7 điều kiêng kỵ khi đi tảo mộ cuối năm
1. Phụ nữ đang mang thai không nên đi tảo mộ. Không tính đến vấn đề phong thủy, ở thời điểm này, cơ thể người phụ nữ rất yếu, dễ bị nhiễm lạnh và khí độc ở nghĩa trang nên tránh đi tảo mộ vẫn tốt hơn.
2. Một phần của tổ tiên cần quét dọn, thêm đất mới, hoa tươi. Không được quên việc quét dọn các mặt xung quanh và phía sau của mộ. Khi tảo mộ cần thật cung kính, thể hiện lòng thành.
3. Không quên việc cúng thần linh trong khu vực. Khi đi tảo mộ, trước khi tiến hành dọn dẹp và cúng ông bà tổ tiên thì phải đến chào và làm lễ tạ ơn thần linh ở khu vực đó đã chở che người đã khuất trong gia đình. Để tạ thần linh, thổ địa, gia chủ có thể bày xôi giò, rượu trắng, chè, thuốc, nhang, đèn... rồi khấn tạ xin phép cho thân nhân trở về nhà ăn Tết.
4. Không nên nói to làm lễ. Khi tới mộ phần, các bậc trưởng lão trong gia đính sẽ lo phần lễ bái. Con cháu đứng nghiêm túc chắp tay cầu nguyện. Khi làm lễ không nên nô đùa, nói chuyện quá to mà cần thể hiện một cách nghiêm túc, nghiêm trang, tôn trọng người đã khuất.
5. Khi đi tạ mộ, chúng ta nên quan tâm đến tất cả các cụ trong dòng họ chứ không nên chỉ quan tâm đến các cụ gần đời mình như ông bà, cha mẹ...
6. Không giẫm đạp lên phần mộ của người khác. Khi đi tảo mộ, việc quan tâm, chăm sóc đến phần mộ của gia đình là điều quan trọng. Ngoài ra, gia chủ cũng không được giẫm đạp hay đá vào đồ cúng trên phần mộ của người khác. Nếu đưa trẻ nhỏ đi theo thì người lớn phải trông chừng các bé cẩn thận. Khi thắp hương cho phần mộ, đừng quên thắp hương cho những mộ xung quanh.
7. Khi đi tảo mộ, không nên đi quá sớm lúc sương chưa tan hết và không nên thực hiện sau 3 giờ chiều. Sau khoảng giờ này, dương khí bắt đầu suy yếu, không tốt cho con người, đặc biệt là nếu đi tảo mộ ở xa nhà.
Văn khấn lễ tảo mộ ngày cuối năm
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con xin kính lạy:
Ngài Kim niên Đương cai (đọc tên riêng của quan Hành khiển năm đó: Mộc Tinh hành binh chi thần) Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần, (đọc tên riêng của vị thần quan Hành binh năm đó: Ngụy Vương Hành khiển) Chi Thần, (đọc tên riêng của vị Phán quan năm đó: Tiêu Tào phán quan) Phán Quan.
Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương.
Ngài Bản xứ Thành linh Thổ địa Tôn thần,
Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ long mạch Tôn thần, Tiền Chu Tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh long, Hữu Bạch hổ cùng liệt vị Tôn thần cai quản trong xứ này.
Kính lạy hương linh cụ..........
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp, nhằm tiết cuối đông sắp sang năm mới.
Chúng con là..............
Sắm sanh vật phẩm, hương hoa, phù tửu, lễ nghi, trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh Bản gia Tiên tổ chúng con là......... có phần mộ tại đây về với gia đình đón năm mới, để cho cháu con phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần phù thùy doãn hứa. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, biểu tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
(Trích từ trang 10 trong cuốn sách "Văn khấn cổ truyền của Người Việt" do Nhà xuất bản Hồng Đức phát hành).
* Thông tin mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm.