. Là sinh vật phụ thuộc nhiều vào việc bay, chim rất nhạy cảm với những thay đổi của thời tiết. Chúng có thể dự đoán sự thay đổi khí hậu tiếp theo thông qua nhận thức tinh tế và hành động phù hợp. Trước thời tiết khắc nghiệt sắp xảy ra, nhiều loài chim thay đổi hành vi của chúng, chẳng hạn như bay đến những nơi an toàn hơn hoặc phù hợp hơn hoặc tìm kiếm nguồn thức ăn dễ hơn. Do vậy có hiện tượng nhiều loài chim di cư.
Các loài chim cũng thay đổi cách chúng hót để truyền đạt thông tin về thời tiết. Chúng thực hiện các cuộc gọi cảnh báo cụ thể để thông báo cho các loài chim khác tìm nơi trú ẩn trước khi mưa lớn hoặc gió lớn đang đến gần. Tiếng còi báo động này thường cộng hưởng với các loài chim khác, tạo ra một hành vi bảo vệ lẫn nhau.
Trước thực trạng tổ chim hướng ra trời, trước mưa gió đã đưa ra thử thách cho loài động vật này và chúng đã thể hiện khía cạnh thông minh của chúng.
Đối mặt với thời tiết mưa, những con chim không bất lực. Sử dụng trí thông minh của mình, họ đã tìm ra giải pháp. Một số loài chim sẽ che tổ của chúng bằng lá khô hoặc lông vũ để tránh mưa xâm nhập; những loài khác sẽ chọn thay đổi vị trí làm tổ một cách nhanh chóng để tìm kiếm một nơi có mái che.
Hành vi thông minh này khiến người ta không khỏi khâm phục trí thông minh và khả năng thích nghi của loài chim. Chúng không bị giới hạn bởi ngoại cảnh, dũng cảm đối mặt với thử thách và tìm ra giải pháp thiết thực. Dù gặp phải khó khăn, nghịch cảnh nào, chúng ta đều có thể tiếp thêm sức mạnh học từ loài chim, vận dụng trí thông minh và óc sáng tạo của mình để tìm ra giải pháp cho các vấn đề. Giống như những chú chim, chúng ta có thể vượt qua nghịch cảnh và thành công.
