Sáng ngày 27/11, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Căn cước sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2024. Theo Luật mới này, thẻ căn cước sẽ có 5 thông tin quan trọng:
Thứ nhất, thẻ sẽ được đổi tên từ Căn cước công dân đổi thành Căn cước.
Việc sử dụng tên gọi Luật Căn cước thể hiện rõ tính khoa học, vừa bao quát được phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng của Luật, vừa phù hợp với xu hướng quản lý xã hội số. Với việc tích hợp đầy đủ thông tin một cách khoa học trong thẻ căn cước cùng với hình thức, phương thức quản lý số bảo đảm tính đại chúng, thì việc đổi tên thành thẻ căn cước sẽ giúp cho công tác quản lý nhà nước có tính khoa học hơn, phục vụ công cuộc chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số của Chính phủ; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi, hỗ trợ cho người dân trong tham gia các hoạt động xã hội cũng như giao dịch về hành chính, dân sự ngày càng tiện lợi.
Thứ hai, thông tin quê quán được đổi thành nơi đăng ký khai sinh.
Luật Căn cước công dân năm 2014 quy định quê quán là thông tin quê quán của cha hoặc mẹ người dân. Tuy nhiên, luật Căn cước sẽ điều chỉnh bỏ thông tin về quê quán trên thẻ căn cước và tích hợp vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Việc đổi từ quê quán thành nơi đăng kí khai sinh được giải thích là để mang tính chính xác, tính ổn định hơn với bất kì công dân nào.
Thứ ba, thay đổi từ nơi thường trú thành nơi cư trú.
Với luật Căn cước công dân cũ, người dân bắt buộc phải có địa chỉ đăng kỉ thường trú thì mới có thẻ căn cước công dân, điều này khiến nhiều người dân khó được cấp.
Tuy nhiên, luật mới thông qua quy định, công dân chỉ đăng ký tạm trú vẫn được cấp thẻ căn cước. Từ đó, tất cả người dân đủ điều kiện cấp thẻ căn cước được bảo đảm quyền lợi khi có giấy tờ tùy thân để thực hiện thủ tục hành chính, giao dịch dân sự.
Thứ tư, lược bỏ dấu vân tay ngón trỏ.
Theo cơ quan soạn thảo Luật, việc bỏ vân tay trên bề mặt thẻ để bảo đảm tính bảo mật trong quá trình sử dụng thẻ; bỏ thông tin quê quán để đảm bảo tính riêng tư, hạn chế việc phải cấp đổi thẻ và vướng mắc trong xác thực thông tin.
Thứ năm, người dưới 14 tuổi cũng có thể có thẻ căn cước.
Luật cũ quy định người được cấp căn cước công dân phải đủ từ 14 tuổi trở lên, song luật mới quy định công dân Việt Nam dưới 14 tuổi cũng được cấp thẻ căn cước theo nhu cầu nhằm giảm thủ tục hành chính, giảm giấy tờ.
Một điểm đáng chú ý của Luật Căn cước là việc bổ sung quy định thu thập mống mắt trong thông tin căn cước. Quy định này để làm cơ sở đối soát và xác thực thông tin của mỗi cá nhân, hỗ trợ trong những trường hợp không thu nhận được vân tay của một người.
Đổi tên căn cước công dân, người dân có phải làm lại căn cước mới?
Điều 46 Luật Căn cước quy định về chuyển tiếp quy định rõ: Thẻ CCCD đã được cấp trước ngày luật này có hiệu lực thi hành có giá trị sử dụng đến hết thời hạn được in trên thẻ. Công dân khi có nhu cầu thì được cấp đổi sang thẻ căn cước.
Trường hợp CMND còn thời hạn sử dụng thì được sử dụng đến hết ngày 31-12-2024. Các loại giấy tờ có giá trị pháp lý đã phát hành có sử dụng thông tin từ CMND, CCCD được giữ nguyên giá trị sử dụng; cơ quan nhà nước không được yêu cầu công dân thay đổi, điều chỉnh thông tin về CMND, CCCD trong giấy tờ đã cấp.
Thẻ CCCD, CMND hết hạn sử dụng từ ngày 15-1-2024 đến trước ngày 30-6-2024 thì tiếp tục có giá trị sử dụng đến hết ngày 30-6-2024.
Quy định về việc sử dụng CCCD, CMND trong các văn bản quy phạm pháp luật ban hành trước ngày luật này có hiệu lực thi hành được áp dụng như đối với thẻ căn cước cấp theo quy định của luật này.
Điều 19 Luật Căn cước quy định người được cấp thẻ căn cước là công dân Việt Nam; công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên phải thực hiện thủ tục cấp thẻ căn cước; công dân Việt Nam dưới 14 tuổi được cấp thẻ căn cước theo nhu cầu.
Về độ tuổi cấp đổi thẻ căn cước, Luật Căn cước quy định công dân Việt Nam đã được cấp thẻ Căn cước phải thực hiện thủ tục cấp đổi thẻ Căn cước khi đủ 14 tuổi, 25 tuổi, 40 tuổi và 60 tuổi; thẻ Căn cước đã được cấp, cấp đổi, cấp lại trong thời hạn 2 năm trước độ tuổi cấp đổi thẻ Căn cước theo quy định tại khoản 1 Điều này có giá trị sử dụng đến tuổi cấp đổi thẻ tiếp theo.
