Với việc tận dụng những nguyên liệu phong phú từ núi rừng và sự khéo léo sáng tạo của người dân Tây Bắc, nhiều món ăn độc đáo đã được hình thành. Không gian ẩm thực nơi đây không chỉ đơn thuần là bữa ăn mà còn là sự hòa quyện văn hóa của các cộng đồng dân tộc thiểu số tại vùng núi, tạo nên những hương vị đặc trưng của thiên nhiên. Hãy cùng tìm hiểu 5 món ăn được du khách ưa chuộng mang về làm quà nhất nhé!
Thịt trâu gác bếp
Khi nhắc đến đặc sản của vùng cao Tây Bắc, thịt trâu gác bếp chắc chắn là một món không thể không đề cập. Với lớp ngoài đen bóng như tro than và phần thịt bên trong đỏ tươi, món ăn này tỏa ra hương thơm nhẹ nhàng của khói, đã trở thành biểu tượng đặc trưng của những tỉnh miền núi như Hà Giang, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, và nhiều nơi khác.
Đây là một phương pháp chế biến thịt trâu độc đáo của người dân vùng cao, bằng cách phơi thịt trên mái nhà tranh gần bếp lửa. Thịt trâu gác bếp mang đến hương thơm đặc trưng, vị ngọt đậm đà và độ dai hấp dẫn. Món ăn này thường được thưởng thức cùng cơm nếp, rau sống và mắm tôm, tạo nên sự hòa quyện tuyệt vời cho bữa ăn.
Ngoài thịt trâu, người dân nơi đây còn sử dụng thịt bò, thịt heo rừng và ốc sông để chế biến theo phương pháp gác bếp, tạo ra nhiều món ăn mang đậm hương vị núi rừng. Những nguyên liệu này không chỉ phong phú mà còn thể hiện sự sáng tạo và đa dạng trong ẩm thực của vùng cao.
Khi nhắc đến đặc sản của vùng cao Tây Bắc, thịt trâu gác bếp chắc chắn là một món không thể không đề cập
Cơm lam
Trong số các đặc sản nổi tiếng của vùng cao, cơm lam chắc chắn là món ăn được biết đến nhiều nhất. Những ống cơm lam với màu sắc hấp dẫn đã trở thành món quà đặc trưng không thể thiếu cho bất kỳ ai trở về từ vùng núi Tây Bắc. Khi du lịch tới các tỉnh miền núi này, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp cơm lam được bày bán ở khắp nơi, hấp dẫn khách du lịch với hương vị thơm ngon và cách chế biến độc đáo.
Cơm lam là món ăn được chế biến từ gạo, chủ yếu là gạo nếp, kết hợp với một số nguyên liệu đặc trưng. Hỗn hợp này được cho vào ống tre, giang hoặc nứa, thêm một chút màu thực vật tự nhiên và sau đó nướng chín trên ngọn lửa. Món cơm lam thường được thưởng thức cùng những đặc sản khác của Tây Bắc như thịt lợn rừng nướng, gà nướng, tạo nên sự hòa quyện hương vị đầy hấp dẫn và độc đáo.
Dù quy trình chế biến có vẻ đơn giản, nhưng mỗi ống tre chứa đựng hương vị nguyên sơ của núi rừng, thấm đượm trong từng hạt cơm. Điều này mang lại một trải nghiệm ẩm thực đầy cuốn hút và độc đáo.
Trong số các đặc sản nổi tiếng của vùng cao, cơm lam chắc chắn là món ăn được biết đến nhiều nhất
Bánh chưng đen
Bánh chưng đen là món ăn truyền thống đặc trưng trong lễ Tết cổ truyền của người Tày tại vùng Tây Bắc. Qua thời gian, món bánh này đã dần trở nên phổ biến hơn và trở thành một đặc sản nổi bật. Ngày nay, bạn có thể dễ dàng bắt gặp những chiếc bánh chưng đen tại các bản làng vùng cao quanh năm, không chỉ trong dịp lễ Tết.
Để đạt được màu đen bóng đặc trưng quyến rũ, người dân sẽ gỡ bỏ lớp vỏ bên ngoài của cây muối, sau đó phơi khô và đốt để thu được than. Sau khi giã nhuyễn, bột than sẽ được sàng lọc kỹ lưỡng để loại bỏ cặn bã. Tiếp theo, phần bột than này được hòa quyện với gạo cho đến khi gạo chuyển sang màu đen nhánh, tạo nên một hỗn hợp hoàn hảo.
Nhân bánh chưng cũng tương tự như món bánh chưng ở miền xuôi, được chế biến từ đậu xanh và thịt heo. Tuy nhiên, điểm khác biệt là có thêm thảo quả và hạt tiêu rừng, mang đến một hương vị hoàn toàn độc đáo và hấp dẫn.
Bánh chưng đen là món ăn truyền thống đặc trưng trong lễ Tết cổ truyền của người Tày tại vùng Tây Bắc
Lợn cắp nách
Thịt lợn cắp nách, hay còn gọi là lợn Mường Sapa, là một trong những đặc sản nổi bật của vùng núi Tây Bắc. Món ăn này được chế biến từ thịt của giống lợn lai, kết hợp giữa lợn rừng và lợn Mường, tạo nên hương vị phong phú và đặc trưng.
Tên gọi “thịt lợn cắp nách” xuất phát từ đặc điểm của giống lợn nhỏ bé này, thường được nuôi thả tự do. Khi đến phiên chợ để mua bán và trao đổi, người dân sẽ sử dụng gùi, túi xách hoặc thậm chí là cắp nách chúng để dễ dàng di chuyển.
Thịt lợn cắp nách được biết đến với hương vị thơm ngon, thịt chắc và nhiều nạc, cho phép chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: nướng (đặc biệt là phần thịt vai), hun khói, giả cầy (thịt thủ, nầm bụng), om, lòng dồi, luộc, hấp, và sườn nấu canh...
Thịt lợn cắp nách, hay còn gọi là lợn Mường Sapa, là một trong những đặc sản nổi bật của vùng núi Tây Bắc
Thắng cố ngựa
Thắng cố ngựa là món ăn đặc trưng của các dân tộc Tày, Nùng ở vùng núi Tây Bắc. Đặc sản này sử dụng thịt ngựa làm nguyên liệu chính và được chế biến theo cách rất độc đáo. Sau khi được sơ chế cẩn thận, tất cả các bộ phận của thịt ngựa, bao gồm cả xương, đều được tận dụng để ninh nhừ cùng các loại rau củ như măng, khoai mì, nấm, cùng với 12 loại thảo mộc quý của núi rừng Tây Bắc, tạo nên hương vị phong phú và hấp dẫn.
Sự hòa quyện của các nguyên liệu tạo nên hương vị đậm đà, độc đáo cho món thắng cố. Hầu hết du khách khi nếm thử đều bị cuốn hút bởi nước dùng béo ngậy, thịt ngựa thơm phức và hương thơm nồng nàn của các loại thảo mộc. Cách chế biến món thắng cố ngựa có thể khác nhau tùy vào từng địa phương; ở một số nơi, người ta còn sử dụng thịt bò hoặc thịt trâu để thay thế.
Thắng cố là một món ăn nổi danh khắp nơi, không thể thiếu trong những dịp lễ Tết, các sự kiện quan trọng, hay ngay cả trong bữa cơm hàng ngày của người dân Tây Bắc. Tuy nhiên, với sự kết hợp của nhiều nguyên liệu độc đáo và cách chế biến đặc biệt, món ăn này thường kén người thưởng thức.
Khi du lịch tới vùng núi Tây Bắc, bạn không thể bỏ qua việc thưởng thức những món ăn đặc trưng nơi đây. Khám phá vẻ đẹp thiên nhiên, hòa mình vào văn hóa độc đáo của địa phương và nếm trải những đặc sản thơm ngon sẽ mang đến cho bạn một chuyến hành trình đáng nhớ và trọn vẹn tại Tây Bắc.
