Luật sư Trần Vũ Hải - người đã “giải cứu” thành công nhiều người bị kết án oan - hiến kế qua cuộc trao đổi với phóng viên Lao Động.
- Ông Nguyễn Thanh Chấn cho biết, sở dĩ ông phải nhận là đã giết người là do bị điều tra viên (Công an Bắc Giang) ép cung, dùng nhục hình. Các điều tra viên lại phủ nhận. Quan điểm của ông trong “tình huống” mà “sư nói sư phải, vãi nói vãi hay”?
- Rõ ràng ông Nguyễn Thanh Chấn đã bị kết tội oan. Theo tôi, các cán bộ điều tra viên (ĐTV), kiểm sát viên (KSV), thẩm phán đã điều tra, truy tố, xét xử vụ án này từ cấp sơ thẩm đến cấp phúc thẩm phải chịu trách nhiệm trực tiếp và cần phải được xử lý.
- Sao ông lại “quyết liệt” thế?
- Làm gương để hạn chế những vụ án oan, sai do cán bộ trong những cơ quan pháp luật gây ra. Mới đây, chúng ta kỷ niệm Ngày Pháp luật Việt Nam. Đâu đâu cũng treo khẩu hiệu: Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật. Các cơ quan pháp luật và cán bộ của họ phải gương mẫu trong việc thực hiện theo pháp luật, nếu họ làm sai phải xử lý.
Việc các ĐTV tường trình không ép cung, nhục hình đối với ông Chấn là điều có thể dự đoán trước. Để giúp xử lý những ĐTV, KSV, thẩm phán trong vụ án này một cách tâm phục khẩu phục, tôi xin hiến kế sử dụng biện pháp ''vừa đấm vừa xoa''.
- Vừa “đấm” vừa “xoa” - sao lại “nước đôi” thế ông?
“Rắn ngay” là “cú đấm” số 1. Có nghĩa là đình chỉ công tác tức thì đối với các ĐTV, KSV và thẩm phán tham gia vụ án oan này - nếu họ còn đang công tác - để chứng minh các cơ quan pháp luật không bao che các cán bộ làm sai và quyết xử lý nghiêm túc những người này.
“Xoa” có nghĩa là: Thức tỉnh lương tâm, trách nhiệm của những cán bộ liên quan. Thủ trưởng các cơ quan liên quan hãy “thì thầm to nhỏ” với những cán bộ này, khuyên họ viết đơn từ chức, thôi việc và nhận trách nhiệm, nhận lỗi do đã làm sai. Hẹn trong một tháng, nếu họ chấp nhận như vậy sẽ đề nghị cơ quan có thẩm quyền miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho họ.
- Các ĐTV vừa viết tường trình phủ nhận sự cáo buộc của ông Nguyễn Thanh Chấn với họ. Nay tôi e sẽ lại chẳng “đâu vào đâu”?
- “Vỏ quýt dày có móng tay nhọn” chứ. Ta áp dụng biện pháp “đấm” số 2, đó là: Xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự những kẻ ngoan cố. Giải thích rõ cho họ, những cái sai khi tiến hành tố tụng là rõ ràng, không thể chối cãi được.
Cụ thể, ĐTV, KSV, thẩm phán nào trong vụ án Nguyễn Thanh Chấn cũng đều biết rõ những tình tiết, yếu tố quan trọng sau đây trong vụ án:
- Không có chứng cứ nào xác định ông Nguyễn Thanh Chấn phạm tội giết nạn nhân Nguyễn Thị Hoan ngoài những lời khai nhận mà ông Chấn đã khẳng định trước các tòa sơ thẩm, phúc thẩm là vì bị mớm cung, nhục hình.
- Hiện trường vụ án lưu lại nhiều dấu vết của kẻ gây án, trong đó có dấu vân tay, dấu chân, vết máu. Không có dấu vết nào được kết luận giám định là dấu vết của ông Chấn, tức ông Chấn không có mặt tại hiện trường khi xảy ra vụ án.
- Ông Chấn có chứng cứ ngoại phạm. Khi xảy ra vụ án ông ở nhà, được chứng minh bằng bảng kê thanh toán điện thoại của bưu điện và nhiều nhân chứng khác.
- Người nhà nạn nhân khai bị mất nhẫn vàng, nhưng không có chứng cứ chứng minh ông Chấn liên quan đến việc mất nhẫn vàng của nạn nhân. Nếu người nhà nạn nhân khai đúng, phải đặt ra khả năng đây là vụ giết người cướp của - tức lời khai, nhận tội của ông Chấn không phù hợp.
Với những tình tiết, yếu tố trên, bất cứ ĐTV, KSV, thẩm phán nào đã tiến hành tố tụng cũng phải có trách nhiệm rút bỏ cáo buộc hoặc tuyên vô tội đối với ông Chấn, hoặc ít nhất cũng yêu cầu điều tra lại với những ĐTV khác để khách quan, nếu họ có lương tâm và hiểu chức phận của mình. Làm khác đi, chính là cố ý làm sai.
Với lập luận trên, các ĐTV, KSV, thẩm phán phải hiểu họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo một trong các điều: 293 (Tội truy cứu trách nhiệm hình sự người không có tội), Điều 295 (Tội ra bản án trái pháp luật), Điều 298 (Tội dùng nhục hình), Điều 299 (Tội bức cung), Điều 300 (Tội làm sai lệch hồ sơ vụ án) Bộ luật Hình sự.
- Ông có nghĩ đến tình huống, họ đều là những người am hiểu luật pháp, thấy “căng” quá, họ “hối lỗi” thì sao?
- Thì ta thực hiện biện pháp “xoa” thứ hai. Sau khi những cán bộ này nhận thức được họ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự như trên, tiếp tục khuyên họ thành khẩn khai báo và nhận lỗi, đặc biệt đối với những ĐTV đã trực tiếp điều tra vụ án.
ĐTV đầu tiên nào dũng cảm thừa nhận đã mớm cung, nhục hình, “đạo diễn” ông Chấn phải khai, nhận tội mà ông không phạm sẽ được đặc biệt khoan hồng. Còn đối với những cán bộ nào vẫn còn ngoan cố, sau khi được áp dụng biện pháp “xoa” thứ hai, áp dụng biện pháp kỷ luật ở mức cao nhất và Cục Điều tra - Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam ngay. Đó là “cú đấm cuối cùng”.
Tôi tin là “trắng-đen” của vụ oan sai 10 năm của ông Nguyễn Thanh Chấn sẽ được phân minh.
- Thưa luật sư, quả là một cuộc trao đổi khá thú vị và tôi tin, những “biện pháp” của luật sư hẳn sẽ được dư luận đồng tình!
