Thất tịch là ngày 7/7 âm lịch hàng năm. Theo truyền thuyết, thất tịch là ngày mà vợ chồng Ngưu Lang Chức Nữ hội ngộ sau cả năm xa cách.
Trong văn hóa Á Đông, thất tịch chính là ngày lễ tình yêu. Người ta nói rằng thất tịch thường hay có mưa.
Vì sao thất tịch có mưa?
Về mặt truyền thuyết thì đó là ngày mà Ngưu lang (chàng chăn bò) và Chức nữ (cô gái dệt vải) gặp nhau. Nước mắt của ngày gặp mặt và gặp rồi lại phải chia xa. Vợ chồng Ngưu Lang Chức nữ ngày ngày, họ chỉ có thể đau đáu hướng về nhau từ hai bên bờ sông Ngân, chỉ được phép gặp nhau mỗi năm một lần vào ngày Thất tịch. Trong ngày thất tịch, hững con quạ sẽ lấy thân mình tạo nên một cây cầu giúp họ đoàn tụ gọi là cầu ô thước.
Mưa được xem là nước mắt của Ngưu Lang - Chức Nữ
Bởi thế theo truyền thuyết, ngày Thất tịch có mưa vì nước mặt gặp gỡ của vợ chồng Ngưu Chức và đó cũng là những giọt nước mắt khi tiếp tục xa nhau 12 tháng đằng đẵng. Cơn mưa được tạo nên từ nước mắt yêu thương, hạnh phúc và đau khổ ấy của vợ chồng Ngưu lang được gọi là mưa ngâu (cách đọc chệch của từ "ngưu").
Xét về mặt khoa học thì, ngày 7/7 âm lịch tại nhiều khu vực châu Á đang ở trong mùa hè hoặc giai đoạn chuyển mùa hè - thu, thường đi kèm với những cơn mưa giông bất chợt. Ngày hè, nước bốc hơi mạnh tạo thành đám mây lớn; độ ẩm trong không khí đạt tới mức bão hòa sẽ gây ra mưa. Những ngày nằm ở ranh giới các mùa nên dễ xảy ra mưa lớn hơn do va chạm giữa khối không khí nóng và lạnh.
Theo kinh nghiệm dân gian thì tháng 7 thường có mưa ngâu. Dân gian có câu nói "Vào mùng 3, ra mùng 7", nghĩa là sẽ có mưa từ ngày mùng 3 đến mùng 7, từ ngày 13 đến 17 và/hoặc từ ngày 23 đến 27 Âm lịch. Đặc điểm của mưa ngâu tháng 7 âm lịch là những cơn mưa rải rác, rả rích từng cơn, có ngày ít, có ngày nhiều chứ không liên tục.
Có phải năm nào Thất tịch cũng có mưa?
Thực ra những năm gần đây nhiều năm không có mưa vào thất tịch. Mưa ngâu có thể đến muộn hơn hoặc không có mưa vào ngày 7/7 Âm lịch.
Những ngày Thất tịch không mưa có thể nhìn rõ sao Ngưu lang và sao Chức nữ tỏa sáng trên trời. Các đôi lứa có thể chỉ sao mà thề hẹn rằng dù có trải qua bao nhiêu trở ngại cũng sẽ cố gắng vượt qua để được ở bên nhau.
Món chè đậu đỏ nổi tiếng trong ngày Thất tịch
Dân gian truyền miệng rằng khi hai người yêu nhau cùng ngắm sao Ngưu lang Chức nữ trong đêm mùng 7/7 Âm lịch thì sẽ tình duyên viên mãn.
Các hoạt động ngày thất tịch kỷ niệm tình yêu
- Ăn chè đậu đỏ cầu nhân duyên: Chè đậu đỏ được cho là mang lại may mắn trong tình duyên hôn nhân. Vì thế người còn độc thân ăn chè đậu đỏ để mong gặp được ý trung nhân, vợ chồng, cặp đôi ăn đậu đỏ để tình cảm thêm thắm thiết.
- Đi chùa cầu duyên: Trong ngày Thất tịch, nhiều người tới những ngôi chùa nổi tiếng về tình duyên để cầu cho tình duyên hôn nhân may mắn, hạnh phúc.
- Tặng quà cho người thương: Hoạt động này thể hiện tấm lòng thành của bạn, thể hiện mong ước gắn bó lâu dài với người yêu, bạn đời.
Mặc dù Thất tịch là ngày tình yêu nhưng người ta lại kiêng không tổ chức cưới hỏi vào dịp này. Bởi vì người ta cho rằng ngày thất tịch gắn với câu chuyện tình yêu buồn, dù yêu nhưng phải chia xa nên người ta kiêng bị xui rủi. Không ai muốn vợ chồng mình bị chia cắt quanh năm, để phải "rửa mặt bằng nước mắt" như ông Ngâu bà Ngâu. Đồng thời với việc kiêng kỵ cưới hỏi thì người ta cũng kiêng không xây nhà khởi công vì cho rằng đó là tổ ấm nên làm vào ngày này sẽ không may mắn. Thực chất tháng 7 hay có mưa nên những việc này diễn ra sẽ không thuận lợi.
