Những trường hợp nhà ở không được cấp sổ đỏ theo quy định của Luật Đất đai năm 2024
Theo khoản 21 Điều 3 Luật Đất đai 2024 thì tài sản gắn liền với đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (hay còn gọi là sổ đỏ) là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất theo quy định của pháp luật.
Tài sản gắn liền với đất là nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất sẽ được cấp sổ đỏ theo quy định. Tuy nhiên, khoản 2 Điều 151 Luật Đất đai 2024 có quy định các tài sản gắn liền với đất không được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất trong trường hợp sau đây:
- Tài sản gắn liền với đất mà thửa đất có tài sản đó thuộc trường hợp không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất quy định tại khoản 1 Điều 151 Luật Đất đai 2024 hoặc không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất;
- Nhà ở hoặc công trình xây dựng được xây dựng tạm thời trong thời gian xây dựng công trình chính hoặc xây dựng tạm thời bằng vật liệu tranh, tre, nứa, lá, đất; công trình phụ trợ nằm ngoài phạm vi công trình chính và để phục vụ cho việc quản lý, sử dụng, vận hành công trình chính;
- Tài sản gắn liền với đất đã có thông báo hoặc quyết định giải tỏa hoặc đã có quyết định thu hồi đất của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, trừ trường hợp đã quá 3 năm kể từ thời điểm có các thông báo, quyết định này mà không thực hiện;
- Nhà ở, công trình được xây dựng sau thời điểm công bố cấm xây dựng; xây dựng lấn, chiếm mốc giới bảo vệ các công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã xếp hạng; tài sản gắn liền với đất được tạo lập từ sau thời điểm quy hoạch được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt mà tài sản được tạo lập đó không phù hợp với quy hoạch được duyệt tại thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp chủ sở hữu nhà ở, công trình xây dựng không phải là nhà ở theo quy định tại Điều 148 và Điều 149 Luật Đất đai 2024 có giấy phép xây dựng có thời hạn theo quy định của pháp luật về xây dựng;
- Tài sản thuộc sở hữu của Nhà nước, trừ trường hợp tài sản đã được xác định là phần vốn của Nhà nước đóng góp vào doanh nghiệp theo hướng dẫn của Bộ Tài chính;
- Tài sản gắn liền với đất không thuộc trường hợp quy định tại Điều 148 và Điều 149 Luật Đất đai 2024.
Nếu nhà ở thuộc một trong các trường hợp nêu trên thì không được cấp sổ đỏ.
Sổ đỏ, Sổ hồng có tên gọi mới
Từ ngày 01/8/2024, khi Luật Đất đai năm 2024 có hiệu lực, Sổ đỏ, Sổ hồng đã có tên gọi mới theo quy định là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Tuy nhiên, theo điểm a khoản 2 Điều 43 Thông tư 10/2024/TT-BTNMT quy định, mẫu Giấy chứng nhận cũ vẫn được sử dụng cho tới hết 31/12/2024.
Do vậy, mặc dù Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 01/8/2024 đã quy định về việc thay đổi tên gọi mới nhưng trong thời gian từ 01/8/2024 - 01/01/2025, người dân dù làm Sổ lần đầu hay thực hiện cấp đổi, cấp lại đều vẫn nhận được Sổ theo phôi cũ.
Còn Giấy chứng nhận mẫu mới cùng tên gọi pháp lý "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất" bắt đầu được áp dụng chính thức từ 01/01/2025.
Nói tóm lại, năm 2025, Sổ đỏ, Sổ hồng có tên gọi chính xác là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất. Tài sản gắn liền với đất bao gồm: Nhà ở, công trình xây dựng gắn liền với đất.
