Theo đề xuất của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Hà Nội, các nhóm đối tượng dự kiến được hỗ trợ tham gia BHXH tự nguyện và bảo hiểm y tế (BHYT) gồm: người thuộc hộ nghèo, cận nghèo, hộ mới thoát nghèo hoặc cận nghèo; người cao tuổi từ 60 đến dưới 75 tuổi; người khuyết tật; người dân tộc thiểu số; học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn; và các hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình, đang cư trú trên địa bàn thành phố.
Tổng ngân sách dự kiến hỗ trợ cho giai đoạn 2022–2024 là hơn 5.437 tỷ đồng, nhằm giúp khoảng 10,9 triệu người tham gia BHXH và BHYT.
Hiện nay, Hà Nội có khoảng 1,1 triệu người từ 60 tuổi trở lên. Trong số đó, 636.746 người cao tuổi đã được cấp thẻ BHYT từ nguồn quỹ BHXH hoặc ngân sách nhà nước. Ngoài ra, có 330.740 người cao tuổi đang tham gia BHYT theo diện hộ gia đình, với mức hỗ trợ trung bình hằng năm vào khoảng 804,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 158.970 người cao tuổi trên địa bàn thành phố chưa có thẻ BHYT.
Hiện trên địa bàn Hà Nội có 112.313 người khuyết tật, trong đó 101.037 trường hợp là khuyết tật nặng đã được cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT). Đối với nhóm hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp có mức sống trung bình, có 8.857 người đang được cấp thẻ BHYT và 95.143 người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện. Mức ngân sách hỗ trợ trung bình cho các nhóm này khoảng 34,3 tỷ đồng mỗi năm.
Từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở sẽ tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng/tháng, kéo theo mức đóng BHYT tăng tương ứng. Sự điều chỉnh này có thể tạo thêm áp lực tài chính, gây khó khăn cho việc tham gia BHYT đối với nhiều nhóm yếu thế như: người vừa thoát nghèo hoặc cận nghèo, người khuyết tật, học sinh - sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, người dân tộc thiểu số, người cao tuổi không có lương hưu hoặc trợ cấp xã hội, cũng như các hộ gia đình có mức sống trung bình.
Theo thống kê, trong giai đoạn 2022–2024, quỹ BHYT đã chi trả khoảng 893 tỷ đồng cho người tham gia. Do đó, việc tăng mức hỗ trợ đóng BHYT là cần thiết để giúp người dân giảm bớt gánh nặng tài chính, đảm bảo quyền lợi khám chữa bệnh, đồng thời góp phần ổn định an sinh xã hội.
Một trong những lo ngại lớn hiện nay là người lao động sau khi hết tuổi làm việc, nếu không có lương hưu sẽ trở thành gánh nặng cho ngân sách Nhà nước khi phải nhận trợ cấp xã hội hằng tháng. Trước thực tế này, đề xuất mới từ Bảo hiểm xã hội (BHXH) Hà Nội được đánh giá là giải pháp thiết thực nhằm giảm áp lực tài chính cho người tham gia BHXH tự nguyện, đồng thời phù hợp với bối cảnh kinh tế - xã hội hiện nay.
Theo chính sách đề xuất, mức hỗ trợ đóng BHXH tự nguyện sẽ được tính theo tỷ lệ phần trăm trên mức đóng hằng tháng, căn cứ vào chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Cụ thể:
-
Người thuộc hộ nghèo sẽ được hỗ trợ 70% mức đóng BHXH tự nguyện.
-
Người thuộc hộ cận nghèo được hỗ trợ 75%.
-
Các nhóm đối tượng còn lại được hỗ trợ 20% mức đóng.
Đối với BHYT, dự thảo nghị quyết nêu rõ: sẽ hỗ trợ 100% mức đóng trong vòng 36 tháng cho các thành viên hộ nghèo hoặc cận nghèo sau khi được công nhận đã thoát khỏi tình trạng này. Ngoài ra, người cao tuổi từ 60 đến dưới 75 tuổi, chưa có thẻ BHYT và không thuộc diện tham gia BHYT bắt buộc, cũng sẽ được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ chi phí mua thẻ.
Dự thảo nghị quyết cũng đã xác định rõ các nhóm đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ, với thời gian áp dụng dự kiến từ ngày 1/1/2026. Tổng số người thụ hưởng khoảng 614.000 người, và nguồn kinh phí dự kiến từ ngân sách là hơn 700 tỷ đồng.
