Bảo hiểm y tế là gì?
Bảo hiểm y tế là loại bảo hiểm thuộc lĩnh vực chăm sóc sức khỏe cộng đồng do cơ quan nhà nước ban hành nhằm phục vụ bảo vệ nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân, không vì mục đích lợi nhuận.
Người dân khi tham gia bảo hiểm y tế sẽ được chi trả hộ một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh nhằm hỗ trợ người tham gia giảm thiểu các chi phí chăm sóc sức khỏe hay các chi phí liên quan đến việc điều trị, phục hồi sức khoẻ,... trong những trường hợp như tai nạn, bệnh tật,...
Đối tượng được cấp thẻ BHYT miễn phí từ 01/12/2023
Nghị định 75/2023/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 19/10/2023 đã bổ sung thêm đối tượng mới được cấp thẻ BHYT miễn phí.
Cụ thể, đối tượng mới được bổ sung vào nhóm tham gia bảo hiểm y tế (BHYT) do ngân sách nhà nước đóng là:
Người dân thuộc các xã an toàn khu, vùng an toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ hiện đang thường trú tại các xã an toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ đã được cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú.
Trong đó, đối tượng này không thuộc đối tượng quy định tại các khoản 1, 2, 3 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế.
Ngoài ra, Nghị định 75 còn sửa đổi quy định về 02 đối tượng thuộc nhóm tham gia BHYT do ngân sách nhà nước đóng bao gồm:
- Người thuộc diện hưởng trợ cấp, trợ giúp xã hội hằng tháng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi, người khuyết tật và trợ giúp xã hội.
- Người thuộc hộ gia đình nghèo theo chuẩn hộ nghèo giai đoạn 2022 - 2025 quy định tại Nghị định 07 năm 2021 và các văn bản khác của cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế.
Nghị định 75/2023/NĐ-CP có hiệu lực kể từ ngày 03/12/2023.
Bốn nhóm đối tượng được cấp thể BHYT miễn phí năm 2023
Các trường hợp được cấp thẻ BHYT miễn phí là các đối tượng được cơ quan Bảo hiểm xã hội đóng, được Ngân sách Nhà nước đóng hoặc do người sử dụng lao động đóng.
Các đối tượng được cấp thẻ BHYT miễn phí được quy định tại Nghị định 146/2018/NĐ-CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 131/2021/NĐ-CP và Nghị định 70/2015/NĐ-CP. Cụ thể như sau:
Nhóm được cấp thẻ BHYT miễn phí do cơ quan BHXH đóng
1 - Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
2 - Người đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định của Chính phủ.
3 - Người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau do mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành.
4 - Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng.
5 - Người lao động trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.
6 - Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Nhóm được cấp thẻ BHYT miễn phí do Ngân sách Nhà nước đóng
7 - Quân nhân, Công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu (theo quy định tại Điều 2 Nghị định 70/2015/NĐ-CP);
8 - Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước;
9 - Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước;
10 - Người có công với cách mạng theo quy định tại Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng;
11 - Cựu chiến binh (theo khoản 4 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
12 - Người tham gia kháng chiến và bảo vệ Tổ quốc (theo khoản 5 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
13 - Đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp đương nhiệm;
14 - Trẻ em dưới 6 tuổi;
15 - Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hằng tháng;
16 - Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo… (theo khoản 9 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
17 - Người được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú thuộc họ gia đình có mức thu nhập bình quân đầu người hằng tháng thấp hơn mức lương cơ sở;
18 - Thân nhân của liệt sĩ bao gồm: cha đẻ; mẹ đẻ; vợ hoặc chồng, con của liệt sĩ; người có công nuôi liệt sĩ;
19 - Thân nhân của người có công, trừ các đối tượng quy định tại khoản (18) nêu trên;
20 - Thân nhân của sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội đang tại ngũ, sỹ quan, hạ sỹ quan nghiệp vụ và sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân, học viên công an nhân dân, hạ sỹ quan, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân…
21 - Người đã hiến bộ phận cơ thể người;
22 - Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam;
23 - Người phục vụ người có công với cách mạng sống ở gia đình (theo khoản 16 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
24 - Người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng theo quy định của pháp luật về BHXH;
25 - Vợ hoặc chồng liệt sĩ lấy chồng hoặc vợ khác đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định tại điểm a khoản 10 Điều 16 Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng;
26 - Người phục vụ người có công đang sống ở gia đình, bao gồm:
- Người phục vụ Bà mẹ Việt Nam anh hùng;
- Người phục vụ thương binh, bao gồm cả thương binh loại B, người hưởng chính sách như thương binh, bệnh binh, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học có tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 81% trở lên.
Nhóm được cấp thẻ BHYT miễn phí do người sử dụng lao động đóng
27 - Thân nhân của công nhân, viên chức quốc phòng đang phục vụ trong Quân đội (theo điểm a, b và c khoản 13 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
28 - Thân nhân của công nhân công an đang phục vụ trong Công an nhân dân (theo điểm a, b và c khoản 13 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP);
- Thân nhân của người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu (theo điểm a, b và c khoản 13 Điều 3 Nghị định 146/2018/NĐ-CP).
Đối tượng khác được cấp thẻ BHYT miễn phí
Theo Nghị định 79/2020/NĐ-CP, học viên đào tạo sĩ quan dự bị từ 03 tháng trở lên chưa tham gia BHXH, BHYT, trong thời gian đào tạo sẽ được cơ sở đào tạo đóng BHYT.
Đối tượng được hỗ trợ mua thẻ bảo hiểm y tế
Theo Khoản 4, Điều 12, Luật bảo hiểm y tế 2008 và Luật Bảo hiểm y tế 2014 sửa đổi bổ sung, ngoài các đối tượng được miễn phí mua thẻ BHYT nêu trên còn có 2 đối tượng đặc biệt được ngân sách nhà nước hỗ trợ mua BHYT gồm có:
- Người thuộc hộ gia đình cận nghèo.
- Học sinh, sinh viên.
Tùy vào hoàn cảnh, tình hình thực tế, vùng miền tại các thời điểm khác nhau, người thuộc nhóm học sinh, sinh viên và người thuộc hộ cận nghèo sẽ được xét mức hỗ trợ đóng BHYT khác nhau theo quy định.
