Khi nhắc đến chất thải hay phân của động vật, hầu hết chúng ta đều cảm thấy e ngại hoặc nghĩ rằng chúng không có giá trị gì. Tuy nhiên, thiên nhiên luôn biết cách khiến con người kinh ngạc. Có những loài động vật tưởng chừng bình thường nhưng lại tạo ra chất thải có giá trị kinh tế cực cao, thậm chí được ví như “vàng sinh học”. Từ ngành công nghiệp nước hoa, cà phê đến nông nghiệp và y học cổ truyền, các loại chất thải này đang trở thành nguồn tài nguyên quý báu.
Dưới đây là 5 loài động vật có chất thải đặc biệt quý giá – minh chứng rằng không có gì là vô dụng trong tự nhiên.
1. Cá nhà táng – Long diên hương đắt giá bậc nhất
Cá nhà táng (sperm whale) nổi tiếng không chỉ vì kích thước khổng lồ mà còn bởi một loại chất thải quý hiếm: long diên hương (ambergris). Đây là một chất sáp được hình thành trong ruột cá nhà táng, giúp chúng tiêu hóa các vật cứng như mỏ mực.
Khi mới được thải ra, long diên hương có mùi rất khó chịu, nhưng sau thời gian dài trôi nổi trên biển và bị oxy hóa, nó chuyển sang mùi thơm dịu đặc trưng, rất được ưa chuộng trong ngành nước hoa cao cấp. Giá long diên hương có thể lên đến 50.000 USD/kg, khiến nhiều người ví nó là “vàng nổi” của đại dương.
2. Cầy hương – “nghệ nhân cà phê” bất đắc dĩ
Cà phê chồn (cà phê cầy hương) là một trong những loại cà phê đắt nhất thế giới, được tạo nên nhờ… phân của cầy hương (civet). Loài động vật này ăn những quả cà phê chín mọng, và chỉ tiêu hóa phần vỏ, còn nhân cà phê được thải ra trong phân.
Quá trình lên men tự nhiên trong hệ tiêu hóa của cầy hương làm thay đổi enzym trong hạt cà phê, giúp tạo ra hương vị độc đáo, ít đắng và thơm béo. Một kg cà phê chồn có thể được bán với giá hàng chục triệu đồng, đặc biệt ở các thị trường cao cấp như Nhật Bản, châu Âu hay Mỹ.
3. Chim Jacu – sản xuất “cà phê sạch” từ rừng nhiệt đới
Không kém phần đặc biệt như cà phê cầy hương, chim Jacu – một loài chim hoang dã sống tại rừng nhiệt đới Brazil – cũng là “nhà sản xuất” cà phê cao cấp bằng chính phân của mình.
Chim Jacu chỉ ăn những quả cà phê ngon nhất, đảm bảo chất lượng đầu vào cực kỳ cao. Sau khi thải ra, phân chim được thu thập và xử lý để lấy lại hạt cà phê bên trong. Do quá trình hoàn toàn tự nhiên, không nuôi nhốt và không ép buộc động vật, cà phê Jacu Bird được xem là phiên bản “nhân đạo” hơn của cà phê chồn, và có giá lên tới 1.000 USD/kg.
4. Voi Cà phê voi đen (Black Ivory Coffee)
Loại voi này ở Thái Lan được cho ăn trái cà phê chín. Sau khi đi qua hệ tiêu hóa (kéo dài tới 72 giờ), hạt cà phê được thải ra và thu gom, rửa sạch rồi chế biến.
Hương vị cà phê voi ít đắng, dịu nhẹ, mượt mà do enzym tiêu hóa phá vỡ protein – thành phần tạo vị đắng.
Giá bán cà phê voi khoảng 1.100 USD/kg, thuộc hàng cà phê đắt nhất thế giới.
Điểm đặc biệt: Ít sản lượng (do mỗi lần voi chỉ tiêu hóa một phần nhỏ cà phê), và việc sản xuất tôn trọng quyền động vật, không nuôi nhốt công nghiệp.
5. Chim yến – nước bọt thành “vàng trắng”
Tổ yến – đặc sản cực phẩm của châu Á – thực chất là nước bọt của chim yến được tiết ra khi xây tổ. Loại “chất thải sinh học” này chứa nhiều axit amin, collagen và khoáng chất có lợi cho sức khỏe, được sử dụng trong các món ăn bổ dưỡng và bài thuốc cổ truyền.
Giá tổ yến có thể dao động từ 3 – 10 triệu đồng/100g, khiến nó được ví như “vàng trắng”. Nhiều quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam, Indonesia và Malaysia đang phát triển mạnh ngành công nghiệp nuôi chim yến.
