Tại kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XV vừa diễn ra, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, trong đó quyết nghị nhiều phương án liên quan đến lương cơ sở 2023, chính sách lương hưu, bảo hiểm xã hội (BHXH) từ 1-7-2023. Mức điều chỉnh tăng dự kiến từ 1,49 triệu đồng/tháng hiện nay lên 1,8 triệu đồng/tháng từ 1-7-2023, tương ứng mức đóng BHXH cho người lao động cũng tăng lên.
BHXH Việt Nam cho biết, tại Khoản 2, Điều 5 và Khoản 1, Điều 89 của Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành quy định rõ, mức đóng BHXH bắt buộc được tính trên cơ sở tiền lương tháng của người lao động.
Theo đó, người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tiền lương tháng đóng BHXH là tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có).
Ngoài ra, Điểm I, Khoản 1, Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 cũng quy định, tiền lương tháng đóng BHXH là mức lương cơ sở. Do đó, trường hợp lương cơ sở được điều chỉnh tăng 1,8 triệu đồng/tháng từ 1-7-2023 thì mức đóng BHXH của người lao động sẽ tăng theo.
Cũng tại kỳ họp vừa diễn ra, Quốc hội quyết định tăng 12,5% lương hưu, trợ cấp BHXH với đối tượng do ngân sách nhà nước bảo đảm và hỗ trợ thêm đối với người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp.
Với nội dung này, đối chiếu theo các quy định của pháp luật hiện hành thì người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 1-1-2016 trở đi, mức hưởng lương được điều chỉnh trên cơ sở chỉ số giá tiêu dùng của từng thời kỳ theo quy định của Chính phủ.
Còn đối với nhóm đối tượng người lao động tham gia BHXH trước ngày 1-1-2016 thì mức hưởng lương hưu được căn cứ vào mức lương cơ sở tại thời điểm hưởng chế độ hưu trí, nghĩa là lương cơ sở tăng thì mức hưởng lương hưu cũng sẽ tăng từ 1-7-2023.
Với các trường hợp hưởng trợ cấp BHXH, theo Luật Bảo hiểm xã hội hiện hành, các chế độ trợ cấp BHXH gồm có mức trợ cấp dưỡng sức sau ốm đau; mức trợ cấp 1 lần khi sinh con; mức dưỡng sức sau thai sản; mức trợ cấp mai táng; mức trợ cấp tuất hằng tháng được căn cứ dựa trên mức lương cơ sở.
Chẳng hạn, mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi ốm đau một ngày bằng 30% mức lương cơ sở; mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản một ngày bằng 30% mức lương cơ sở…
Như vậy, từ ngày 1-7-2023, một số trường hợp hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH dự kiến tăng theo mức điều chỉnh tăng của lương cơ sở.
Trước đó, để thực hiện Nghị quyết 34/2021/QH15 về dự toán ngân sách nhà nước năm 2022, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 108/2021/NĐ-CP về điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng với việc tăng 7,4% mức hưởng cho người đang lãnh lương hưu, trợ cấp BHXH trước đó, bao gồm:
1 - Cán bộ, công chức, công nhân, viên chức và người lao động; quân nhân, công an nhân dân và người làm công tác cơ yếu đang hưởng lương hưu hằng tháng.
2 - Cán bộ cấp xã tại các Nghị định: Nghị định 92/2009/NĐ-CP, Nghị định 34/2019/NĐ-CP, Nghị định 121/2003/NĐ-CP và Nghị định 09/1998/NĐ-CP mà đang hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng.
3 - Người đang hưởng trợ cấp mất sức lao động hàng tháng; người đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo Quyết định 91/2000/QĐ-TTg và Quyết định 613/QĐ-TTg năm 2010; công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo Quyết định 206-CP năm 1979 của Hội đồng Chính phủ.
4 - Cán bộ cấp xã đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo Quyết định 130/CP năm 1975 của Hội đồng Chính phủ và Quyết định 111-HĐBT năm 1981 của Hội đồng Bộ trưởng.
5 - Quân nhân đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo Quyết định 142/2008/QĐ-TTg.
6 - Công an nhân dân đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo Quyết định 53/2010/QĐ-TTg.
7 - Quân nhân, công an nhân dân, người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân, công an nhân dân đang hưởng trợ cấp hàng tháng theo Quyết định 62/2011/QĐ-TTg.Qua các Nghị định về điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng, đối tượng được điều chỉnh tăng lương không có nhiều sự khác biệt.
