Tôm có lớp vỏ nhớt, màu nhạt và kém tươi
Khi đi chợ, nếu bạn thấy những con tôm trông có vẻ nhợt nhạt, lớp vỏ không bóng sáng và khi cầm lên có cảm giác nhớt tay thì đừng tiếc tiền mà mua. Đây là dấu hiệu tôm đã bị phân hủy nhẹ, bắt đầu sinh ra vi khuẩn gây hại. Trong đó, vi khuẩn Vibrio hoặc Salmonella rất dễ phát triển trên tôm để lâu, đặc biệt trong điều kiện bảo quản không đảm bảo như ở các chợ truyền thống.
Tôm tươi khi bóp nhẹ sẽ cảm nhận được độ đàn hồi, vỏ hơi cứng và có màu tự nhiên, không bị xỉn. Ngược lại, tôm để lâu sẽ mất đi đặc điểm này và bốc mùi tanh nồng khó chịu – dấu hiệu cảnh báo không nên đưa vào bếp.
Tôm mềm, dễ vỡ, thịt không còn săn chắc
Tôm là loại thực phẩm có kết cấu thịt săn và chắc nếu còn tươi. Nếu bạn chạm tay vào thấy phần thịt mềm nhũn, dễ vỡ hoặc bóp nhẹ đã bở ra thì đó là tôm đã quá ngày bảo quản. Những loại tôm này có thể đã trải qua nhiều giờ ngoài nhiệt độ phòng, khiến enzym bên trong hoạt động mạnh, phá hủy cấu trúc thịt.
Ngoài nguy cơ mất chất dinh dưỡng, ăn phải tôm như vậy còn tiềm ẩn rủi ro rối loạn tiêu hóa, đau bụng và buồn nôn – đặc biệt nguy hiểm với trẻ nhỏ hoặc người có hệ miễn dịch yếu.
Tôm có đốm đen, chấm trắng hoặc màu sắc lạ
Đừng vội tin vào vẻ ngoài “hoa văn” lạ mắt của một số loại tôm. Nếu tôm có những chấm đen li ti hoặc mảng trắng xuất hiện trên đầu, thân hoặc phần vỏ, rất có thể chúng đã bị nhiễm bệnh trong quá trình nuôi. Một số bệnh phổ biến trên tôm như đốm trắng (White Spot), đầu vàng… khiến tôm suy yếu nhanh và mất an toàn khi đưa vào chế biến.
Ngoài ra, nấm mốc trong môi trường ẩm có thể bám vào lớp vỏ tôm, làm xuất hiện các chấm li ti, dễ nhầm lẫn với đặc điểm tự nhiên. Khi gặp nhiệt độ cao trong quá trình nấu, những vi sinh vật này có thể không bị tiêu diệt hoàn toàn, dẫn đến nguy cơ ngộ độc thực phẩm.
Tôm có dấu hiệu bơm hóa chất hoặc tăng trọng
Một trong những chiêu trò gian lận phổ biến hiện nay là bơm hóa chất vào tôm để tăng trọng lượng. Loại tôm này thường có vẻ ngoài đẹp mắt, vỏ bóng bẩy và cầm nặng tay hơn bình thường. Nhưng nếu để ý kỹ, bạn sẽ thấy thịt không tự nhiên, thường săn cứng, khi nấu lên lại teo tóp bất thường và ra rất nhiều nước.
Một số chất được sử dụng để bơm vào tôm như phosphat, hàn the hoặc dung dịch giữ nước – vốn không được phép dùng trong chế biến thực phẩm. Việc tích tụ hóa chất trong cơ thể lâu dài có thể gây tổn thương gan, thận và nhiều rối loạn chuyển hóa khác.
Tôm có đầu chuyển màu đen sau vài giờ mua về
Ngay cả khi mua được tôm sống, bạn cũng nên chú ý đến thời gian sử dụng. Nếu để vài giờ trong tủ lạnh hoặc ngoài không khí mà thấy đầu tôm chuyển sang màu đen – đó là dấu hiệu rõ ràng của quá trình oxy hóa và phân hủy. Vi khuẩn bắt đầu sinh sôi mạnh ở phần đầu – nơi tập trung nhiều enzym – khiến thực phẩm nhanh chóng hỏng dù chưa bốc mùi rõ rệt.
Tôm bị đổi màu đầu thường mất vị ngọt tự nhiên, khi nấu có mùi lạ và không còn độ dai đặc trưng. Ăn phải loại này dễ dẫn đến đầy bụng, tiêu chảy và thậm chí là nhiễm khuẩn đường ruột.
Một số lưu ý khi chọn tôm để đảm bảo an toàn
Để tránh rơi vào cảnh “mất tiền mua bệnh”, bạn có thể áp dụng vài mẹo nhỏ sau:
- Quan sát màu sắc và hình dáng: Tôm tươi có màu sáng tự nhiên, vỏ căng bóng, không có đốm lạ.
- Thử mùi: Tôm chất lượng tốt sẽ có mùi biển nhẹ, không tanh nồng hay hóa chất.
- Sờ thử độ đàn hồi: Dùng ngón tay ấn nhẹ lên thân, nếu tôm còn đàn hồi thì đó là loại tốt.
- Mua ở địa chỉ uy tín: Ưu tiên chọn tôm tại cửa hàng hải sản sạch, siêu thị hoặc chợ đầu mối lớn để đảm bảo nguồn gốc rõ ràng.
Tôm là món ngon bổ dưỡng, nhưng cũng là thực phẩm dễ bị gian lận và mất an toàn nếu không được chọn kỹ. Hãy tránh xa 5 kiểu tôm kể trên để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Đôi khi, biết từ chối một mẻ tôm “đẹp lừa” lại là lựa chọn thông minh nhất trên bàn ăn.
